Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
USTAWA
z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postępowania administracyjnego.
(t.j. z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zmianami, ostatnia zmiana z 2011 r. Dz. U. Nr 6, poz. 18)
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Rozdział 1
Zakres obowiązywania
Art. 1.
Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych
rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,
2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie
porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,
3) w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami
administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,
4) w sprawach wydawania zaświadczeń.
Art. 2.
Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków (Dział VIII)
przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.
Art. 3.
§ 1. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do:
1) postępowania w sprawach karnych skarbowych,
2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz.
1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 94, poz. 1037), z wyjątkiem
przepisów działów IV, V i VIII.
§ 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się również do postępowania w sprawach:
1) (skreślony),
2) (skreślony),
3) (skreślony),
4) należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się także do postępowania w sprawach wynikających
z:
1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi
jednostkami organizacyjnymi,
2) podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 4. Do postępowania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje się jednak przepisy działu VIII.
§ 5. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może rozciągnąć przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego w
całości lub w części na postępowania w sprawach wymienionych w § 2.
Art. 4.
Kodeks postępowania administracyjnego nie narusza szczególnych uprawnień wynikających z immunitetów
dyplomatycznych i konsularnych oraz umów i zwyczajów międzynarodowych.
Art. 5.
§ 1. Jeżeli przepis prawa powołuje się ogólnie na przepisy o postępowaniu administracyjnym, rozumie się przez to
przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
§ 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie się przez to Kodeks postępowania administracyjnego,
2) (skreślony),
3) organach administracji publicznej - rozumie się przez to ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów,
działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy
jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie się przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję ministra kierującego
określonym działem administracji rządowej, ministrów kierujących określonym działem administracji rządowej,
przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, kierowników centralnych urzędów administracji
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 1
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
rządowej podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, a
także kierowników innych równorzędnych urzędów państwowych załatwiających sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5) organizacjach społecznych - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje
społeczne,
6) organach jednostek samorządu terytorialnego - rozumie się przez to organy gminy, powiatu, województwa, związków gmin,
związków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa oraz kierowników służb,
inspekcji i straży działających w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a
ponadto samorządowe kolegia odwoławcze.
Rozdział 2
Zasady ogólne
Art. 6.
Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.
Art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na
wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia
sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
3)
Art. 8. Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do
władzy publicznej.
3)
Art. 9.
Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o
okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem
postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły
szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Art. 10.
§ 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium
postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz
zgłoszonych żądań.
§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie
sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą
niepowetowaną szkodę materialną.
§ 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia
od zasady określonej w § 1.
Art. 11.
Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy
załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby
stosowania środków przymusu.
Art. 12.
§ 1. Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie
najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.
§ 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.
Art. 13.
§ 1. Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody
sporządzonej przed organem administracji publicznej (ugoda administracyjna).
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, powinien w tych przypadkach
podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia ugody.
Art. 14.
§ 1. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr
64, poz. 565, z późn. zm.), doręczanego środkami komunikacji elektronicznej.
§ 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na
przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej
przez stronę adnotacji.
Art. 15.
Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16. § 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 2
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.
3)
§ 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie
określonych w odrębnych ustawach.
Rozdział 3
Organy wyższego stopnia i organy naczelne
Art. 17.
Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy
szczególne stanowią inaczej,
2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub
właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich
braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
Art. 18.
Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych
kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady
Ministrów lub właściwi ministrowie,
2) w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 - odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu
działania,
3) w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes
Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
Rozdział 4
Właściwość organów
Art. 19.
Organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.
Art. 20.
Właściwość rzeczową organu administracji publicznej ustala się według przepisów o zakresie jego działania.
Art. 21.
§ 1. Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się:
1) w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze
właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do organu, na którego obszarze znajduje się większa część
nieruchomości,
2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być
prowadzony,
3) w innych sprawach - według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca
pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - według miejsca
ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.
§ 2. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa należy do organu właściwego dla
miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do
organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.
Art. 22.
§ 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich
organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu
własnym lub w imieniu starosty - starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z
zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreślony),
6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw
administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po
porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyższego
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 3
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej
rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostkisamorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik PrawObywatelskich.
Art. 23.
Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji publicznej, na którego obszarze wynikła sprawa,
podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym
organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu.
Rozdział 5
Wyłączenie pracownika oraz organu
Art. 24.
§ 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego
prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem
strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,
5)
w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,
3)
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
§ 2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po ustaniu małżeństwa (§ 1 pkt 2),
przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).
§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go
od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1, które mogą
wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika.
§ 4. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub
ważny interes stron.
Art. 25.
§ 1. Organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:
1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3,
2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w
stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 26.
§ 1. W przypadku wyłączenia pracownika (art. 24) jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do
prowadzenia sprawy.
§ 2. W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia:
1) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 1 - organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę,
2) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 2 - organ wyższego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona
w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.
Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie organ. W razie gdy osobą wymienioną w
art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego, organ właściwy do załatwienia sprawy
wyznacza Prezes Rady Ministrów.
§ 3. Jeżeli wskutek wyłączenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stał się niezdolny do załatwienia
sprawy, stosuje się odpowiednio § 2.
Art. 27.
§ 1. Członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu w przypadkach określonych w art. 24 § 1. O wyłączeniu
tego członka w przypadkach określonych w art. 24 § 3 postanawia przewodniczący organu kolegialnego lub organu wyższego
stopnia na wniosek strony, członka organu kolegialnego albo z urzędu.
§ 1a. Członek samorządowego kolegium odwoławczego podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeżeli brał udział w wydaniu decyzji objętej wnioskiem.
§ 2. Jeżeli wskutek wyłączenia członków organu kolegialnego organ ten stał się niezdolny do podjęcia uchwały z braku
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 4
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
wymaganego quorum, stosuje się odpowiednio przepisy art. 26 § 2.
§ 3. Jeżeli samorządowe kolegium odwoławcze wskutek wyłączenia jego członków nie może załatwić sprawy,
minister właściwy do spraw administracji publicznej, w drodze postanowienia, wyznacza inne samorządowe kolegium
odwoławcze.
3)
Art. 27a.
(skreślony).
Rozdział 6
Strona
Art. 28.
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu
ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Art. 29.
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki
organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.
Art. 30.
§ 1. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile
przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 2. Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli.
§ 3. Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.
§ 4. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku
postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni.
§ 5. W sprawach dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy
spadkowej, a w ich braku - kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej.
Art. 31.
§ 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu
postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia
postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie.
§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony.
§ 4. Organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym
organizację społeczną, jeżeli uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele
statutowe, i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 5. Organizacja społeczna, która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu administracji
publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego.
§ 6. (skreślony).
Art. 32.
Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.
Art. 33.
§ 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu.
§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny,
rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy
innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ administracji publicznej może w razie wątpliwości zażądać
urzędowego poświadczenia podpisu strony.
§ 4. W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest
członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania
w imieniu strony.
Art. 34.
§ 1. Organ administracji publicznej wystąpi do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby
nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.
§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby
nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.
Rozdział 7
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 5
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
-----------------------------------------------------------------------
USTAWA
z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postępowania administracyjnego.
(t.j. z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zmianami, ostatnia zmiana z 2011 r. Dz. U. Nr 6, poz. 18)
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Rozdział 1
Zakres obowiązywania
Art. 1.
Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych
rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,
2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie
porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,
3) w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami
administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,
4) w sprawach wydawania zaświadczeń.
Art. 2.
Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków (Dział VIII)
przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.
Art. 3.
§ 1. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do:
1) postępowania w sprawach karnych skarbowych,
2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz.
1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 94, poz. 1037), z wyjątkiem
przepisów działów IV, V i VIII.
§ 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się również do postępowania w sprawach:
1) (skreślony),
2) (skreślony),
3) (skreślony),
4) należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się także do postępowania w sprawach wynikających
z:
1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi
jednostkami organizacyjnymi,
2) podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 4. Do postępowania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje się jednak przepisy działu VIII.
§ 5. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może rozciągnąć przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego w
całości lub w części na postępowania w sprawach wymienionych w § 2.
Art. 4.
Kodeks postępowania administracyjnego nie narusza szczególnych uprawnień wynikających z immunitetów
dyplomatycznych i konsularnych oraz umów i zwyczajów międzynarodowych.
Art. 5.
§ 1. Jeżeli przepis prawa powołuje się ogólnie na przepisy o postępowaniu administracyjnym, rozumie się przez to
przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
§ 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie się przez to Kodeks postępowania administracyjnego,
2) (skreślony),
3) organach administracji publicznej - rozumie się przez to ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów,
działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy
jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie się przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję ministra kierującego
określonym działem administracji rządowej, ministrów kierujących określonym działem administracji rządowej,
przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, kierowników centralnych urzędów administracji
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 1
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
rządowej podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, a
także kierowników innych równorzędnych urzędów państwowych załatwiających sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5) organizacjach społecznych - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje
społeczne,
6) organach jednostek samorządu terytorialnego - rozumie się przez to organy gminy, powiatu, województwa, związków gmin,
związków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa oraz kierowników służb,
inspekcji i straży działających w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a
ponadto samorządowe kolegia odwoławcze.
Rozdział 2
Zasady ogólne
Art. 6.
Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.
Art. 7. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na
wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia
sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
3)
Art. 8. Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do
władzy publicznej.
3)
Art. 9.
Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o
okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem
postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły
szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Art. 10.
§ 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium
postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz
zgłoszonych żądań.
§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie
sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą
niepowetowaną szkodę materialną.
§ 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia
od zasady określonej w § 1.
Art. 11.
Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy
załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby
stosowania środków przymusu.
Art. 12.
§ 1. Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie
najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.
§ 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.
Art. 13.
§ 1. Sprawy, w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą być załatwiane w drodze ugody
sporządzonej przed organem administracji publicznej (ugoda administracyjna).
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie, powinien w tych przypadkach
podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia ugody.
Art. 14.
§ 1. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr
64, poz. 565, z późn. zm.), doręczanego środkami komunikacji elektronicznej.
§ 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na
przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej
przez stronę adnotacji.
Art. 15.
Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16. § 1. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne
rozpatrzenie sprawy, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 2
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.
3)
§ 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie
określonych w odrębnych ustawach.
Rozdział 3
Organy wyższego stopnia i organy naczelne
Art. 17.
Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy
szczególne stanowią inaczej,
2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub
właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich
braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.
Art. 18.
Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych
kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady
Ministrów lub właściwi ministrowie,
2) w stosunku do organów państwowych innych niż określone w pkt 1 - odpowiednie organy o ogólnokrajowym zasięgu
działania,
3) w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, a w razie braku takiego organu - Prezes
Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.
Rozdział 4
Właściwość organów
Art. 19.
Organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.
Art. 20.
Właściwość rzeczową organu administracji publicznej ustala się według przepisów o zakresie jego działania.
Art. 21.
§ 1. Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się:
1) w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze
właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do organu, na którego obszarze znajduje się większa część
nieruchomości,
2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być
prowadzony,
3) w innych sprawach - według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca
pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - według miejsca
ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.
§ 2. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa należy do organu właściwego dla
miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do
organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.
Art. 22.
§ 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich
organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu
własnym lub w imieniu starosty - starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z
zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreślony),
6) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw
administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po
porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyższego
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 3
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej
rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostkisamorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik PrawObywatelskich.
Art. 23.
Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ administracji publicznej, na którego obszarze wynikła sprawa,
podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym
organ właściwy do rozstrzygnięcia sporu.
Rozdział 5
Wyłączenie pracownika oraz organu
Art. 24.
§ 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego
prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem
strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,
5)
w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,
3)
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
§ 2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po ustaniu małżeństwa (§ 1 pkt 2),
przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).
§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go
od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1, które mogą
wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika.
§ 4. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub
ważny interes stron.
Art. 25.
§ 1. Organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:
1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3,
2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w
stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 26.
§ 1. W przypadku wyłączenia pracownika (art. 24) jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do
prowadzenia sprawy.
§ 2. W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia:
1) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 1 - organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę,
2) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 2 - organ wyższego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona
w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.
Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie organ. W razie gdy osobą wymienioną w
art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego, organ właściwy do załatwienia sprawy
wyznacza Prezes Rady Ministrów.
§ 3. Jeżeli wskutek wyłączenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stał się niezdolny do załatwienia
sprawy, stosuje się odpowiednio § 2.
Art. 27.
§ 1. Członek organu kolegialnego podlega wyłączeniu w przypadkach określonych w art. 24 § 1. O wyłączeniu
tego członka w przypadkach określonych w art. 24 § 3 postanawia przewodniczący organu kolegialnego lub organu wyższego
stopnia na wniosek strony, członka organu kolegialnego albo z urzędu.
§ 1a. Członek samorządowego kolegium odwoławczego podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeżeli brał udział w wydaniu decyzji objętej wnioskiem.
§ 2. Jeżeli wskutek wyłączenia członków organu kolegialnego organ ten stał się niezdolny do podjęcia uchwały z braku
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 4
KODEKS POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
-----------------------------------------------------------------------
wymaganego quorum, stosuje się odpowiednio przepisy art. 26 § 2.
§ 3. Jeżeli samorządowe kolegium odwoławcze wskutek wyłączenia jego członków nie może załatwić sprawy,
minister właściwy do spraw administracji publicznej, w drodze postanowienia, wyznacza inne samorządowe kolegium
odwoławcze.
3)
Art. 27a.
(skreślony).
Rozdział 6
Strona
Art. 28.
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu
ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Art. 29.
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki
organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.
Art. 30.
§ 1. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się według przepisów prawa cywilnego, o ile
przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 2. Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli.
§ 3. Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.
§ 4. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku
postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni.
§ 5. W sprawach dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy
spadkowej, a w ich braku - kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej.
Art. 31.
§ 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu
postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia
postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie.
§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony.
§ 4. Organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym
organizację społeczną, jeżeli uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele
statutowe, i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 5. Organizacja społeczna, która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu administracji
publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego.
§ 6. (skreślony).
Art. 32.
Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.
Art. 33.
§ 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu.
§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny,
rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy
innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ administracji publicznej może w razie wątpliwości zażądać
urzędowego poświadczenia podpisu strony.
§ 4. W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest
członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania
w imieniu strony.
Art. 34.
§ 1. Organ administracji publicznej wystąpi do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby
nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.
§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby
nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.
Rozdział 7
__________________________________________________________________________________
Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce
Materiały szkoleniowe. Kurs przygotowawczy do egzaminu na uprawnienia budowlane – 2011
Strona 5