16 autokataliza,

ĆW. 5.7.

Cel ćwiczenia

W doświadczeniu zbadamy szybkość reakcji redukcji manganianu(VII) potasu za pomocą szczawianu sodu, w której siarczan(VI) manganu(II) uczestniczy jako katalizator zwiększając szybkość reakcji. W badanej reakcji siarczan(VI) manganu(II) jest jednocześnie produktem reakcji. Taka substancja nazywa się katalizatorem wewnętrznym (lub autokatalizatorem), a sam proces - autokatalizą.

Odczynniki:

► 0,1 M manganian(VII) potasu, KMnO4

► 0,05 M szczawian sodu, Na2C2O4

► 0,25 M siarczan(VI) manganu(II), MnSO4

► stężony (96%) kwas siarkowy(VI), H2SO4

Sprzęt laboratoryjny:

► statyw z probówkami

► probówki miarowe

Wykonanie ćwiczenia:

Þ     Do dwóch probówek wlej po 5 cm3 0,05 M szczawianu sodu, Na2C2O4 oraz po 1 cm3 stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI), H2SO4.

Þ     Do pierwszej probówki dodaj 2 krople 0,25 M siarczanu(VI) manganu(II),  MnSO4.

Þ     Następnie do obu probówek dodaj równocześnie po 2 krople 0,1 M roztworu manganianu(VII) potasu, KMnO4.

Þ     W obu probówkach obserwuj szybkość zaniku fioletowego zabarwienia manganianu(VII) potasu na skutek redukcji jonów manganianowych(VII), MnO4- do jonów manganu(II), Mn2+.

Dyskusja:

1. W której probówce reakcja redoks zaczęła zachodzić szybciej?

2. Jaki mechanizm autokatalizy możesz zaproponować na podstawie tego eksperymentu?.