Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Karolina Główczyńska-Woelke
er go no mia
pracy
w
handlu
Warszawa 2011
Projekt okładki
Dorota Zając
Opracowanie redakcyjne
Izabella Skrzecz
Redakcja techniczna i łamanie
Barbara Charewicz
Copyright © Główny Inspektorat Pracy W1 (1133)
Stan prawny październik 2011
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY
WARSZAWA 2011
www.pip.gov.pl
Spis treści
Wstęp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Po ję cie er go no mii
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Związek między nieprzestrzeganiem wymagań ergonomii a występowa-
niem dolegliwości mięśniowo-szkieletowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Unormowania prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Za rzą dza nie ry zy kiem er go no micz nym na sta no wi skach pra cy
. . . . . . . . . . . .
10
Podstawowe założenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Procedura oceny ryzyka zawodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Zbieranie informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Identyfikacja zagrożeń – czynniki ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Oszacowanie i ocena ryzyka ergonomicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Planowanie i wdrażanie środków profilaktycznych . . . . . . . . . . . . . . 18
Przegląd zastosowanych środków profilaktycznych . . . . . . . . . . . . . 27
Okresowa ocena ryzyka ergonomicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Konsultowanie procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Pro jek to wa nie er go no micz nych sta no wisk pra cy w han dlu
. . . . . . . . . . . . . . .
30
Przepisy prawne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Ergonomia pracy w handlu
3
Wstęp
W Polsce, według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za 2010 r., 12,4%
przyczyn niezdolności do pracy ma związek z dolegliwościami układu mięśniowo-
-szkieletowego, co czyni ten typ chorób czwartą co do częstości przyczyną absen-
cji chorobowej w ubiegłym roku, tuż po ciąży, porodzie, połogu (18,9%), urazach
i zatruciach (15,8%), chorobach układu oddechowego (13,2%)
1
. Choroby układu
ruchu przyczyniają się do pogorszenia wydajności pracy, często bywają przyczyną
rent z tytułu niezdolności do pracy. Powstawaniu dolegliwości układu mięśniowo-
-szkieletowego można przeciwdziałać poprzez organizowanie i wykonywanie pra-
cy zgodnie z obowiązującym prawem. Podstawą wszelkich działań w sferze
bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników jest ocena ryzyka zawodo-
wego. Podczas oceny ryzyka zawodowego szczególną uwagę należy zwrócić na er-
gonomię warunków pracy.
W miarę możliwości w ocenie ryzyka zawodowego powinny uczestniczyć
wszystkie osoby zaangażowane w proces pracy, w tym robotnicy, bezpośredni nad-
zór oraz kierownicy i dyrektorzy wyższego szczebla, a także osoby wspomagające
pracę, np. zaopatrzeniowcy. Obowiązek uczestnictwa w ocenie ryzyka zawodowe-
go mają osoby realizujące zadania służby bhp.
Broszurę przygotowano z myślą o pracownikach handlu, w szczególności nara-
żonych na czynniki ryzyka wynikające z:
ręcznych prac transportowych,
pracy w narażeniu na chłód.
1
Dane ze strony www.zus.pl
Ergonomia pracy w handlu
5
niedostosowania stanowisk pracy do ich wymagań fizycznych i psychicz-
nych,
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
er go no mia
pracy
w
handlu
Warszawa 2011
Projekt okładki
Dorota Zając
Opracowanie redakcyjne
Izabella Skrzecz
Redakcja techniczna i łamanie
Barbara Charewicz
Copyright © Główny Inspektorat Pracy W1 (1133)
Stan prawny październik 2011
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY
WARSZAWA 2011
www.pip.gov.pl
Spis treści
Wstęp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Po ję cie er go no mii
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Związek między nieprzestrzeganiem wymagań ergonomii a występowa-
niem dolegliwości mięśniowo-szkieletowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Unormowania prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Za rzą dza nie ry zy kiem er go no micz nym na sta no wi skach pra cy
. . . . . . . . . . . .
10
Podstawowe założenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Procedura oceny ryzyka zawodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Zbieranie informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Identyfikacja zagrożeń – czynniki ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Oszacowanie i ocena ryzyka ergonomicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Planowanie i wdrażanie środków profilaktycznych . . . . . . . . . . . . . . 18
Przegląd zastosowanych środków profilaktycznych . . . . . . . . . . . . . 27
Okresowa ocena ryzyka ergonomicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Konsultowanie procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Pro jek to wa nie er go no micz nych sta no wisk pra cy w han dlu
. . . . . . . . . . . . . . .
30
Przepisy prawne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Ergonomia pracy w handlu
3
Wstęp
W Polsce, według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za 2010 r., 12,4%
przyczyn niezdolności do pracy ma związek z dolegliwościami układu mięśniowo-
-szkieletowego, co czyni ten typ chorób czwartą co do częstości przyczyną absen-
cji chorobowej w ubiegłym roku, tuż po ciąży, porodzie, połogu (18,9%), urazach
i zatruciach (15,8%), chorobach układu oddechowego (13,2%)
1
. Choroby układu
ruchu przyczyniają się do pogorszenia wydajności pracy, często bywają przyczyną
rent z tytułu niezdolności do pracy. Powstawaniu dolegliwości układu mięśniowo-
-szkieletowego można przeciwdziałać poprzez organizowanie i wykonywanie pra-
cy zgodnie z obowiązującym prawem. Podstawą wszelkich działań w sferze
bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników jest ocena ryzyka zawodo-
wego. Podczas oceny ryzyka zawodowego szczególną uwagę należy zwrócić na er-
gonomię warunków pracy.
W miarę możliwości w ocenie ryzyka zawodowego powinny uczestniczyć
wszystkie osoby zaangażowane w proces pracy, w tym robotnicy, bezpośredni nad-
zór oraz kierownicy i dyrektorzy wyższego szczebla, a także osoby wspomagające
pracę, np. zaopatrzeniowcy. Obowiązek uczestnictwa w ocenie ryzyka zawodowe-
go mają osoby realizujące zadania służby bhp.
Broszurę przygotowano z myślą o pracownikach handlu, w szczególności nara-
żonych na czynniki ryzyka wynikające z:
ręcznych prac transportowych,
pracy w narażeniu na chłód.
1
Dane ze strony www.zus.pl
Ergonomia pracy w handlu
5
niedostosowania stanowisk pracy do ich wymagań fizycznych i psychicz-
nych,