Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
WYŻSZY URZĄD GÓRNICZY
DEPARTAMENT PRAWNY I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Rozporządzenie Ministra Gospodarki
z dnia 28 czerwca 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu
oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających
kopaliny pospolite
(Dz. U. Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212)
(stan prawny: 22 marca 2004 r.)
KATOWICE, październik 2006
Tekst ujednolicony uwzględniający zmiany wprowadzone przez § 1 rozporządzenia Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 stycznia 2004 r. zmieniającego rozporządzenie
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpie-
czenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite (Dz. U. Nr 24, poz. 212), które weszły w życie z dniem 22 marca 2004 r. i zostały
zaznaczone pogrubioną czcionką.
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 28 czerwca 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpie-
czenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite.
(Dz. U. Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212)
Na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze
(Dz. U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111, poz.
726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz.
1268 oraz z 2001 r. Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800) zarządza się,
co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady:
1) bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego związanego z ruchem w zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite,
2) oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków pro-
filaktycznych zmniejszających to ryzyko w formie dokumentu bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia pracowników zatrudnionych w ruchu tych zakładów.
§ 2. 1. Przepisy rozporządzenia stosuje się do:
1) przedsiębiorców,
2) pracowników zatrudnionych w ruchu odkrywkowych zakładów górniczych wydobywających
kopaliny pospolite, zwanych dalej „zakładami górniczymi”.
2. Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do:
1) podmiotów wykonujących, w zakresie swej działalności zawodowej, powierzone im czynności
w ruchu zakładu górniczego, zwanych dalej „podmiotami”,
2) osób niewymienionych w ust. 1 pkt 2, jeżeli wykonują prace lub przebywają w zakładzie gór-
niczym.
3. Przepisy rozporządzenia stosuje się także odpowiednio do:
1) likwidacji zakładu górniczego,
2) robót geologicznych wykonywanych metodą odkrywkową.
§ 3. Przedsiębiorca sporządza, uzupełnia i aktualizuje niezbędną dokumentację prowadzenia
ruchu zakładu górniczego oraz zapewnia bieżące przeprowadzanie analiz i badań niezbędnych dla
bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego, w tym dla oceniania i dokumentowania
ryzyka zawodowego.
§ 4. 1. Przedsiębiorca opracowuje, przed rozpoczęciem prac, dla każdego zakładu górniczego
dokument bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, zwany dalej „dokumentem bezpie-
czeństwa”.
2. Dokument bezpieczeństwa powinien być:
1) dostępny w zakładzie górniczym,
2) aktualizowany każdorazowo w przypadku zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsca lub sta-
nowiska pracy, powodującej zmianę warunków pracy.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego zapoznaje pracowników zakładu górniczego z obowią-
zującym dokumentem bezpieczeństwa lub odpowiednią jego częścią.
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
1
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
4. Pracownik potwierdza na piśmie fakt zapoznania się z dokumentem bezpieczeństwa lub
odpowiednią jego częścią oraz przestrzega jego postanowień.
5. Zawartość dokumentu bezpieczeństwa określa załącznik do rozporządzenia.
§ 5. 1. Kierownik ruchu zakładu górniczego jest odpowiedzialny za prawidłową organizację i
prowadzenie ruchu zakładu górniczego.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego wykonuje swoje obowiązki przy pomocy podległych
mu osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego, zwanych dalej „osobami kierownictwa
i dozoru ruchu”.
§ 6. 1. Przedsiębiorca, po uzgodnieniu z kierownikiem ruchu zakładu górniczego:
1) ustala zasady sprawowania nadzoru w zakładzie górniczym na zmianach, na których ruch nie
jest prowadzony i w dni wolne od pracy,
2) opracowuje instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy dla stanowisk lub miejsc pracy w
ruchu zakładu górniczego oraz konsultuje je z pracownikami lub ich reprezentantami,
3) określa miejsca i stanowiska pracy, na których pracownicy powinni stosować wymagane
środki ochrony indywidualnej.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego:
1) wyznacza osobę kierownictwa lub dozoru ruchu do sprawowania nadzoru nad prowadzeniem
ruchu zakładu górniczego na danej zmianie, chyba że ruch zakładu górniczego na danej zmia-
nie nadzoruje osobiście,
2) doręcza zakresy czynności osobom kierownictwa i dozoru ruchu, za pokwitowaniem odbioru,
3) zatwierdza instrukcje, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Każda osoba kierownictwa i dozoru ruchu powinna przestrzegać ustalonego dla niej i za-
twierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego zakresu czynności, szczegółowo okre-
ślającego jej obowiązki, uprawnienia i zakres odpowiedzialności.
4. Instrukcje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, opracowane odpowiednio dla stanowiska lub
miejsca pracy, powinny być zrozumiałe dla pracowników, których dotyczą, oraz doręczone pra-
cownikom za pokwitowaniem odbioru.
5. Pracownicy zapoznają się z treścią instrukcji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, oraz wykonują
pracę zgodnie z jej ustaleniami; zapoznanie się z treścią instrukcji pracownicy potwierdzają na
piśmie.
§ 7. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu:
1) organizują i prowadzą pracę w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracowników, ruchu za-
kładu górniczego i środowiska,
2) informują podległych im pracowników o przepisach i zasadach bezpiecznego wykonywania
pracy.
§ 8. Osoba dozoru ruchu każdorazowo wyznacza przodowego zespołu, jeżeli praca jest wy-
konywana przez zespół pracowniczy, w tym składający się z dwóch pracowników.
§ 9. Przedsiębiorca oraz podmiot, przystępujący do wykonywania prac w ruchu zakładu gór-
niczego, szczegółowo określają na piśmie podział obowiązków w celu zapewnienia bezpiecznego
wykonywania pracy.
§ 10. Pracowników lub ich reprezentantów informuje się o wszelkich podejmowanych działa-
niach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony zdrowia w miejscach i na sta-
nowiskach pracy. Informacje powinny być zrozumiałe dla pracowników, których dotyczą.
§ 11. Pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu zakładu górniczego, jeżeli:
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykonywania pracy,
2) odbył aktualne przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został uznany za zdolnego do
wykonywania określonej pracy.
2
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
§ 12. 1. Teren zakładu górniczego, łącznie z wyrobiskami górniczymi oraz terenami zwało-
wisk i składowisk, jeżeli nie jest ogrodzony, oznakowuje się tablicami, na których umieszcza się:
nazwę zakładu górniczego oraz napis zakazujący wstępu osobom nieupoważnionym.
2. Miejsca niebezpieczne zlokalizowane na terenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli nie znajdu-
ją się pod stałym dozorem, zabezpiecza się w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu
górniczego.
3. Miejsca o szczególnym zagrożeniu dla życia i zdrowia, w tym miejsca wykonywania prac,
o których mowa w § 38, zabezpiecza się i oznakowuje tablicami ostrzegawczymi.
§ 13. Na terenie zakładu górniczego (wydzielonego jego oddziału) wywiesza się w widocz-
nym miejscu:
1) informacje o adresach i numerach telefonów najbliższych jednostek straży pożarnej, Policji i
pogotowia ratunkowego oraz sposobach ich wezwania,
2) instrukcje postępowania w przypadku pożaru.
§ 14. Drogi komunikacyjne oraz dojścia do miejsc i stanowisk pracy oznakowuje się w spo-
sób widoczny i czytelny oraz utrzymuje się w stanie umożliwiającym bezpieczne dojścia oraz
szybkie i bezpieczne ich opuszczenie w razie wypadku lub zagrożenia.
§ 15. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa miejsca i stanowiska pracy, które wyposa-
ża się w odpowiedni system akustyczny i optyczny do przekazywania sygnału alarmowego.
§ 16. 1. W zakładzie górniczym prowadzona jest ewidencja osób w nim przebywających.
2. Osoby kierownictwa lub dozoru ruchu, odpowiedzialne za pracowników wykonujących
pracę na danej zmianie, po jej zakończeniu, potwierdzają opuszczenie przez pracowników stano-
wisk pracy lub przekazują osobie dozoru ruchu następnej zmiany informacje o pracownikach,
którzy pozostali na stanowisku pracy w celu jej dokończenia, podając przewidywany czas opusz-
czenia tych stanowisk. Sposób potwierdzenia opuszczenia stanowisk pracy ustala kierownik ru-
chu zakładu górniczego.
§ 17. Przed rozpoczęciem pracy pracownik sprawdza, w zakresie swoich kompetencji, wa-
runki pracy, a w szczególności stan technicznych środków bezpieczeństwa oraz stosowanych
narzędzi; wyniki sprawdzenia przekazuje osobie dozoru ruchu.
§ 18. Miejsca pracy, maszyny i urządzenia oraz aparaturę kontrolno-pomiarową stale utrzy-
muje się w stanie zapewniającym bezpieczne prowadzenie ruchu zakładu górniczego.
§ 19. 1. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu przeprowadzają okresowe kontrole stanu tech-
nicznego oraz sposobu korzystania z obiektów, maszyn i urządzeń oraz instalacji technicznych
zakładu górniczego.
2. Zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1, ich zakres i częstotliwość
oraz sposób dokumentowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 20. Maszyny i urządzenia eksploatuje się, konserwuje i naprawia w sposób określony w
dokumentacji techniczno-ruchowej.
§ 21. Pracownicy obsługujący maszyny i urządzenia powinni posiadać wymagane kwalifikacje
i uprawnienia do obsługi danej maszyny lub urządzenia. Dokument potwierdzający posiadanie
wymaganych kwalifikacji i uprawnień pracownicy powinni posiadać przy sobie.
§ 22. 1. Osoby nieupoważnione nie powinny wykonywać samowolnie żadnych czynności
przy maszynach, urządzeniach i instalacjach technicznych.
2. Czynności związane z naprawą, smarowaniem oraz czyszczeniem maszyn i urządzeń mogą
być wykonywane tylko po zatrzymaniu maszyny lub urządzenia, zabezpieczeniu ich przed samo-
czynnym przemieszczeniem i przypadkowym uruchomieniem oraz zabezpieczeniu stanu wyłącze-
nia dopływu energii.
3. Niedopuszczalne jest naprawianie, smarowanie oraz czyszczenie maszyn i urządzeń pod-
czas ich ruchu.
§ 23. 1. Wprowadzenie zmian w maszynach i urządzeniach, w szczególności w konstrukcji
nośnej, zawiesiach, rozmieszczeniu przeciwciężarów, oraz rozszerzenie zakresów działania wy-
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
3
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
DEPARTAMENT PRAWNY I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Rozporządzenie Ministra Gospodarki
z dnia 28 czerwca 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu
oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających
kopaliny pospolite
(Dz. U. Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212)
(stan prawny: 22 marca 2004 r.)
KATOWICE, październik 2006
Tekst ujednolicony uwzględniający zmiany wprowadzone przez § 1 rozporządzenia Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 stycznia 2004 r. zmieniającego rozporządzenie
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpie-
czenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite (Dz. U. Nr 24, poz. 212), które weszły w życie z dniem 22 marca 2004 r. i zostały
zaznaczone pogrubioną czcionką.
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 28 czerwca 2002 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpie-
czenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite.
(Dz. U. Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212)
Na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze
(Dz. U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111, poz.
726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz.
1268 oraz z 2001 r. Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800) zarządza się,
co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady:
1) bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego związanego z ruchem w zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite,
2) oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków pro-
filaktycznych zmniejszających to ryzyko w formie dokumentu bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia pracowników zatrudnionych w ruchu tych zakładów.
§ 2. 1. Przepisy rozporządzenia stosuje się do:
1) przedsiębiorców,
2) pracowników zatrudnionych w ruchu odkrywkowych zakładów górniczych wydobywających
kopaliny pospolite, zwanych dalej „zakładami górniczymi”.
2. Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do:
1) podmiotów wykonujących, w zakresie swej działalności zawodowej, powierzone im czynności
w ruchu zakładu górniczego, zwanych dalej „podmiotami”,
2) osób niewymienionych w ust. 1 pkt 2, jeżeli wykonują prace lub przebywają w zakładzie gór-
niczym.
3. Przepisy rozporządzenia stosuje się także odpowiednio do:
1) likwidacji zakładu górniczego,
2) robót geologicznych wykonywanych metodą odkrywkową.
§ 3. Przedsiębiorca sporządza, uzupełnia i aktualizuje niezbędną dokumentację prowadzenia
ruchu zakładu górniczego oraz zapewnia bieżące przeprowadzanie analiz i badań niezbędnych dla
bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego, w tym dla oceniania i dokumentowania
ryzyka zawodowego.
§ 4. 1. Przedsiębiorca opracowuje, przed rozpoczęciem prac, dla każdego zakładu górniczego
dokument bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, zwany dalej „dokumentem bezpie-
czeństwa”.
2. Dokument bezpieczeństwa powinien być:
1) dostępny w zakładzie górniczym,
2) aktualizowany każdorazowo w przypadku zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsca lub sta-
nowiska pracy, powodującej zmianę warunków pracy.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego zapoznaje pracowników zakładu górniczego z obowią-
zującym dokumentem bezpieczeństwa lub odpowiednią jego częścią.
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
1
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
4. Pracownik potwierdza na piśmie fakt zapoznania się z dokumentem bezpieczeństwa lub
odpowiednią jego częścią oraz przestrzega jego postanowień.
5. Zawartość dokumentu bezpieczeństwa określa załącznik do rozporządzenia.
§ 5. 1. Kierownik ruchu zakładu górniczego jest odpowiedzialny za prawidłową organizację i
prowadzenie ruchu zakładu górniczego.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego wykonuje swoje obowiązki przy pomocy podległych
mu osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego, zwanych dalej „osobami kierownictwa
i dozoru ruchu”.
§ 6. 1. Przedsiębiorca, po uzgodnieniu z kierownikiem ruchu zakładu górniczego:
1) ustala zasady sprawowania nadzoru w zakładzie górniczym na zmianach, na których ruch nie
jest prowadzony i w dni wolne od pracy,
2) opracowuje instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy dla stanowisk lub miejsc pracy w
ruchu zakładu górniczego oraz konsultuje je z pracownikami lub ich reprezentantami,
3) określa miejsca i stanowiska pracy, na których pracownicy powinni stosować wymagane
środki ochrony indywidualnej.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego:
1) wyznacza osobę kierownictwa lub dozoru ruchu do sprawowania nadzoru nad prowadzeniem
ruchu zakładu górniczego na danej zmianie, chyba że ruch zakładu górniczego na danej zmia-
nie nadzoruje osobiście,
2) doręcza zakresy czynności osobom kierownictwa i dozoru ruchu, za pokwitowaniem odbioru,
3) zatwierdza instrukcje, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Każda osoba kierownictwa i dozoru ruchu powinna przestrzegać ustalonego dla niej i za-
twierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego zakresu czynności, szczegółowo okre-
ślającego jej obowiązki, uprawnienia i zakres odpowiedzialności.
4. Instrukcje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, opracowane odpowiednio dla stanowiska lub
miejsca pracy, powinny być zrozumiałe dla pracowników, których dotyczą, oraz doręczone pra-
cownikom za pokwitowaniem odbioru.
5. Pracownicy zapoznają się z treścią instrukcji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, oraz wykonują
pracę zgodnie z jej ustaleniami; zapoznanie się z treścią instrukcji pracownicy potwierdzają na
piśmie.
§ 7. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu:
1) organizują i prowadzą pracę w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracowników, ruchu za-
kładu górniczego i środowiska,
2) informują podległych im pracowników o przepisach i zasadach bezpiecznego wykonywania
pracy.
§ 8. Osoba dozoru ruchu każdorazowo wyznacza przodowego zespołu, jeżeli praca jest wy-
konywana przez zespół pracowniczy, w tym składający się z dwóch pracowników.
§ 9. Przedsiębiorca oraz podmiot, przystępujący do wykonywania prac w ruchu zakładu gór-
niczego, szczegółowo określają na piśmie podział obowiązków w celu zapewnienia bezpiecznego
wykonywania pracy.
§ 10. Pracowników lub ich reprezentantów informuje się o wszelkich podejmowanych działa-
niach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony zdrowia w miejscach i na sta-
nowiskach pracy. Informacje powinny być zrozumiałe dla pracowników, których dotyczą.
§ 11. Pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu zakładu górniczego, jeżeli:
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykonywania pracy,
2) odbył aktualne przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został uznany za zdolnego do
wykonywania określonej pracy.
2
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
Odkrywkowe zakłady górnicze — kopaliny pospolite
§ 12. 1. Teren zakładu górniczego, łącznie z wyrobiskami górniczymi oraz terenami zwało-
wisk i składowisk, jeżeli nie jest ogrodzony, oznakowuje się tablicami, na których umieszcza się:
nazwę zakładu górniczego oraz napis zakazujący wstępu osobom nieupoważnionym.
2. Miejsca niebezpieczne zlokalizowane na terenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli nie znajdu-
ją się pod stałym dozorem, zabezpiecza się w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu
górniczego.
3. Miejsca o szczególnym zagrożeniu dla życia i zdrowia, w tym miejsca wykonywania prac,
o których mowa w § 38, zabezpiecza się i oznakowuje tablicami ostrzegawczymi.
§ 13. Na terenie zakładu górniczego (wydzielonego jego oddziału) wywiesza się w widocz-
nym miejscu:
1) informacje o adresach i numerach telefonów najbliższych jednostek straży pożarnej, Policji i
pogotowia ratunkowego oraz sposobach ich wezwania,
2) instrukcje postępowania w przypadku pożaru.
§ 14. Drogi komunikacyjne oraz dojścia do miejsc i stanowisk pracy oznakowuje się w spo-
sób widoczny i czytelny oraz utrzymuje się w stanie umożliwiającym bezpieczne dojścia oraz
szybkie i bezpieczne ich opuszczenie w razie wypadku lub zagrożenia.
§ 15. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa miejsca i stanowiska pracy, które wyposa-
ża się w odpowiedni system akustyczny i optyczny do przekazywania sygnału alarmowego.
§ 16. 1. W zakładzie górniczym prowadzona jest ewidencja osób w nim przebywających.
2. Osoby kierownictwa lub dozoru ruchu, odpowiedzialne za pracowników wykonujących
pracę na danej zmianie, po jej zakończeniu, potwierdzają opuszczenie przez pracowników stano-
wisk pracy lub przekazują osobie dozoru ruchu następnej zmiany informacje o pracownikach,
którzy pozostali na stanowisku pracy w celu jej dokończenia, podając przewidywany czas opusz-
czenia tych stanowisk. Sposób potwierdzenia opuszczenia stanowisk pracy ustala kierownik ru-
chu zakładu górniczego.
§ 17. Przed rozpoczęciem pracy pracownik sprawdza, w zakresie swoich kompetencji, wa-
runki pracy, a w szczególności stan technicznych środków bezpieczeństwa oraz stosowanych
narzędzi; wyniki sprawdzenia przekazuje osobie dozoru ruchu.
§ 18. Miejsca pracy, maszyny i urządzenia oraz aparaturę kontrolno-pomiarową stale utrzy-
muje się w stanie zapewniającym bezpieczne prowadzenie ruchu zakładu górniczego.
§ 19. 1. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu przeprowadzają okresowe kontrole stanu tech-
nicznego oraz sposobu korzystania z obiektów, maszyn i urządzeń oraz instalacji technicznych
zakładu górniczego.
2. Zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1, ich zakres i częstotliwość
oraz sposób dokumentowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego.
§ 20. Maszyny i urządzenia eksploatuje się, konserwuje i naprawia w sposób określony w
dokumentacji techniczno-ruchowej.
§ 21. Pracownicy obsługujący maszyny i urządzenia powinni posiadać wymagane kwalifikacje
i uprawnienia do obsługi danej maszyny lub urządzenia. Dokument potwierdzający posiadanie
wymaganych kwalifikacji i uprawnień pracownicy powinni posiadać przy sobie.
§ 22. 1. Osoby nieupoważnione nie powinny wykonywać samowolnie żadnych czynności
przy maszynach, urządzeniach i instalacjach technicznych.
2. Czynności związane z naprawą, smarowaniem oraz czyszczeniem maszyn i urządzeń mogą
być wykonywane tylko po zatrzymaniu maszyny lub urządzenia, zabezpieczeniu ich przed samo-
czynnym przemieszczeniem i przypadkowym uruchomieniem oraz zabezpieczeniu stanu wyłącze-
nia dopływu energii.
3. Niedopuszczalne jest naprawianie, smarowanie oraz czyszczenie maszyn i urządzeń pod-
czas ich ruchu.
§ 23. 1. Wprowadzenie zmian w maszynach i urządzeniach, w szczególności w konstrukcji
nośnej, zawiesiach, rozmieszczeniu przeciwciężarów, oraz rozszerzenie zakresów działania wy-
Wyższy Urząd Górniczy — Departament Prawny i Integracji Europejskiej
3