Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
17. XRF
Fluorescencja rentgenowska (X-ray fluorescence = XRF) polega na wtórnej emisji promieniowania rentgenowskiego (fluorescencji) z materii, która została wzbudzona za pomocą bombardowania wysokoenergetycznym promieniowaniem rentgenowskim lub promieniowaniem gamma. Pod wpływem naświetlania próbki promieniowaniem rentgenowskim dochodzi do wybicia elektronów znajdujących się na wewnętrznych powłokach elektronowych. Powstałe dziury elektronowe zapełniane są w czasie rzędu 1x10-15 s przez elektrony z wyższych powłok, czemu towarzyszy emisja promieniowania rentgenowskiego o energii charakterystycznej dla danego pierwiastka.
Zjawisko to jest szeroko wykorzystywane w analizie elementarnej w szczególności w badaniach wyrobów metalowych, szklanych, ceramicznych oraz materiałów budowlanych itp.
Dzisiaj metoda ta używana jest w laboratoriach przemysłowych jako niedestrukcyjna metoda analityczna charakteryzująca się dużą selektywnością oraz niską granicą oznaczalności. Metoda XRF ma szczególne znaczenie w przypadku analizy powierzchni.
Teoretycznie najlżejszym pierwiastkiem jaki można by oznaczyć metodą XRF jest beryl (Z=4), ale z uwagi na ograniczenia sprzętowe i małą wydajność promieniowania rentgenowskiego dla lekkich atomów, w praktyce trudno jest zidentyfikować pierwiastki lżejsze niż sód (Z=11) i to po zastosowaniu odpowiednich poprawek.
Metoda XRF opiera się na tym, że każdy pierwiastek zawarty w analizowanej próbce, w skutek wzbudzenie rentgenowskiego, emituje charakterystyczne dla siebie widmo stanowiące podstawę do analizy jakościowej i ilościowej.
18. Miniaturowe lampy neutronowe wykorzystuje się, między innymi, w geofizyce oszukiwawczej do impulsowych profilowań neutron-neutron łub neutron-gamma w otworach wiertniczych. W połączeniu z innymi metodami geofizycznymi umożliwia to oznaczanie zarówno porowatości skał, jak i stopnia ich nasycenia wodą, ropą lub gazem.