Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Finanse publiczne. Prawo finansowe.
Ustawa o finansach publicznych- 1 stycznia 1999 roku.
*Akt normatywny
- prawodawstwo podatkowe: dochody wpływające do budżetu centralnego: VAT, akcyza, PIT, CIT, podatek od gier losowych
- prawo celne
- prawo finansowe ubezpieczeń państwowych: określa funkcjonowanie zakładów ubezpieczeń
- prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego: podatki lokalne: katastralny, od nieruchomości, od środków transportu, leśny, od posiadania psów; ustawa o wydatkach jednostek samorządu terytorialnego
- prawo walutowe i dewizowe
- prawo bankowe
- prawodawstwo związane z funkcjonowaniem podmiotów gospodarczych
Podmiot prawa finansowego:
To osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne objęte uprawnieniami lub obowiązkami prawno-finansowymi
Pierwsza grupa: organy państwowe i jednostki samorządu terytorialnego. Posiadają prawo ustanawiania norm prawnych generalnych oraz kompetencje nieprawotwórcze polegające na stanowieniu norm indywidualnych. Każdy podmiot posiadający nieruchomość podlega temu podatkowi. Rada gminy sama określa stawkę podatkową dla gminy. Normy indywidualne i prawne- podatki o charakterze czynnym
Druga grupa: osoby lub jednostki organizacyjne posiadające konkretne uprawnienia i obowiązki prawno-finansowe, ale w konkretnych sprawach są podmiotami biernymi
Skarb państwa:
Państwo ma:
- środki pieniężne
- akcje(złota akcja skarbu państwa)
- udziały
- wierzytelności
- nieruchomości zabudowane(np. budynki rządowe, drogi publiczne)
- grunty
- ruchomości(wyposażenie, pojazdy, księgozbiory, eksponaty)
Działając w płaszczyźnie majątkowej, państwo działa jako Skarb Państwa
SKARB PAŃSTWA jest osobą prawną reprezentującą państwo (RP) w stosunkach majątkowych z osobami fizycznymi i prawnymi. Jest osobą złożoną, wielopostaciową, składa się z wielu instytucji. Funkcjonowanie Skarbu Państwa oraz zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa określa ustawa. Działania, które realizuje:
- przy pomocy metod władczych
- Skarb Państwa wchodzi w stosunki cywilno-prawne
Skarb Państwa posiada władzę:
- która opiera sie na prawie własności
- zastosowanie przymusu państwowego:
*w dziedzinie gromadzenia dochodów(podatki, cła, opłaty, kary)
*w dziedzinie ponoszenia wydatków
Podstawowe kompetencje finansowe odnoszące się do Skarbu Państwa realizowane są przez podmioty:
- Minister właściwy dla Skarbu Państwa
- Minister właściwy dla spraw finansów publicznych
Budżet państwa:
Jest atutem prawnym, mającym formę ustawy, która zawiera wiążace ustalenia w zakresie rocznych dochodów, przychodów, wydatków, rozchodów. Budżet jest planem finansowym, w którym dochody i przychody stanowią prognozę, a wydatki i rozchody-nieprzekraczalny limit. W Budżecie Państwa ujmowane są 3 rodzaje wpływów:
- prywatno-prawne wpływy Skarbu Państwa: dywidendy, czynsze, wpływy z prywatyzacji
- przymusowo nakładane i pobierane wpływy Skarbu Państwa: podatki, opłaty, kary, akcyzy, grzywna
- przychody związane z operacjami o charakterze pożyczkowym-realizuje je Skarb Państwa: obligacje skarbowe
Emisja skarbowych papierów wartościowych:
Skarb Państwa prowadzi swą działalność finansową głównie poprzez Budżet Państwa. Art. 237 Konstytucji: bankiem centralnym RP jest NBP. Skarb Państwa emituje znak pieniężny, prawo ustalenia i realizowania polityki pieniężnej. Za wartość polskiego pieniądza odpowiada NBP. Posługują się nim:
- Skarb Państwa i Budżet Państwa
- Samorządy terytorialne
- Osoby fizyczne i przedsiębiorstwa(jednostki gospodarcze)
Na terytorium RP złoty polski jest prawnym środkiem płatniczym umożliwiającym regulowanie zobowiązań płatniczych poszczególnych osób fizycznych i prawnych. NBP wpływa na potencjał banków komercyjnych, które nie podlegają NBP w sposób instytucjonalny, ale muszą się stosować do przepisów NBP.
Formy wpływu NBP:
- stopa rezerwy obowiązkowej(„podatek bankowy”)- kwota w wielkości proporcjonalnej(...), którą trzeba wpłacić do banku centralnego
- wielkość oprocentowania kredytu
- operacje otwartego rynku: RECO i REWERSRECO
Organy NBP:
- Prezes NBP
- Rada Polityki Pieniężnej
- Zarząd NBP
...