Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Źródło:
P. Bielicki – Taktyka działań gaśniczych dla słuchaczy kursu kwalifikacyjnego
szeregowych Państwowej StraŜy PoŜarnej – Warszawa 2004 r.
Ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia
Ewakuacja to zorganizowane działanie zmierzające do usunięcia ze strefy zagroŜonej ludzi,
zwierząt i mienia.
Ewakuacja jest działaniem, które często da się przewidzieć, opisać w scenariuszach i
przygotować do niego na przykład poprzez:
-
przygotowanie do jej wymagań odpowiednich dróg (zachowanie właściwej szerokości dróg
komunikacyjnych, utrzymywanie swobodnego przejścia, oznakowanie, oświetlenie, wskazanie
wyjść bezpierczeństwa itp.);
-
opracowanie wskazówek dotyczących postępowania (instrukcje, próbne alarmy połączone z
ewakuacją obiektu);
przgotowanie niezbednego sprzętu I wyposaŜenia (wory, rękawy ratownicze, linkowe aparaty
ratownicze, nosze, wózki itp.).
Odpowiednio przygotowane zostają teŜ straŜe poŜarne i osoby bezpośrednio odpowiedzialne
za bezpieczeństwo ludzi, zwierząt i mienia. Efektem przygotowania jest właściwe opracowanie
planów ewakuacji. Bywają jednakŜe takie zdarzenia, gdzie ewakuacja podjęta zostanie doraźnie,
bez wcześniejszych do niej przygotowań w danym obiekcie lub terenie.
Definicje oficjalne mówią Ŝe:
-
Ratownictwo to niesienie pomocy w sytuacjach bezpośredniego zagroŜenia dla
zdrowia i Ŝycia ludzi, zwierząt oraz mienia.
Jak widać zatem, róŜnica między ewakuacją, a ratownictwem sprowadza się do stopnia
zagroŜenia, występującego dla oczekujących pomocy jak I dla ratowników, gdyŜ oba rodzaje
działań mogą być podejmowane tym samym sprzętem, tymi samymi drogami I oba
charakteryzować muszą się duŜą szybkością i skutecznością.
Obowiązek rozpoczęcia ewakuacji spoczywa na pracownikach danego zakładu. W innych
przypadkach decyzja o ewakuacji podjęta zastanie przez kierującego akcją w porozumieniu z
kierownictwem danego zakładu. Ewakuowanych kieruje się do miejsc wskazanych planami
ratowniczymi – naleŜy sprawdzić stan liczebny grupy.
NaleŜy otworzyć wszystkie moŜliwe wyjścia
i skierować ludzi na właściwą drogę ewakuacji. NaleŜy zapanować nad emocjami. Przy zatorach -
rozgęścić tłum poprzez wyłuskiwanie pojedynczych osób i wskazanie im innej bezpiecznej drogi.
Po zakończeniu ewakuacji (bądź ratownictwa) wszystkie pomieszczenia powinny być ponownie
starannie przejrzane. Obiekty muszą być zabezpieczone przed moŜliwym powrotem ludzi z nich
wyprowadzonych. Ewakuacja szpitala - wykorzystać moŜna przygodnych obserwatorów. W razie
intensywnego rozwoju poŜaru lub znacznego zadymienia przejść, nie wolno korzystać z pomocy
osób postronnych, a ewakuację podejmują sami straŜacy.
Decyzję o ratowaniu ludzi podejmuje kierujący akcją, ale moŜe ją teŜ podjąć kaŜdy ratownik, który
w toku działań spostrzegł groŜące innemu człowiekowi niebezpieczeństwo.
Postępowanie ratownicze
-
Ratownictwo ludzi to zespół czynności podjętych w celu poszukiwania I uwalniania
zaginionych, uwięzionych lub zagroŜonych osób.
-
Ratownictwo zwierząt to zespół czynności w celu uwolnienia uwięzionych lub zagroŜonych
zwierząt.
MoŜemy definicje te zgeneralizować I powiedzieć, Ŝe
O ile istnieją ku temu warunki, ratowanie ludzi powinno przebiegać normalnymi drogami
komunikacyjnymi (drzwiami, klatkami schodowymi, schodami przeciwpoŜarowymi). W porze
nocnej miejsca prowadzenia akcji ratowniczej i drogi ewakuacji powinny być oświetlone.
KaŜde działanie jednostek ratowniczych powinno poprzedzać dobrze przeprowadzone
rozpoznanie. W sytuacji, gdy podejmujemy informację o zagroŜeniu dle ludzi zmienia się
charakter rozpoznania i przyjmuje ono postać działania ratowniczego. Teraz więc obok informacji
dotyczących miejsca przebiegu poŜaru, moŜliwości jego rozprzestrzenienia się, występowania
elemenyów groŜacych gwałtowną zmianą sytuacji, w rozpoznaniu, przypomnijmy, musimy ustalić:
-
ile osób znajduje się w niebezpieczeństwie,
-
w jakim są wieku I jaki jest ich stan psychofizyczny,
-
gdzie się znajdują (lub gdzie mogą się znajdować, jeŜeli nie mamy Ŝadnych sygnałów od
zagroŜonych),
-
jaki jest rodzaj zagroŜenia,
-
jakimi drogami moŜemy dostać się do zagroŜonych.
O kolejności ratowania ludzi decyduje kierujący akcją (lub dowódca pododdziału, któremu
zadanie to zlecono), opierając się na ocenie stopnia zagroŜenia ludzi.
Kiedy podejmujemy działania
Akcję ewakuacji
podejmuje się z chwilą, gdy zaistniały poŜar (lub inne zdarzenie) moŜe
stwarzać dla nich zagroŜenie. W obiektach uŜyteczności publicznej (szkoły, internaty, hotele,
domy kultury itp.) obowiązek rorpoczęcia akcji spocznie na pracownikach danego zakładu i
często zakończona zostaje ona przed przyjazdem straŜy poŜarnych (jest to stan najwłaściwszy).
W innych przypadkach decyzja o ewakuacji podjęta zostanie przez kierujacego akcją w
porozumiwniu z kierownictwem danego zakładu.
Wiemy juŜ, iŜ kaŜdy poŜar stwarza niebezpieczeństwo dle człowieka. Przypomnijmy to, co
mówiliśmy wcześniej , a mianowicie, Ŝe towarzyszy mu wywiązanie się duŜych ilości ciepla,
moŜliwość bezpośredniego kontaktu z płomieniami, toksyczne oddziaływanie substancji
powstających podczas spalania, postępujące zadymienie i groŜące odcięciem dróg wyjścia,
moŜliwa utrata wytrzymałości elementów konstrukcyjnych obiektu w wyniku zmian zachodzących
podczas nagrzewania elementów konstrukcyjnych, a takŜe groźba wybuchu.
śycie ludzkie będzie zawsze wartością nadrzędną, dlatego podjęcie dzialań ratowniczych
stanie się najwaŜniejszym celem akcji słuŜb ratowniczych i akcji podporzątkowane zostaną
wszystkie inne zadania.
Ratowanie ludzi
powinno być rozpoczęte natychmiast gdy:
-
rozszerzający się poŜar zagraŜa bezpośrednio ludziom lub pomieszczenią w których ludzie się
znajdują, takŜe wówczas, gdy pomieszczenia “tylko” wypełniają się dymem, mimo iŜ ognisko
poŜaru jest odległe;
-
ludziom zagraŜa wybuch, zawalenie się obiektu lub jego części;
-
ludzie nie mogą samodzielnie wydostać się z obiektu wskutek utraty przytomności, orientacji,
przeraŜenia, zablokowania przejść lub teŜ z powodu najrozmaitszych dysfunkcji (słuchu,
wzroku, narządów ruchu, psychiki), doznanych obraŜeń, wieku;
-
drogi wyjścia zostaly odcięte przez płomienie, bądź dym.
Ratownictwo odbywa się z reguły z równoczesnym rozwijaniem zastępów do akcji gaśniczej,
co wynika często z konieczności wspomagania działań ratowniczych prądami gaśniczymi.
Bywają jednak przypadki, gdy akcję ratowniczą musi podjąć cały zastęp. Dlatego tak często
mówimy o unifikacji umiejętności i doprowadzeniu do pełnej wymienialności funkcji w zastępie.
Rozładowanie napięcia psychicznego:
Nadmierne nagromadzenie stresu jakie moŜe wystąpic u osób poszkodowanych doprowadzić
moŜe do stanu pobudzenia emocjonalnego. Częstą przejawia sie to agresją fizyczną, werbalna
a nawet samoagresja. Dlatego waŜne jest nawiązanie kontaktu z osobami zagroŜonymi (takŜe
wówczas gdy ludzi nie widać, lecz dają znać o swojej obecności np. podczas zawaleń
konstrukcji) . Oczekującym na pomoc z zewnątrz naleŜy udzielić niezbędnych wskazówek co do
sposobu postępowania prowadzącego do uratowania się. Ukazać szansę ratowania, pobudzić
wiarę w skuteczność działań poprzez informowanie o juŜ podjętych czynnościach w celu
udzielenia im pomocy. Nakazać naleŜy wykonanie nawet prostych czynności pozwalających
na odwrócenie uwagi od zdarzeń i zjawisk będących przyczyną strachu. Śledzić dalsze
zachowanie się zagroŜonych, by w porę przeciwdziałać eskalacji napięcia. Kontakt musi być
utrzymany przez cały czas trwania akcji. W przypadkach szczególnie trudnych, wobec osób
opanowanych paniką, być moŜe, zastosować trzeba będzie przemoc fizyczną.
Ewakuacja zwierząt gospodarskich
Ewakuacja zwierząt – wskazówki:
Ewakuacja zwierząt musi być rozpoczęta juŜ w chwili, gdy istnieje przypuszczalne
niebezpieczeństwo zadymienia obiektu. Akcję ratowniczą powinny podjąć w miarę moŜliwości te
osoby, które normalnie opiekują się zwierzętami. Do akcji wyznacza się straŜaków potrafiących
obchodzić się ze zwierzętami. WaŜne jest rozpoznanie sposobu lokowania zwierząt i ich
wiązania. W przypadku wiązania grupowego zwalniamy łańcuchy i natychmiast wypędzamy
zwierzęta z pomieszczeń.JeŜeli w stadzie wykształtował się porządek pierwszeństwa, powinien
on być uwzględniony podczas ewakuacji. Do zwierząt podchodzimy ostroŜnie i spokojnie,
łagodnie przemawiając. Zdenerwowanie ratownika udziela się zwierzęciu. Zwierzęta
wyprowadzone ze strefy zagroŜonej muszą być przeprowadzone w miejsca bezpieczne, z których
nie będą mogły wydostać się. Zwierzęta mogą próbować powrócić do swych stałych miejsc
przebywania . W razie potrzeby zabezpieczyć naleŜy zwierzętom pomoc weterynaryjną. Ratując
konie i inne duŜe zwierzęta naleŜy zwracać uwagę by nie podchodzić nagle od tyłu. Sztuki silne
powinno wyprowadzać dwóch ratowników. Koniom przywykłym do cięŜkiej pracy moŜna załoŜyć
uprząŜ i spokojnie wyprowadzić. JeŜeli zwierzę musi przechodzić w pobliŜu miejsca poŜaru, na
jego głowę narzuca się worki lub inne płachty zakrywające oczy. Do nozdrzy moŜna przytknąć
trochę obornika by wyeliminować zapach dymu. Ratowanie buhajów powinna podjąć własna
obsługa, gdyŜ przy zbliŜaniu się osób obcych zajmą one postawę obronną. Sztuki rozpłodowe
moŜna wyprowadzić mocując drąg do kółka nosowego. Przeprowadzamy zwierzęta szybko, ale
bez nadmiernego pośpiechu. Cielęta wynosi się oddzielnie. Ratowanie świń powinno być takŜe
prowadzone przez ich własną obsługę, z ewentualną pomocą innych osób. Ewakuacja owiec i
baranów - zaleca się wyprowadzenie w pierwszej kolejności barana-przewodnika (zawiązując mu
ślepia), inne zwierzęta powinny wyjść za nim spokojnie. Sztuki małe naleŜy przenosić. W
przypadku kontaktu z psem nastawionym do nas nieprzyjaźnie nie wolno: okazywać strachu,
wykonywać gwałtownych ruchów i odchodzić odwracając się tyłem, a tym bardziej uciekać.
NaleŜy stanowczym głosem spróbować osadzić psa na miejscu podając komendę
siad
,
do budy
,
stój
lub uspokoić go
dobry pies
. Starać się unikać kontaktu wzrokowego. W razie ataku bronić się
kijem, osłaniać twarz i gardło. Skuteczne moŜe być uderzenie w czuły punkt jakim jest nos. Drób
przenosi się w workach lub koszach. Pszczoły ratuje się wraz z ulami, zatykając otwór ula
wynosząc go do ciemnego pomieszczenia, po czym ul otwieramy. Gdy pszczoły są niespokojne
zapędza je się do ula wykorzystując rozproszone prądy wody.
Ewakuacja mienia ruchomego
Ewakuację mienia ruchomego podejmuje się gdy:
- istnieje obawa zniszczenia mienia o znacznej wartości, a siły i środki straŜy poŜarnych są
niewystarczające do skutecznego zlokalizowania poŜaru
- występuje bezpośrednie zagroŜenie mienia, którego nie moŜna obronić
-
ruchomości utrudniają dostęp do ogniska poŜaru lub wyraźnie przeszkadzają w prowadzeniu
działań bojowych
Ewakuację podejmuje się gdy:
- ruchomości stwarzają groźbę rozszerzenia się poŜaru
ze względu na cięŜar mienia występuje groźba zawalenia się stropów, nadwątlonych w wyniku
oddziaływania ciepła
-
Zasady prowadzenia ewakuacji mienia
Kolejność działań:
Ratujemy materiały, które pod wpływem wysokiej temperatury lub w wyniku kontaktu z wodą
groŜą gwałtownym rozszerzeniem się poŜaru lub wybuchem. Ewakuacja materiałów i
przedmiotów stanowiących wysoką wartość kulturową. Ewakuacja unikalnej dokumentacji
technicznej i dokumentów. W budynkach mieszkalnych, poza kosztownościami, ratuje się głównie
pościel i odzieŜ (z uwagi na wartości uŜytkowe, ale teŜ ze względu na wydzielające się w czasie
ich spalania gazy), a następnie umeblowanie i drobne, lecz cenne sprzęty domowe.
Systemy ewakuacji:
system potokowy
- polega na rozstawieniu łańcucha ludzi przekazujących sobie wzajemnie
ewakuowane mienie (mienie o niewielkich rozmiarach)
system brygadowy
- podział ludzi na grupy wynoszące poszczególne ruchomości (przedmioty
cięŜkie i duŜe)
system indywidualnego transportu
– kaŜdy z ratowników przenosi poszczególne przedmioty
do wskazanego miejsca (mały cięŜar i gabaryty przedmiotów)
Ewakuacja bądź ratownictwo nie mogą przebiegać chaotycznie. Wskazany musi być dowódca
tych działań.
Mienie wynoszone nie moŜe być składowane w przejściach i w pobliŜu wyjść. Nie moŜe być
naraŜone na uszkodzenia. Miejsce składowania powinien określić dowódca akcji w porozumieniu
z właścicielem lub gospodarzem obiektu, bądź na podstawie planów ewakuacji.
Cenną aparaturę o duŜych gabarytach, przytwierdzoną do stałych części obiektu, naleŜy niekiedy
ewakuować przy częściowym lub nawet całkowitym jej demontaŜu, prowadzonym pod nadzorem
osób kompetentnych. W obiektach, w których przechowywana jest waŜna dokumentacja do
ewakuacji jej powinny być przygotowane specjalne worki bądź skrzynie, które następnie powinny
być prze-niesione we wskazane miejsca i tam odpowiednio zabezpieczone.
Wszędzie, gdzie obowiązuje podwyŜszony standard ochrony (banki, muzea, areszty, więzienia
itp.) wejście naleŜy uzgadniać z kierownictwem obiektu i słuŜbą ochrony, by w razie potrzeby
wyłączyć system alarmowy, co zapobiegnie samoczynnemu zamknięciu się przejść za
ratownikami. Ruchomości wynoszone naleŜy pozostawiać pod nadzorem kierownictwa zakładu
pracy, właścicieli prawnych lub funkcjonariuszy policji. W przypadku gdy nie ma osób mogących
przejąć opiekę nad mieniem, kierownik akcji (lub dowódca pododdziału skierowanego do tych
działań) do jego zabezpieczenia moŜe wyznaczyć jednego lub więcej straŜaków. Ratownicy w
miarę moŜliwości powinni pamiętać jakie przedmioty były wynoszone i komu doręczane.
Gasząc poŜary wewnątrz obiektu pamiętajmy, Ŝe nie wszystko da się wynieść, ale za to wszystko
moŜna zniszczyć. Pomyślmy więc, moŜe uda się czymkolwiek przykryć meble, podłogi. MoŜe uda
się nie wyprowadzić dymu poza palące się pomieszczenia, moŜe teŜ uda się oszczędnie
gospodarować wodą, by nie zalewać kondygnacji niŜszych.
Ewakuacja mienia z obiektów muzealnych
-
Eksponaty pakować do skrzyń dołączając wykaz ich zawartości.
Składowanie mienia powinno nastąpić w miejscach wskazanych planem ratowniczym lub
wyznaczonych doraźnie przez kierującego akcją, wybranym w porozumieniu z administratorem
obiektu (bądź słuŜbą ochrony). Przenoszenie obiektów powinno następować pod nadzorem słuŜb
porządkowych, które następnie przejmą opiekę nad składowiskiem.
Do przewiezienia mienia naleŜy zabezpieczyć niezbędne środki transportu, co takŜe wcześniej
powinno być określone planami ratowniczymi.Przedmioty nie dające się wynieść muszą być
zabezpieczone np. przez przykrycie ich pokrowcami, folią itp.
Nie wolno pozwolić na snucie się dymu do sal ekspozycyjnych. W tym celu przejścia do
pomieszczeń nie objętych decyzją o ewakuacji powinny być zamknięte i w miarę potrzeby
chronione przez stanowiska gaśnicze.
Cenne podłogi, schody czy dywany powinny być przykryte (dywany o ile to moŜliwe zwinięte
zanim nasiąkną wodą).
Oszczędnie naleŜy posługiwać się wodą, by niepotrzebnie nie niszczyć cennych elementów
wyposaŜenia wnętrz, fresków itp. Wody nie moŜe być zbyt wiele, a jej nadmiar musi być usuwany.
Wynika to z niebezpieczeństwa dodatkowego obciąŜenia elementów nośnych obiektu, co w
konsekwencji grozi utratą statyki obiektu, a takŜe wobec moŜliwości wypłukiwania struktur
cementów, wystąpienia w czasie późniejszym wielu procesów niszczących jak np. łuszczenia
struktur, pękania powierzchni, zagrzybienie, gnicie itp.).
W obiektach sakralnych zablokować prądami gaśniczymi przejścia na wieŜe, chór i balkony.
Zabezpieczyć oświetlenie wnętrza, szczególnie na wieŜach i poddaszach. Ratowników
pracujących na górze obowiązuje asekuracja linką. Wobec moŜliwych trudności w poruszania się
na poddaszu być moŜe trzeba będzie budować pomosty z drabin, desek.
Przy blaszanych pokryciach dachowych przed podaniem środków gaśniczych na poddasza
naleŜy wykonać otwory umoŜliwiające ochłodzenie strefy.
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
P. Bielicki – Taktyka działań gaśniczych dla słuchaczy kursu kwalifikacyjnego
szeregowych Państwowej StraŜy PoŜarnej – Warszawa 2004 r.
Ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia
Ewakuacja to zorganizowane działanie zmierzające do usunięcia ze strefy zagroŜonej ludzi,
zwierząt i mienia.
Ewakuacja jest działaniem, które często da się przewidzieć, opisać w scenariuszach i
przygotować do niego na przykład poprzez:
-
przygotowanie do jej wymagań odpowiednich dróg (zachowanie właściwej szerokości dróg
komunikacyjnych, utrzymywanie swobodnego przejścia, oznakowanie, oświetlenie, wskazanie
wyjść bezpierczeństwa itp.);
-
opracowanie wskazówek dotyczących postępowania (instrukcje, próbne alarmy połączone z
ewakuacją obiektu);
przgotowanie niezbednego sprzętu I wyposaŜenia (wory, rękawy ratownicze, linkowe aparaty
ratownicze, nosze, wózki itp.).
Odpowiednio przygotowane zostają teŜ straŜe poŜarne i osoby bezpośrednio odpowiedzialne
za bezpieczeństwo ludzi, zwierząt i mienia. Efektem przygotowania jest właściwe opracowanie
planów ewakuacji. Bywają jednakŜe takie zdarzenia, gdzie ewakuacja podjęta zostanie doraźnie,
bez wcześniejszych do niej przygotowań w danym obiekcie lub terenie.
Definicje oficjalne mówią Ŝe:
-
Ratownictwo to niesienie pomocy w sytuacjach bezpośredniego zagroŜenia dla
zdrowia i Ŝycia ludzi, zwierząt oraz mienia.
Jak widać zatem, róŜnica między ewakuacją, a ratownictwem sprowadza się do stopnia
zagroŜenia, występującego dla oczekujących pomocy jak I dla ratowników, gdyŜ oba rodzaje
działań mogą być podejmowane tym samym sprzętem, tymi samymi drogami I oba
charakteryzować muszą się duŜą szybkością i skutecznością.
Obowiązek rozpoczęcia ewakuacji spoczywa na pracownikach danego zakładu. W innych
przypadkach decyzja o ewakuacji podjęta zastanie przez kierującego akcją w porozumieniu z
kierownictwem danego zakładu. Ewakuowanych kieruje się do miejsc wskazanych planami
ratowniczymi – naleŜy sprawdzić stan liczebny grupy.
NaleŜy otworzyć wszystkie moŜliwe wyjścia
i skierować ludzi na właściwą drogę ewakuacji. NaleŜy zapanować nad emocjami. Przy zatorach -
rozgęścić tłum poprzez wyłuskiwanie pojedynczych osób i wskazanie im innej bezpiecznej drogi.
Po zakończeniu ewakuacji (bądź ratownictwa) wszystkie pomieszczenia powinny być ponownie
starannie przejrzane. Obiekty muszą być zabezpieczone przed moŜliwym powrotem ludzi z nich
wyprowadzonych. Ewakuacja szpitala - wykorzystać moŜna przygodnych obserwatorów. W razie
intensywnego rozwoju poŜaru lub znacznego zadymienia przejść, nie wolno korzystać z pomocy
osób postronnych, a ewakuację podejmują sami straŜacy.
Decyzję o ratowaniu ludzi podejmuje kierujący akcją, ale moŜe ją teŜ podjąć kaŜdy ratownik, który
w toku działań spostrzegł groŜące innemu człowiekowi niebezpieczeństwo.
Postępowanie ratownicze
-
Ratownictwo ludzi to zespół czynności podjętych w celu poszukiwania I uwalniania
zaginionych, uwięzionych lub zagroŜonych osób.
-
Ratownictwo zwierząt to zespół czynności w celu uwolnienia uwięzionych lub zagroŜonych
zwierząt.
MoŜemy definicje te zgeneralizować I powiedzieć, Ŝe
O ile istnieją ku temu warunki, ratowanie ludzi powinno przebiegać normalnymi drogami
komunikacyjnymi (drzwiami, klatkami schodowymi, schodami przeciwpoŜarowymi). W porze
nocnej miejsca prowadzenia akcji ratowniczej i drogi ewakuacji powinny być oświetlone.
KaŜde działanie jednostek ratowniczych powinno poprzedzać dobrze przeprowadzone
rozpoznanie. W sytuacji, gdy podejmujemy informację o zagroŜeniu dle ludzi zmienia się
charakter rozpoznania i przyjmuje ono postać działania ratowniczego. Teraz więc obok informacji
dotyczących miejsca przebiegu poŜaru, moŜliwości jego rozprzestrzenienia się, występowania
elemenyów groŜacych gwałtowną zmianą sytuacji, w rozpoznaniu, przypomnijmy, musimy ustalić:
-
ile osób znajduje się w niebezpieczeństwie,
-
w jakim są wieku I jaki jest ich stan psychofizyczny,
-
gdzie się znajdują (lub gdzie mogą się znajdować, jeŜeli nie mamy Ŝadnych sygnałów od
zagroŜonych),
-
jaki jest rodzaj zagroŜenia,
-
jakimi drogami moŜemy dostać się do zagroŜonych.
O kolejności ratowania ludzi decyduje kierujący akcją (lub dowódca pododdziału, któremu
zadanie to zlecono), opierając się na ocenie stopnia zagroŜenia ludzi.
Kiedy podejmujemy działania
Akcję ewakuacji
podejmuje się z chwilą, gdy zaistniały poŜar (lub inne zdarzenie) moŜe
stwarzać dla nich zagroŜenie. W obiektach uŜyteczności publicznej (szkoły, internaty, hotele,
domy kultury itp.) obowiązek rorpoczęcia akcji spocznie na pracownikach danego zakładu i
często zakończona zostaje ona przed przyjazdem straŜy poŜarnych (jest to stan najwłaściwszy).
W innych przypadkach decyzja o ewakuacji podjęta zostanie przez kierujacego akcją w
porozumiwniu z kierownictwem danego zakładu.
Wiemy juŜ, iŜ kaŜdy poŜar stwarza niebezpieczeństwo dle człowieka. Przypomnijmy to, co
mówiliśmy wcześniej , a mianowicie, Ŝe towarzyszy mu wywiązanie się duŜych ilości ciepla,
moŜliwość bezpośredniego kontaktu z płomieniami, toksyczne oddziaływanie substancji
powstających podczas spalania, postępujące zadymienie i groŜące odcięciem dróg wyjścia,
moŜliwa utrata wytrzymałości elementów konstrukcyjnych obiektu w wyniku zmian zachodzących
podczas nagrzewania elementów konstrukcyjnych, a takŜe groźba wybuchu.
śycie ludzkie będzie zawsze wartością nadrzędną, dlatego podjęcie dzialań ratowniczych
stanie się najwaŜniejszym celem akcji słuŜb ratowniczych i akcji podporzątkowane zostaną
wszystkie inne zadania.
Ratowanie ludzi
powinno być rozpoczęte natychmiast gdy:
-
rozszerzający się poŜar zagraŜa bezpośrednio ludziom lub pomieszczenią w których ludzie się
znajdują, takŜe wówczas, gdy pomieszczenia “tylko” wypełniają się dymem, mimo iŜ ognisko
poŜaru jest odległe;
-
ludziom zagraŜa wybuch, zawalenie się obiektu lub jego części;
-
ludzie nie mogą samodzielnie wydostać się z obiektu wskutek utraty przytomności, orientacji,
przeraŜenia, zablokowania przejść lub teŜ z powodu najrozmaitszych dysfunkcji (słuchu,
wzroku, narządów ruchu, psychiki), doznanych obraŜeń, wieku;
-
drogi wyjścia zostaly odcięte przez płomienie, bądź dym.
Ratownictwo odbywa się z reguły z równoczesnym rozwijaniem zastępów do akcji gaśniczej,
co wynika często z konieczności wspomagania działań ratowniczych prądami gaśniczymi.
Bywają jednak przypadki, gdy akcję ratowniczą musi podjąć cały zastęp. Dlatego tak często
mówimy o unifikacji umiejętności i doprowadzeniu do pełnej wymienialności funkcji w zastępie.
Rozładowanie napięcia psychicznego:
Nadmierne nagromadzenie stresu jakie moŜe wystąpic u osób poszkodowanych doprowadzić
moŜe do stanu pobudzenia emocjonalnego. Częstą przejawia sie to agresją fizyczną, werbalna
a nawet samoagresja. Dlatego waŜne jest nawiązanie kontaktu z osobami zagroŜonymi (takŜe
wówczas gdy ludzi nie widać, lecz dają znać o swojej obecności np. podczas zawaleń
konstrukcji) . Oczekującym na pomoc z zewnątrz naleŜy udzielić niezbędnych wskazówek co do
sposobu postępowania prowadzącego do uratowania się. Ukazać szansę ratowania, pobudzić
wiarę w skuteczność działań poprzez informowanie o juŜ podjętych czynnościach w celu
udzielenia im pomocy. Nakazać naleŜy wykonanie nawet prostych czynności pozwalających
na odwrócenie uwagi od zdarzeń i zjawisk będących przyczyną strachu. Śledzić dalsze
zachowanie się zagroŜonych, by w porę przeciwdziałać eskalacji napięcia. Kontakt musi być
utrzymany przez cały czas trwania akcji. W przypadkach szczególnie trudnych, wobec osób
opanowanych paniką, być moŜe, zastosować trzeba będzie przemoc fizyczną.
Ewakuacja zwierząt gospodarskich
Ewakuacja zwierząt – wskazówki:
Ewakuacja zwierząt musi być rozpoczęta juŜ w chwili, gdy istnieje przypuszczalne
niebezpieczeństwo zadymienia obiektu. Akcję ratowniczą powinny podjąć w miarę moŜliwości te
osoby, które normalnie opiekują się zwierzętami. Do akcji wyznacza się straŜaków potrafiących
obchodzić się ze zwierzętami. WaŜne jest rozpoznanie sposobu lokowania zwierząt i ich
wiązania. W przypadku wiązania grupowego zwalniamy łańcuchy i natychmiast wypędzamy
zwierzęta z pomieszczeń.JeŜeli w stadzie wykształtował się porządek pierwszeństwa, powinien
on być uwzględniony podczas ewakuacji. Do zwierząt podchodzimy ostroŜnie i spokojnie,
łagodnie przemawiając. Zdenerwowanie ratownika udziela się zwierzęciu. Zwierzęta
wyprowadzone ze strefy zagroŜonej muszą być przeprowadzone w miejsca bezpieczne, z których
nie będą mogły wydostać się. Zwierzęta mogą próbować powrócić do swych stałych miejsc
przebywania . W razie potrzeby zabezpieczyć naleŜy zwierzętom pomoc weterynaryjną. Ratując
konie i inne duŜe zwierzęta naleŜy zwracać uwagę by nie podchodzić nagle od tyłu. Sztuki silne
powinno wyprowadzać dwóch ratowników. Koniom przywykłym do cięŜkiej pracy moŜna załoŜyć
uprząŜ i spokojnie wyprowadzić. JeŜeli zwierzę musi przechodzić w pobliŜu miejsca poŜaru, na
jego głowę narzuca się worki lub inne płachty zakrywające oczy. Do nozdrzy moŜna przytknąć
trochę obornika by wyeliminować zapach dymu. Ratowanie buhajów powinna podjąć własna
obsługa, gdyŜ przy zbliŜaniu się osób obcych zajmą one postawę obronną. Sztuki rozpłodowe
moŜna wyprowadzić mocując drąg do kółka nosowego. Przeprowadzamy zwierzęta szybko, ale
bez nadmiernego pośpiechu. Cielęta wynosi się oddzielnie. Ratowanie świń powinno być takŜe
prowadzone przez ich własną obsługę, z ewentualną pomocą innych osób. Ewakuacja owiec i
baranów - zaleca się wyprowadzenie w pierwszej kolejności barana-przewodnika (zawiązując mu
ślepia), inne zwierzęta powinny wyjść za nim spokojnie. Sztuki małe naleŜy przenosić. W
przypadku kontaktu z psem nastawionym do nas nieprzyjaźnie nie wolno: okazywać strachu,
wykonywać gwałtownych ruchów i odchodzić odwracając się tyłem, a tym bardziej uciekać.
NaleŜy stanowczym głosem spróbować osadzić psa na miejscu podając komendę
siad
,
do budy
,
stój
lub uspokoić go
dobry pies
. Starać się unikać kontaktu wzrokowego. W razie ataku bronić się
kijem, osłaniać twarz i gardło. Skuteczne moŜe być uderzenie w czuły punkt jakim jest nos. Drób
przenosi się w workach lub koszach. Pszczoły ratuje się wraz z ulami, zatykając otwór ula
wynosząc go do ciemnego pomieszczenia, po czym ul otwieramy. Gdy pszczoły są niespokojne
zapędza je się do ula wykorzystując rozproszone prądy wody.
Ewakuacja mienia ruchomego
Ewakuację mienia ruchomego podejmuje się gdy:
- istnieje obawa zniszczenia mienia o znacznej wartości, a siły i środki straŜy poŜarnych są
niewystarczające do skutecznego zlokalizowania poŜaru
- występuje bezpośrednie zagroŜenie mienia, którego nie moŜna obronić
-
ruchomości utrudniają dostęp do ogniska poŜaru lub wyraźnie przeszkadzają w prowadzeniu
działań bojowych
Ewakuację podejmuje się gdy:
- ruchomości stwarzają groźbę rozszerzenia się poŜaru
ze względu na cięŜar mienia występuje groźba zawalenia się stropów, nadwątlonych w wyniku
oddziaływania ciepła
-
Zasady prowadzenia ewakuacji mienia
Kolejność działań:
Ratujemy materiały, które pod wpływem wysokiej temperatury lub w wyniku kontaktu z wodą
groŜą gwałtownym rozszerzeniem się poŜaru lub wybuchem. Ewakuacja materiałów i
przedmiotów stanowiących wysoką wartość kulturową. Ewakuacja unikalnej dokumentacji
technicznej i dokumentów. W budynkach mieszkalnych, poza kosztownościami, ratuje się głównie
pościel i odzieŜ (z uwagi na wartości uŜytkowe, ale teŜ ze względu na wydzielające się w czasie
ich spalania gazy), a następnie umeblowanie i drobne, lecz cenne sprzęty domowe.
Systemy ewakuacji:
system potokowy
- polega na rozstawieniu łańcucha ludzi przekazujących sobie wzajemnie
ewakuowane mienie (mienie o niewielkich rozmiarach)
system brygadowy
- podział ludzi na grupy wynoszące poszczególne ruchomości (przedmioty
cięŜkie i duŜe)
system indywidualnego transportu
– kaŜdy z ratowników przenosi poszczególne przedmioty
do wskazanego miejsca (mały cięŜar i gabaryty przedmiotów)
Ewakuacja bądź ratownictwo nie mogą przebiegać chaotycznie. Wskazany musi być dowódca
tych działań.
Mienie wynoszone nie moŜe być składowane w przejściach i w pobliŜu wyjść. Nie moŜe być
naraŜone na uszkodzenia. Miejsce składowania powinien określić dowódca akcji w porozumieniu
z właścicielem lub gospodarzem obiektu, bądź na podstawie planów ewakuacji.
Cenną aparaturę o duŜych gabarytach, przytwierdzoną do stałych części obiektu, naleŜy niekiedy
ewakuować przy częściowym lub nawet całkowitym jej demontaŜu, prowadzonym pod nadzorem
osób kompetentnych. W obiektach, w których przechowywana jest waŜna dokumentacja do
ewakuacji jej powinny być przygotowane specjalne worki bądź skrzynie, które następnie powinny
być prze-niesione we wskazane miejsca i tam odpowiednio zabezpieczone.
Wszędzie, gdzie obowiązuje podwyŜszony standard ochrony (banki, muzea, areszty, więzienia
itp.) wejście naleŜy uzgadniać z kierownictwem obiektu i słuŜbą ochrony, by w razie potrzeby
wyłączyć system alarmowy, co zapobiegnie samoczynnemu zamknięciu się przejść za
ratownikami. Ruchomości wynoszone naleŜy pozostawiać pod nadzorem kierownictwa zakładu
pracy, właścicieli prawnych lub funkcjonariuszy policji. W przypadku gdy nie ma osób mogących
przejąć opiekę nad mieniem, kierownik akcji (lub dowódca pododdziału skierowanego do tych
działań) do jego zabezpieczenia moŜe wyznaczyć jednego lub więcej straŜaków. Ratownicy w
miarę moŜliwości powinni pamiętać jakie przedmioty były wynoszone i komu doręczane.
Gasząc poŜary wewnątrz obiektu pamiętajmy, Ŝe nie wszystko da się wynieść, ale za to wszystko
moŜna zniszczyć. Pomyślmy więc, moŜe uda się czymkolwiek przykryć meble, podłogi. MoŜe uda
się nie wyprowadzić dymu poza palące się pomieszczenia, moŜe teŜ uda się oszczędnie
gospodarować wodą, by nie zalewać kondygnacji niŜszych.
Ewakuacja mienia z obiektów muzealnych
-
Eksponaty pakować do skrzyń dołączając wykaz ich zawartości.
Składowanie mienia powinno nastąpić w miejscach wskazanych planem ratowniczym lub
wyznaczonych doraźnie przez kierującego akcją, wybranym w porozumieniu z administratorem
obiektu (bądź słuŜbą ochrony). Przenoszenie obiektów powinno następować pod nadzorem słuŜb
porządkowych, które następnie przejmą opiekę nad składowiskiem.
Do przewiezienia mienia naleŜy zabezpieczyć niezbędne środki transportu, co takŜe wcześniej
powinno być określone planami ratowniczymi.Przedmioty nie dające się wynieść muszą być
zabezpieczone np. przez przykrycie ich pokrowcami, folią itp.
Nie wolno pozwolić na snucie się dymu do sal ekspozycyjnych. W tym celu przejścia do
pomieszczeń nie objętych decyzją o ewakuacji powinny być zamknięte i w miarę potrzeby
chronione przez stanowiska gaśnicze.
Cenne podłogi, schody czy dywany powinny być przykryte (dywany o ile to moŜliwe zwinięte
zanim nasiąkną wodą).
Oszczędnie naleŜy posługiwać się wodą, by niepotrzebnie nie niszczyć cennych elementów
wyposaŜenia wnętrz, fresków itp. Wody nie moŜe być zbyt wiele, a jej nadmiar musi być usuwany.
Wynika to z niebezpieczeństwa dodatkowego obciąŜenia elementów nośnych obiektu, co w
konsekwencji grozi utratą statyki obiektu, a takŜe wobec moŜliwości wypłukiwania struktur
cementów, wystąpienia w czasie późniejszym wielu procesów niszczących jak np. łuszczenia
struktur, pękania powierzchni, zagrzybienie, gnicie itp.).
W obiektach sakralnych zablokować prądami gaśniczymi przejścia na wieŜe, chór i balkony.
Zabezpieczyć oświetlenie wnętrza, szczególnie na wieŜach i poddaszach. Ratowników
pracujących na górze obowiązuje asekuracja linką. Wobec moŜliwych trudności w poruszania się
na poddaszu być moŜe trzeba będzie budować pomosty z drabin, desek.
Przy blaszanych pokryciach dachowych przed podaniem środków gaśniczych na poddasza
naleŜy wykonać otwory umoŜliwiające ochłodzenie strefy.