Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Podstawy wodociągów i kanalizacji
17.01.2008
Łapacze benzyn, olejów i tłuszczy (rys. 50, 51)
Ścieki przed wprowadzeniem do sieci kanalizacyjnej, powinny być pozbawione błota, tłuszczu, olejów, benzyn. Odtłuszczacze umożliwiają wydzielenie tłuszczów i olejów mineralnych ze ścieków przemysłowych przede wszystkim rzeźni, zakładów mięsnych i przeróbki kości, zakładów petrochemicznych, z baz oraz stacji przechowywania i rozdziału produktów naftowych. Odtłuszczacze mogą również oddzielać tłuszcze ze ścieków bytowo - gospodarczych zawierających przeciętnie 5 – 10 g/mieszkańca dobę tłuszczów roślinnych, zwierzęcych i olejów mineralnych. Są stosowane odtłuszczacze pionowe, wirowe. Większe odtłuszczacze są dodatkowo napowietrzane sprężonym powietrzem, który koaguluje tłuszcze i oleje. Proces przy odtłuszczaniu z napowietrzaniem polega na flotacji (wznoszeniu) cząstek tłuszczu, z których tworzy się na powierzchni piana. Oddzielone tłuszcze często przerabiane są na mydło lub zużywane w inny sposób.
W celu wtórnego wykorzystania tłuszczów ze ścieków, tłuszczowniki należy stosować bezpośrednio na odpływach odprowadzających ścieki z domieszką tłuszczu, przede wszystkim w rzeźniach, ponieważ tłuszcze zanieczyszczone ściekami gospodarczymi np. fekaliami, nie mają wartości użytkowej. Produkty ropopochodne są szczególnym zagrożeniem dla powierzchni Ziemi, gleby, wód powierzchniowych i podziemnych, głównie ze względu na zawartość w nich węglowodorów i związków metali ciężkich. Odznaczają się one wyjątkową trwałością i mogą utrzymywać się w gruncie przez wiele lat. Przedostające się ropopochodne do zbiorników wodnych i wód gruntowych, tworzą na ich powierzchni warstwę odcinającą dopływ tlenu. Ponadto obecność produktów ropopochodnych w ściekach stwarza zagrożenie pożarowe w instalacjach kanalizacyjnych.
Rozporządzenia obowiązujące w tym zakresie:
Dz. U. 136 poz. 964 z dnia 14.07.2006
Skutecznym rozwiązaniem problemów zanieczyszczenia ścieków produktami ropopochodnymi może być zastosowanie odpowiedniego separatora benzyn i olejów. Urządzenia takie musza być stosowane w obiektach takich jak:
- stacje benzynowe
- parkingi i place manewrowe
- garaże wielostanowiskowe
- myjnie samochodowe
- miejsca obsługi podróżnych przy autostradach
- miejsca opróżniania separatorów i mycia zbiorników olejowych
- zakłady utylizacji
- rafinerie oraz wszystkie zakłady i miejsca gdzie istnieje wpływ cieczy lekkich (drukarnie, zakłady mechaniczne, zakłady chemiczne)
Zespół separatora powinien składać się z ustawionych w rzędzie i połączonych w kolejności urządzeń:
- osadnik błota
- separator
- studzienka do pobierania próbek
14. Zbiorniki retencyjne.
W przypadkach uzasadnionych, w celu zmniejszenia wymiany kanałów projektowanych można stosować w obrębie sieci kanalizacyjnej zbiorniki retencyjne (wyrównawcze).
15. Przepompownie.
Przepompownie ścieków należy projektować w osobnych budowlach usytuowanych co najmniej 50 m od budynków mieszkalnych (strefa ochrony sanitarnej), o ile inaczej nie postanowią właściwe władze sanitarne i ochrony środowiska (nie musi być zachowana jeżeli w pompowni nie prowadzi się gospodarki skratkami). Przy budowie przepompowni należy brać pod uwagę możliwość dojazdu do przepompowni, łatwość doprowadzenia energii elektrycznej i wody. Przepompownie położone na terenach zalewowych powinny być zabezpieczone przed wysokimi stanami wody powtarzającymi się 1/40 lat z zachowaniem dodatkowej rezerwy o wielkości co najmniej 0,5 m. Przepompownie powinny posiadać przelewy awaryjne z odpływem grawitacyjnym. Miejsce wylotu przewodu awaryjnego do zbiornika należy uzgodnić z władzami sanitarnymi i ochrony środowiska (na podstawie operatu wodno – prawnego). Pompownie automatyczne o wydajności do 500 m3/dobę można projektować jako podziemne.
16. Szczególne warunki projektowania sieci kanalizacyjnej.
- w pewnych przypadkach może być korzystniejsze wykonanie zbiorników wyrównawczych (retencyjnych) na sieci kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej niż przebudowa istniejących, niewystarczających kanałów w obrębie miasta.
- przy rozbudowie sieci kanalizacji deszczowej można dopuścić przeciążenie istniejących kanałów deszczowych w stopniu uzależnionym od warunków miejscowych.
- na terenach objętych eksploatacją górniczą należy zabezpieczyć urządzenia kanalizacyjne przed szkodami górniczymi.
- sieć przewodów kanalizacyjnych, obiekty i urządzenia na sieci należy projektować ze szczególnym uwzględnieniem warunków środowiska (rodzaj gruntów, agresywność wód gruntowych i ścieków, prądy błądzące itp.). dokonując wyboru najodpowiedniejszych materiałów dla danych warunków oraz określając sposoby zabezpieczenia sieci i urządzeń przed działaniem korozji.
- w projekcie budowlano – wykonawczym należy podać sposób i metody wykonania robót zabezpieczających oraz wytyczne i wskazania co do konserwacji zabezpieczeń antykorozyjnych.
Uzbrojenie i materiały stosowane do budowy kanalizacji.
Do uzbrojenia sieci można zaliczyć:
-studnie rewizyjne na kanałach nieprzełazowych
- studnie
- boczne wejścia
- przewietrzniki
- płuczki kanałowe
- zamknięcia przewodów kanałowych
- pompownie kanałowe, zbiorniki, komory przelewowe, syfony akwedukty i inne konstrukcje na skrzyżowaniach
Zakres i sposób opracowania konstrukcyjnego sieci zależy od stadium dokumentacji projektowej. W projektach ogólnych sieci zaznacza się za pomocą znaków umownych rozmieszczenie i rodzaj uzbrojenia oraz obiekty specjalne. Umowne oznaczenia zależą od skali planów sieci.
Obowiązuje w tym zakresie norma PN/B-01700:99 – Wodociągi i kanalizacja. Urządzenia i sieć zewnętrzna. Oznaczenia graficzne na planach i mapach.
Projektowanie obudowy kanałów
Wybór obudowy przekrojów, jeśli chodzi o materiał i gabaryty zależy przede wszystkim od wymiaru przekroju w świetle i od … oraz od głębokości położenia kanałów i ciśnienia wewnętrznego, pod jakim kanał może pracować. Obudowa kanału zależy także od przewidywanego sposobu wykonania robót – czy kanał będzie budowany w wykopie otwartym, czy też sposobem tunelowym. Do budowy kanałów można użyć w określonych warunkach prefabrykatów o pełnym przekroju (rury betonowe, żelbetowe). Można też do sformułowania pełnego przekroju zastosować dwa lub więcej elementy prefabrykowane. W innych warunkach przekrój kanału (z cegły kanalizacyjnej, betonu lub żelbetu), a nawet części przekroju o różnych materiałach) musi być wykonywane na miejscu budowy. W zależności od wymiaru przekroju i warunków budowlanych może wystąpić potrzeba wykonania obliczeń statycznych i wytrzymałościowych oraz sporządzenia projektów konstrukcyjnych. Materiały użyte do budowy kanałów powinny odznaczać się:
- odpowiednią wytrzymałością przede wszystkim na ściskanie, pod wpływem obciążenia zewnętrznego
- dużą gładkością co daje mały współczynnik tarcia przy przepływie sieci
- małą nasiąkliwością i nieprzepuszczalnością ścian kanałów
- dużą odpornością na korozyjne działanie wód gruntowych i ścieków
Wymienionym warunkom w dużym stopniu odpowiadają stosowane do budowy kanałów i urządzeń na sieci wyroby kamionkowe, cegła kanalizacyjna, a w szczególnych przypadkach żelbet i żeliwo.
Rury kamionkowe
Masę kamionkową otrzymuje się, przez zmieszanie i z wodą kilku gatunków glin., wypalona powłoka nadaje wyrobom dużą nieprzepuszczalność i odporność na wpływy mechaniczne i chemiczne. Rury kamionkowe stosuje się do kanalizacji, wymagającej sieci szczelnej oraz tam, gdzie jest potrzebna odporność na działanie kwasów i ługów zawartych w wodach ściekowych, wodach gruntowych i w samym gruncie. Do budowy sieci kanalizacyjnej miejskiej powinno się stosować rury obustronnie szkliwione do innych urządzeń stosowane są również rury szkliwione jednostronnie lub nieszkliwione. Rury i kształtki kamionkowe nie nadają się w warunkach nagłych zmian temperatury większych od 60st. Z innych wyrobów kamionkowych stosowanych przy budowie kanałów murowanych lub betonowych mają zastosowanie – obecnie bardzo rzadko wpusty kanałowe boczne i górne, spody kanałowe i łuski wykładzinowe. Połączenia rur kamionkowych kielichowych uszczelnia się sznurem konopnym smołowanym i kitem bitumicznym (rys. 13, 14) lub mieszaniną smoły pogazowej i paku, poza tym jako uszczelnienie kielichowe stosowana jest zaprawa cementowa. Kielichy i bose końce rur w celu lepszego przylegania uszczelnienia mają kilka rowków na obwodzie rury i wewnątrz kielicha. Rury kamionkowe nadają się pod każdym względem do budowy kanałów przede wszystkim do odprowadzenia ścieków. Wadą tych rur jest jedynie zbyt mała długość odcinka rury co powoduje dużą liczbę złączy na przewodzie, a także ich mała wytrzymałość na uderzenia i wstrząsy. Rury kamionkowe ze względu na konieczność uszczelnienia oraz wymiary odnóg na trójnikach wymagają stosunkowo szerokich wykopów, co znacznie podnosi koszty i eliminuje rury o średnicach powyżej 0,5 m do budowy sieci kanalizacyjnej. Cegła kanalizacyjna wypalana z gliny jest szkliwiona, używana jest do budowy kanałów murowanych, jest materiałem równorzędnym z kamionką. Cegła powinna odznaczać się małą nasiąkliwością (wagowo mniejszą od 10%) dużą wytrzymałością na ściskanie. W zależności od wymiarów i kształtów rozróżniamy cegłę prostą i klinową (rys. 8, 15).
Przykładowy przekrój kanału murowanego wybudowanego z cegły prostej i klinowej rys. 9.
Kanał składa się z jednego lub więcej pierścieni, liczba pierścieni zależy od wymiarów kanału, jego zagłębienia i od poziomu wody gruntowej.
Części składowe przekroju
1. spód kanału złożony z 3-5 cegieł prostych i klinowych ułożonych na podbudowie betonowej
2. sklepienia dolne boczne
3. sklepienie górne
Cegły w przekroju rozmieszcza się w taki sposób aby na obwodzie zmieściła się ich całkowita ilość, przy czym cegły w kluczu i spodzie kanału ustawione są osiowo (w kluczu i spodzie nie może być spoiny). Zamiast cegły, w dnie niekiedy układa się kamionkowe łuski wykładzinowe lub specjalne spody kamionkowe, betonowe, z klinkieru a nawet i z granitu. Do włączenia przykanalików do kanałów służą tzw. wpusty boczne betonowe lub kamionkowe obsadzane w trakcie murowania kanału w dolnych bocznych sklepieniach zazwyczaj nad dnem. Wysokość obsadzenia zależy od wymiarów i napełnienia kanałów ściekami (wpust boczny i przykanalik nie powinien być nigdy podtapiany ściekami). W kluczu sklepienia górnego w pewnych odstępach umieszcza się specjalne pionowe wpusty betonowe lub kamionkowe służące do włączenia przewodów kanalizacyjnych.
Beton w budowie sieci kanalizacyjnej ma zastosowanie w postaci gotowych rur o przekroju kołowym lub jajowym, przy dużych gabarytach (przekrojach) używa się betonu do formowania przekroju kanałowego bezpośrednio w gotowym wykopie. Beton stosowany jest również do budowy uzbrojenia sieci (studzienki rewizyjne, komory rozgałęzieniowe, komory połączeniowe, komory przelewowe, komory zasuw itp.) w postaci gotowych lub też do formowania w wykopie na budowie. Rury betonowe i żelbetowe wibroprasowane są łączone na kielichy z uszczelkami gumowymi (rys. 11, 12).
...