139 Rzesistkowica, Pytania

Rzęsistkowica

T r i c h o m o n i a s is

Określenie. Nie przez wszystkich zaliczana do chorób wenerycznych — rzesistkowica polega na zakaźnym zapaleniu śluzówek części płciowych, wywoła­nym przez rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis).

Patogeneza. Spośród 3 rzęsistków pasożytujących u człowieka, patogenny jest tylko rzęsistek pochwowy. Zakaża on błonę śluzową pochwy oraz cewki moczowej u kobiet i mężczyzn, niekiedy również gruczoł krokowy.

Rzęsistek pochwowy należy do rodziny wiciowców, posiada 4 wolne witki i l ułożoną w peryplaście.

Okres wylęgania choroby wynosi kilka dni lub dłużej, często jest go trudno określić ze względu na małą objawowość choroby.

U mężczyzn dochodzi do zakażenia wyłącznie przez kontakt płciowy, a u kobiet ponadto w drodze pośredniej, przez używanie wspólnych ręczników, gąbek itp. Zakażenie pośrednie, którego ofiarą mogą padać również noworodki, jest szczególnie aktualne w środowisku o złym standardzie higieny.

Metody badania. Sprowadzają się one w zasadzie do przyżyciowej obserwacji rzęsistka. Na szkiełku podstawowym umieszcza się kroplę wydzieliny zapalnej z pochwy lub cewki moczowej, rozcieńcza się ją solą fizjologiczną i ogląda preparat w zaciemnionym polu. Rzęsistki obdarzone są czynnymi ruchami. Materiał do badania stanowić może również osad z odwirowanego moczu oraz uzyskana poprzez masaż wydzielina gruczołu krokowego.

Rzadziej hoduje się rzęsistek na specjalnych podłożach. Wynik posiewu, w warunkach ciepłoty 37°, odczytuje się po 48 godzinach od posiania materiału.

Obraz kliniczny. Rzęsistkowica rozwija się najczęściej u kobiet między 20 a 40 r. ż. Objawami jej są intensywne zapalenie pochwy i obfite pieniste upławy. Chore skarżą się na pieczenie sromu, a w ujściu pochwy i w obrębie skóry sąsiedztwa rozwijać się mogą nadżerki. Rzęsistkowica powoduje czasami ma­cerację skóry w otoczeniu części płciowych. W razie zaniedbania leczenia przechodzi w stan przewlekły, a nawet w stan nosicielstwa.

U mężczyzn rzęsistek zakaża cewkę moczową, objawy zapalne jej nie są wy­bitne, przypominają one rzeżączkę przewlekłą. Czasami ulega wciągnięciu w proces zapalny żołądź, U niektórych osób zakażenie przebiega od początku bezobjawowo, a rzęsistki wykrywa się w wydzielinie z gruczołu krokowego. Na obraz kliniczny rzęsistkowicy rzutuje różna patogenność szczepów.

Rozpoznanie rzęsistkowicy ustala się na podstawie wykrycia pierwotniaka w wydzielinie zapalnej. W rozpoznaniu różnicowym wchodzą w grę rzeżączka i bakteryjne zapalenia śluzówek części płciowych i dolnych dróg moczowych. O właściwym, rozpoznaniu rozstrzygają wyniki badania bakterioskopowego oraz posiewu wydzieliny,

Leczenie. Istotnym postępem okazało się wprowadzenie imidazolu, znanego pod różnymi patentowymi nazwami (Metronidazol „Polfa", Flagyi „Specia", Clont ,,Bayer"). Lek podaje się doustnie 2 razy dziennie w dawce 0.25 g, a dopochwowo w dawce 0,5 g dziennie, w ciągu kolejnych 7—10 dni. Częstość wyleczeń sięga 90—95% ogólnej liczby chorych. W razie niepowodzenia zaleca się powtórzenie cyklu leczenia po upływie 2 tygodni u mężczyzn, a u kobiet po następnym okresie miesiączkowym. Celem uniknięcia ponownych zakażeń należy przeprowadzić leczenie jednocześnie u obu partnerów. Przeciwwskaza­niem do stosowania imidazolu jest ciąża.