Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
3
POD.NAD-TS-3
Lekcja 16
Temat: Siła napędowa, bilans sił, sprawność głównych zespołów
[N]
jeżeli
[Nm]
a
to
gdzie:
- siła napędowa na kole pojazdu w N,
- moment napędowy na kole w Nm,
- moment obrotowy silnika w Nm,
- promień dynamiczny koła w m,
- przełożenie całkowite w układzie napędowym na poszczególnym biegu,
- przełożenie w skrzyni biegów,
- przełożenie przekładni głównej,
- sprawność układu napędowego (- czytaj eta).
Prędkość samochodu obliczamy ze wzoru:
[m/s],
gdzie:
- promień toczny koła w m,
- obroty koła w rad/s,
- obroty silnika w obr/min.
Sprawność mechaniczna jest zawsze mniejsza od jedności i przeciętnie wynosi:
w samochodach osobowych
na biegu bezpośrednim
ok. 0,92
na biedach niższych
ok. 0,88
w samochodach ciężarowych
i autobusach
na biegu bezpośrednim
ok. 0,90
na biedach niższych
ok. 0,85
Siła przyczepności
gdzie:
- współczynnik przyczepności,
- nacisk na oś napędzaną.
Wartości współczynnika przyczepności opon do jezdni
Rodzaj nawierzchni i jej stan
Współczynnik przyczepności
przylgowej
poślizgowej
Beton
suchy
mokry
0,8¸1,0
0,6¸0,8
0,7¸0,8
0,5¸0,6
Asfalt
suchy
mokry
0,7¸0,8
0,4¸0,5
0,6¸0,7
0,3¸0,4
Kostka granitowa
sucha
mokra
0,6¸0,7
0,3¸0,5
0,5¸0,8
0,3¸0,5
Droga gruntowa
sucha
mokra
0,5¸0,6
0,3¸0,4
0,2¸0,3
0,2¸0,3
Droga zaśnieżona
0,1¸0,4
0,1¸0,3
Droga oblodzona
0,05¸0,15
0,05¸0,1
Siła przyczepności jest proporcjonalna do nacisku i współczynnika przyczepności .
Siła przyczepności ogranicza maksymalną wartość siły napędowej, jaką może przenieść połączenie koło – jezdnia.
Warunek zachowania przyczepności ma postać:
Gdy spełniony jest warunek:
F - samochód porusza się ruchem jednostajnym,
F - samochód porusza się ruchem jednostajnie przyspieszonym,
F - samochód porusza się ruchem jednostajnie opóźnionym.
- siła oporów toczenia,
- siła oporów wzniesienia,
- siła oporów powietrza,
- siła oporów bezwładności.
Nie wszystkie wymienione siły muszą działać na pojazd jednocześnie. Zależy to od chwilowych warunków ruchu. Na przykład na płaskiej nawierzchni siła oporów wzniesienia ; jeżeli samochód porusza się ruchem jednostajnym, siła oporów bezwładności . Niezależnie
od warunków ruchu na pojazd znajdujący się w ruchu działa zawsze: siła oporów toczenia oraz siła oporów powietrza .
Równanie bilansu sił
Siła oporów toczenia
Orientacyjny zakres wartości współczynnika oporu toczenia opon promieniowych samochodów osobowych
Siła oporów wzniesienia
Siła oporów powietrza
Wartość współczynnika oporu powietrza
Typ samochodu i rodzaj nadwozia
Współczynnik oporu powietrz
Samochody osobowe
- z nadwoziem zamkniętym
- z nadwoziem otwartym
Samochody ciężarowe
Autobusy i furgony
0,30 ¸ 0,45
0,45 ¸ 0,65
0,70 ¸ 1,00
0,60 ¸ 0,80
Siła oporów bezwładności
Wartość współczynnika mas wirujących
Samochody
Bieg
pierwszy
najwyższy
osobowe
ciężarowe i autobusy
1,4 ¸ 1,8
2,4 ¸ 3,6
1,04 ¸ 1,08
1,05 ¸ 1,12