Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
1/7
Wypadnięcie tarczy międzykręgowej
WYPADNIECIE TARCZY MIEDZYKRĘGOWEJ W ODCINKU SZYJNYM KRĘGOSŁUPA
1. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna“
2. R. Mazur „Podstawy kliniczne neurologii”
EPIDEMIOLOGIA:
· znacznie rzadziej niż w odcinku lędźwiowych (ok1/20 wszystkich wypadniętych tarcz)
· najczęściej między 5, a 6 i 6, a 7 kręgiem szyjnym
ETIOLOGIA:
PATOGENEZA:
· wypadnięcie może być boczne, lub środkowe
· wypadnięcie między 5, a 6 : uszkodzenie korzonka C6
· wypadnięcie między 6, a 7 : uszkodzenie korzonka C7
· wypadniecie środkowe może powodować ucisk rdzenia
OBRAZ KLINICZNY:
· ograniczenie ruchów szyi :
- ruchy szyi połączone są z bólem
- odcinek szyjny kręgosłupa jest wyprostowany
- brak fizjologicznej lordozy
· ból :
- zlokalizowany jest w barku i ramieniu
- promieniuje do ręki :
→ podrażnienie C6 – ból promieniuje do kciuka i niekiedy do wskaziciela
→ podrażnienie C7 – ból promieniuje do palca środkowego paca 4
· niedowłady mięśniowe :
- uszkodzenie C6 :
→ lekki niedowład m. dwugłowego i osłabienie odruchu z tego mięśnia
- uszkodzenie C7 :
→ niedowład mięśnia trójgłowego i osłabienie odruchu z tego mięśnia
· dodatni objaw Bikelesa :
- przy odwiedzeniu ramienia z uciskiem na bark ból wzdłuż toru korzeniowego
· objaw szczytowy :
- naciskanie od góry powoduje ból promieniujący wzdłuż korzenia
LECZENIE:
· wyciągi :
· unieruchomienie kręgosłupa szyjnego w odpowiednim kołnierzu :
· leki miorelaksacyjne :
· leki poprawiające przepływ mózgowy i rdzeniowy :
- gdy wystąpią cechy niedomogi krążenia tylnego
· karbamazepina :
- w przypadku powikłania w postaci rwy twarzowej
· leczenie operacyjne :
- w zespołach uciskowych
PATRZ TEŻ:
·
WYPADNIĘCIE TARCZY MIĘDZYKRĘGOWEJ
W ODCINKU LĘDŹWIOWYM KRĘGOSŁUPA
PROLAPSUS (PROTRUSIO) NUCLEI PULPOSI
1.R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii”
2.W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”
EPIDEMIOLOGIA:
· zespoły chorobowe wywołane zmianami w tarczy kręgowej widuje się często
· częściej mężczyźni niż kobiety
· najczęściej pierwsze objawy w 4 – 5 dekadzie życia
· bardzo rzadko widuje się u ludzi młodych przed 25 r.ż
ETIOLOGIA:
· powstawanie zmian w tarczy międzykręgowej nie jest wyjaśnione
· być może w grę wchodzi wrodzona mniejsza wartościowość tarczy, co prowadzi do jej „zużycia”
· czynniki sprzyjające powstawaniu zmian w tarczy miedzykręgowej :
- urazy i mikrourazy
- nadmierne obciążenie kręgosłupa (vide )
PATOGENEZA:
· fizjologia krążka międzykręgowego :
- krążek międzykręgowy składa się z jądra miażdżystego i otaczającego go pierścienia włóknistego
- tarcza (krążek) międzykręgowa jest jakby łożyskiem fizjologicznym umożliwiającym ruchy kręgosłupa
- wielkość jądra miażdżystego zmienia się wraz z wiekiem :
® u dzieci jest duże i miękkie
® u dorosłych zmniejsza się z powodu utraty wody
- tarczę międzykręgową ograniczają więzadła podłużne przednie i tylne
· patogeneza uwypuklenia i wypadnięcia jądra miażdżystego :
zmiana właściwości fizykochemicznych jądra miażdżystego
(żel zmienia się w kolagen)
traci właściwości hydrofilne
proces kończy się rozpadem jądra na luźne, twarde fragmenty
jednocześnie ze zmianami w jądrze pierścień włóknisty słabnie i pęka
jądro miażdżyste uwypukla się ku tyłowi
naciąga więzadło podłużne tylne
nawet niewielkie rozciągnięcie
więzadła podczas ruchów kręgosłupa
przerwanie więzadła
część jądra miażdżystego przesuwa się ku tyłowi
uwięźniecie pomiędzy brzegami trzonów kręgów
uwypuklenie (protrusio) jądra miażdżystego
cofniecie do przestrzeni międzykręgowej wypadnięcie (prolapsus)
(włókniste usztywnienie stawów)
ustąpienie dolegliwości
w kierunku tylno - bocznym w kierunku tylno - przyśrodkowym
(najczęściej)
- wypadnięte jądro miażdżyste uciska korzonek nerwowy w przestrzeni nadtwardówkowej
· lokalizacja zmian :
- zmiany mogą się zlokalizować w każdym odcinku kręgosłupa, ale ze względu na największe obciążenie i ruchomość lokalizują się głównie w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego
- w odcinku lędźwiowym najczęściej :
® między L4, a L5 (ucisk na L5) (45 – 50%)
® między L5, a S1 (ucisk na S1) (ok. 40%)
® zmiany na dwóch poziomach są rzadkie (ok. 10%)
® L2 – L3 i L3 – L4 są bardzo rzadkie (ok. 2%)
OBRAZ KLINICZNY:
- choroba ma charakter przewlekły
- początkowe zmiany w tarczy międzykręgowej (przemieszczenie się jądra miażdżystego, naciąganie i rozerwanie więzadła podłużnego tylnego) są przyczyną dolegliwości określanych jako postrzał (lumbago)
- większe uwypuklenie i wypadniecie tarczy wywołuje ból korzonkowy zwany rwą kulszową (ischias)
ZESPÓŁ PODRAŻNIENIOWY :
· ból :
- najczęściej poprzedzony jest urazem, dźwignięciem ciężkiego przedmiotu w pochylonej pozycji
- niekiedy pojawia się po błahym wysiłku, cz nagłym ruchu :
® np. potknięcie się, kaszel, kichnięcie,
- u ok. 50% powstanie bólu nie ma związku z urazem
- wielu chorych podaje, że miało bóle krzyża przed urazem
- w ok. 60% pierwszym objawem są bóle krzyża :
→ ból może być ostry, lub tępy
→ nasila się przy wysiłku, ruchach, kichaniu, kaszlu, śmiechu
→ ostry ból najprawdopodobniej związany jest z przerwaniem pierścienia włóknistego
- ból promieniujący wzdłuż toru wyznaczonego przez uciśnięty korzeń (rwa kulszowa) :
→ może pojawić się po wystąpieniu bólów krzyża (najczęściej), może też je poprzedzać (u ok. ¼ chorych), lub wystąpić jednocześnie
→ rzadko zajmuje od razu cały obszar unerwiony przez dany korzonek
→ zwykle najpierw ból na pośladku, potem udo i podudzie (ale kolejność może być odwrócona)
→ ból umiejscawia się na pośladku i promieniuje ku dołowi wzdłuż tylnej powierzchni uda do łydki
→ w razie podrażnienia korzonka L5 ból zajmuje przednioboczną powierzchnię podudzia i grzbiet stopy, charakterystyczne jest promieniowanie do palucha
→ przy zajęciu korzonka S1 ból zajmuje tylną powierzchnię podudzia i podeszwową powierzchnię stopy, charakterystyczne jest promieniowanie do małego palca i pięty
→ kaszel, śmiech, kichanie, ruchy, defekacja itp. nasilają ból
· oglądanie :
- zaburzenia chodzenia :
→ chorzy unikają rozciągania nerwu kulszowego i zmiany pozycji połączonej z ruchem kręgosłupa lędźwiowego
→ kończyna utrzymywana jest w położeniu zgięciowym w stawach : skokowym, kolanowym i biodrowym
→ stopa pozostaje w zgięciu podeszwowym
→ unikanie opierania się na pięcie (L5) i na palcach (S...