Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
BULIMIA
Polska nazwa Ŝarłoczność psychiczna. Bulimia jako objaw - chorobliwie wzmoŜone łaknienie
moŜe występować w wielu zaburzeniach: schizofrenii, otępieniu, poraŜeniu postępującym,
anoreksji; a takŜe w cukrzycy, zaburzeniach hormonalnych (przysadki) i innych.
Bulimia jako samodzielna jednostka chorobowa została opisana stosunkowo niedawno, bo
dopiero w 1979 r. Rozumiemy przez nią nawracające epizody Ŝarłoczności, charakteryzujące się
:
1. Zjedzeniem w określonym czasie (np. w ciągu 2 godzin) znaczenie większej ilości jedzenia
niŜ większość ludzi mogłaby zjeść w tym samym czasie i podobnych okolicznościach;
2. Poczuciem braku kontroli nad jedzeniem (co i ile jest spoŜywane oraz niemoŜność
zaprzestania jedzenia).
Według amerykańskich kryteriów klasyfikacyjnych (DSM-IV) moŜna rozpoznać bulimię, kiedy
spełnione są następujące kryteria:
I. Powtarzające się okresy Ŝarłoczności
II. Poczucie braku kontroli w takich sytuacjach
III. Nawracające niewłaściwe zachowanie mające na celu zapobiegnięcie utyciu poprzez:
a) W typie wydalającym bulimii: stałe wywoływanie u siebie wymiotów (najczęstsze), uŜywanie
środków przeczyszczających, lewatyw, leków odwadniających
b) W typie niewydalającym: głodzenie się, restrykcyjne diety, intensywne ćwiczenia fizyczne
IV. Ciągłe nadmierne zaabsorbowanie masą ciała i sylwetką.
V. Oraz kryterium czasowe: minimum dwa napady Ŝarłoczności na tydzień w ciągu ostatnich
trzech miesięcy.
Warto dodać, Ŝe w odróŜnieniu od anoreksji, nie obserwuje się stałego wychudzenia, lecz
wahania masy ciała.
UWAGI OGÓLNE
Zaburzenie to zwykle dotyka młode kobiety w przedziale wieku między 16 a 18 r Ŝ, w tym
dotyczy aŜ 4-15% uczennic szkół średnich i studentek. Według danych epidemiologicznych
istnieje wyraźna tendencja do obniŜania się wieku zachorowania i wzrostu częstości zachorowań.
Bulimia często poprzedzona jest występowaniem anoreksji. MęŜczyźni chorują około 9 razy
rzadziej niŜ płeć piękna, a wielu z nich ma problemy z orientacją seksualną.
Napady Ŝarłoczności odbywają się zwykle w tajemnicy, mogą być planowane bądź
nieplanowane. Charakterystyczne jest poczucie winy i wstydu, które po nich występuje. Osoba
dotknięta bulimią stara się unikać wszelkich okazji do jedzenia (przyjęć, bankietów), z obawy, Ŝe
utraci panowanie nad sobą. Podczas takiego epizodu Ŝarłoczności, potrafi zjeść nawet około 30-
40 tyś. kalorii, dosłownie wymiatając lodówkę (dla porównania normalna osoba spoŜywa 2-3 tyś
kalorii podczas jednego posiłku). Częste jest kumulowanie zapasów poŜywienia, np. w szafie z
ubraniami, tak Ŝeby ukryć to przed rodziną; a takŜe kradzieŜe jedzenia w sklepach. Po dłuŜszym
okresie chorowania objadanie się nie musi przyjmować juŜ tak spektakularnych rozmiarów i
zachowania mające na celu przeciwdziałaniu przyrostowi masy ciała zaczynają "Ŝyć własnym
Ŝyciem". C W takiej sytuacji chore często organizują swój dzień wokół tego by móc w
bezpiecznych dla siebie warunkach prowokować wymioty lub w inny sposób pozbywać się
kilogramów, np. przyjmując środki przeczyszczające (nawet do 100 tabletek dziennie).
GENEZA CHOROBY
UwaŜa się, Ŝe jest wieloczynnikowa. Wymienia się następujące czynniki:
1. Społeczno-kulturowe.
Szczególnie istotnym wydaje się wpływ masmediów lansujących obecnie określony typ urody i
zachowań, z głównym przesłaniem, Ŝe "chude jest piękne". W szerszym kontekście, bardzo
negatywny wpływ ma Ŝywe w mediach i reklamach przekonanie - wartość człowieka zaleŜy do
tego jak wygląda (jak się "prezentuje"), będące jedną z mocniej utrwalonych idei cywilizacji
konsumpcji w jakiej Ŝyjemy.
2. Rodzinne
Rodziny są często konfliktowe, charakteryzujące się brakiem bliŜszych więzi emocjonalnych i
zaburzoną komunikacją wewnętrzną. W rodzinach tych nierzadko obserwuje się patologię
społeczną: alkoholizm, wykorzystywanie seksualne, przestępczość.
3. Biologiczne - indywidualne, związane z podatnością genetyczną i zaburzeniami w układach
neuroprzekaźników.
PRZEBIEG
Przebieg choroby zwykle jest przewlekły, ale nie wyniszczający organizm, o ile nie występują
znaczne zaburzenia elektrolitowe, mogące obok pęknięcia przełyku lub Ŝołądka, doprowadzić
nawet do śmierci. Osoby chore na bulimię często mają niedobory Ŝywieniowe w tym witamin i
soli mineralnych, róŜne zaburzenia metaboliczne, skłonność do zaparć oraz nadmierną wiotkość
Ŝołądka, uszkodzenia gardła i przełyku od prowokowania wymiotów.
LECZENIE
Znaczne zaburzenia metaboliczne wymagają terapii w warunkach szpitalnych. Leczeniem
podstawowym jest psychoterapia, prowadzona zwłaszcza metodami poznawczo-
behawioralnymi; zarówno indywidualna jak i rodzinna (z udziałem członków rodziny lub
partnera Ŝyciowego). Pewne pozytywne wyniki daje równieŜ farmakoterapia lekami
przeciwdepresyjnymi.
Istnieją dość znaczne róŜnice w literaturze odnośnie procentu wyleczeń. Od 18 do 70% chorych
wraca do pełnego zdrowia.
Piśmiennictwo:
"Gdy odchudzanie jest chorobą: anoreksja i bulimia" pod redakcją prof. I. Namysłowskiej, E.
Paszkiewicz, A. Siewierskiej, Warszawa 2000. Nowa Medycyna. Psychiatria III. Nr 17/96
Martha M. Jablow. Na bakier z jedzeniem. Gdańskie Wydawnictw Psychologiczne. 1993
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
Polska nazwa Ŝarłoczność psychiczna. Bulimia jako objaw - chorobliwie wzmoŜone łaknienie
moŜe występować w wielu zaburzeniach: schizofrenii, otępieniu, poraŜeniu postępującym,
anoreksji; a takŜe w cukrzycy, zaburzeniach hormonalnych (przysadki) i innych.
Bulimia jako samodzielna jednostka chorobowa została opisana stosunkowo niedawno, bo
dopiero w 1979 r. Rozumiemy przez nią nawracające epizody Ŝarłoczności, charakteryzujące się
:
1. Zjedzeniem w określonym czasie (np. w ciągu 2 godzin) znaczenie większej ilości jedzenia
niŜ większość ludzi mogłaby zjeść w tym samym czasie i podobnych okolicznościach;
2. Poczuciem braku kontroli nad jedzeniem (co i ile jest spoŜywane oraz niemoŜność
zaprzestania jedzenia).
Według amerykańskich kryteriów klasyfikacyjnych (DSM-IV) moŜna rozpoznać bulimię, kiedy
spełnione są następujące kryteria:
I. Powtarzające się okresy Ŝarłoczności
II. Poczucie braku kontroli w takich sytuacjach
III. Nawracające niewłaściwe zachowanie mające na celu zapobiegnięcie utyciu poprzez:
a) W typie wydalającym bulimii: stałe wywoływanie u siebie wymiotów (najczęstsze), uŜywanie
środków przeczyszczających, lewatyw, leków odwadniających
b) W typie niewydalającym: głodzenie się, restrykcyjne diety, intensywne ćwiczenia fizyczne
IV. Ciągłe nadmierne zaabsorbowanie masą ciała i sylwetką.
V. Oraz kryterium czasowe: minimum dwa napady Ŝarłoczności na tydzień w ciągu ostatnich
trzech miesięcy.
Warto dodać, Ŝe w odróŜnieniu od anoreksji, nie obserwuje się stałego wychudzenia, lecz
wahania masy ciała.
UWAGI OGÓLNE
Zaburzenie to zwykle dotyka młode kobiety w przedziale wieku między 16 a 18 r Ŝ, w tym
dotyczy aŜ 4-15% uczennic szkół średnich i studentek. Według danych epidemiologicznych
istnieje wyraźna tendencja do obniŜania się wieku zachorowania i wzrostu częstości zachorowań.
Bulimia często poprzedzona jest występowaniem anoreksji. MęŜczyźni chorują około 9 razy
rzadziej niŜ płeć piękna, a wielu z nich ma problemy z orientacją seksualną.
Napady Ŝarłoczności odbywają się zwykle w tajemnicy, mogą być planowane bądź
nieplanowane. Charakterystyczne jest poczucie winy i wstydu, które po nich występuje. Osoba
dotknięta bulimią stara się unikać wszelkich okazji do jedzenia (przyjęć, bankietów), z obawy, Ŝe
utraci panowanie nad sobą. Podczas takiego epizodu Ŝarłoczności, potrafi zjeść nawet około 30-
40 tyś. kalorii, dosłownie wymiatając lodówkę (dla porównania normalna osoba spoŜywa 2-3 tyś
kalorii podczas jednego posiłku). Częste jest kumulowanie zapasów poŜywienia, np. w szafie z
ubraniami, tak Ŝeby ukryć to przed rodziną; a takŜe kradzieŜe jedzenia w sklepach. Po dłuŜszym
okresie chorowania objadanie się nie musi przyjmować juŜ tak spektakularnych rozmiarów i
zachowania mające na celu przeciwdziałaniu przyrostowi masy ciała zaczynają "Ŝyć własnym
Ŝyciem". C W takiej sytuacji chore często organizują swój dzień wokół tego by móc w
bezpiecznych dla siebie warunkach prowokować wymioty lub w inny sposób pozbywać się
kilogramów, np. przyjmując środki przeczyszczające (nawet do 100 tabletek dziennie).
GENEZA CHOROBY
UwaŜa się, Ŝe jest wieloczynnikowa. Wymienia się następujące czynniki:
1. Społeczno-kulturowe.
Szczególnie istotnym wydaje się wpływ masmediów lansujących obecnie określony typ urody i
zachowań, z głównym przesłaniem, Ŝe "chude jest piękne". W szerszym kontekście, bardzo
negatywny wpływ ma Ŝywe w mediach i reklamach przekonanie - wartość człowieka zaleŜy do
tego jak wygląda (jak się "prezentuje"), będące jedną z mocniej utrwalonych idei cywilizacji
konsumpcji w jakiej Ŝyjemy.
2. Rodzinne
Rodziny są często konfliktowe, charakteryzujące się brakiem bliŜszych więzi emocjonalnych i
zaburzoną komunikacją wewnętrzną. W rodzinach tych nierzadko obserwuje się patologię
społeczną: alkoholizm, wykorzystywanie seksualne, przestępczość.
3. Biologiczne - indywidualne, związane z podatnością genetyczną i zaburzeniami w układach
neuroprzekaźników.
PRZEBIEG
Przebieg choroby zwykle jest przewlekły, ale nie wyniszczający organizm, o ile nie występują
znaczne zaburzenia elektrolitowe, mogące obok pęknięcia przełyku lub Ŝołądka, doprowadzić
nawet do śmierci. Osoby chore na bulimię często mają niedobory Ŝywieniowe w tym witamin i
soli mineralnych, róŜne zaburzenia metaboliczne, skłonność do zaparć oraz nadmierną wiotkość
Ŝołądka, uszkodzenia gardła i przełyku od prowokowania wymiotów.
LECZENIE
Znaczne zaburzenia metaboliczne wymagają terapii w warunkach szpitalnych. Leczeniem
podstawowym jest psychoterapia, prowadzona zwłaszcza metodami poznawczo-
behawioralnymi; zarówno indywidualna jak i rodzinna (z udziałem członków rodziny lub
partnera Ŝyciowego). Pewne pozytywne wyniki daje równieŜ farmakoterapia lekami
przeciwdepresyjnymi.
Istnieją dość znaczne róŜnice w literaturze odnośnie procentu wyleczeń. Od 18 do 70% chorych
wraca do pełnego zdrowia.
Piśmiennictwo:
"Gdy odchudzanie jest chorobą: anoreksja i bulimia" pod redakcją prof. I. Namysłowskiej, E.
Paszkiewicz, A. Siewierskiej, Warszawa 2000. Nowa Medycyna. Psychiatria III. Nr 17/96
Martha M. Jablow. Na bakier z jedzeniem. Gdańskie Wydawnictw Psychologiczne. 1993