Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
13 wrót
do leœnego królestwa
PRZEWODNIK PO LEŒNYCH KOMPLEKSACH PROMOCYJNYCH
13 wrót
do leœnego królestwa
PRZEWODNIK PO LEŒNYCH KOMPLEKSACH PROMOCYJNYCH
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Bory Tucholskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Bia³owieska
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Oliwsko-Dar¿lubskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Rychtalskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Bukowa i Goleniowska
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Gostyniñsko-W³oc³awskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Kozienicka
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Janowskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Bory Lubuskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Beskidu Œl¹skiego
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Birczañskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Spalsko-Rogowskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Mazurskie
1
2
3
Autor tekstu
Eugeniusz Pudlis
Redakcja
Renata Dobrzyñska, Wawrzyniec Milewski
Opracowanie graficzne
Bo¿ena Wid³aszewska
Zdjêcia
Zbigniew Biliñski, Pawe³ Fabijañski,
Wojciech Gil, Krzysztof Kamiñski,
Ewa Kwiecieñ, Grzegorz i Tomasz
K³osowscy, Wawrzyniec Milewski,
Artur Rutkowski, Wojciech Sobociñski,
S³awomir W¹sik, Andrzej Wediuk
Mapy
Robert Hildebrand
© Copyright by Centrum Informacyjne
Lasów Pañstwowych, Warszawa 2003.
Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej
Lasów Pañstwowych
Wydanie II poprawione i uzupe³nione
ISBN 83-88478-52-4
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Sk³ad, ³amanie i druk:
Czêstochowskie Zak³ady Graficzne SA
13
LKP
Lasy
Oliwsko-Dar¿lubskie
RDLP Szczecinek
RDLP Gdañsk
LKP
Lasy
Mazurskie
LKP
Puszcza
Bukowa
i Goleniowska
RDLP Olsztyn
LKP
Bory
Tucholskie
RDLP Bia³ystok
RDLP Pi³a
RDLP Szczecin
RDLP Toruñ
LKP
Puszcza
Bia³owieska
LKP
Lasy
Gostyniñsko-W³oc³awskie
RDLP Warszawa
RDLP
Zielona Góra
RDLP Poznañ
LKP
Bory
Lubuskie
LKP
Lasy
Spalsko-Rogowskie
LKP
Lasy
Rychtalskie
RDLP £ódŸ
LKP
Puszcza
Kozienicka
RDLP Lublin
RDLP Wroc³aw
LKP
Lasy
Janowskie
RDLP Radom
RDLP Katowice
0
50
100 Km
granice LKP
granice RDLP
rzeki
lasy leœnych kompleksów promocyjnych
lasy inne
RDLP Krosno
LKP
Lasy
Beskidu
Œl¹skiego
RDLP Kraków
LKP
Lasy
Birczañskie
LEŒNE KOMPLEKSY PROMOCYJNE
Przedmowa
Oddaj¹c do u¿ytku Czytelników wydawnictwo poœwiêcone leœnym kompleksom promocyjnym,
nale¿y przede wszystkim z satysfakcj¹ stwierdziæ, ¿e ta forma doskonalenia leœnictwa zdoby³a w ci¹gu
ju¿ prawie 10 lat jej istnienia powszechn¹ aprobatê siêgaj¹c¹ daleko poza granice naszego kraju.
Nale¿y wiêc wyraziæ uznanie i podziêkowanie Pañstwowemu Gospodarstwu Leœnemu Lasy
Pañstwowe i tym wszystkim leœnikom, bez których pracy powo³anie, zorganizowanie i dzia³anie
leœnych kompleksów promocyjnych by³oby niemo¿liwe. Czas obecny – powstawania nowych leœnych
kompleksów promocyjnych – jest odpowiedni, by siêgn¹æ do historii minionych dziesiêciu lat,
które przynios³y tak wiele zmian w rozumieniu celów gospodarstwa leœnego i sposobów ich osi¹gania.
W wyniku dwóch wieków rozwoju leœnictwa kszta³towanego pod wp³ywem niezwykle silnego
zapotrzebowania na drewno przez kopalnictwo, kolejnictwo, budownictwo, chemiê, kulturê i naukê
oraz przez wiele innych dziedzin dzia³alnoœci spo³eczeñstw, rozwin¹³ siê odpowiadaj¹cy temu
zapotrzebowaniu – co prawda schematyczny, ale i produkcyjnie bardzo wydajny – sposób zarz¹dzania
i gospodarowania lasami. Zatracona zosta³a jednak naturalna zdolnoœæ uproszczonych w ten sposób
ekosystemów leœnych do zachowania równowagi. Sta³o siê to jeszcze bardziej wyraŸne w drugiej
po³owie XX wieku, gdy negatywne dla œrodowiska leœnego konsekwencje monokultur i szybkiej rotacji
drzew zosta³y spotêgowane nap³ywem do lasów zanieczyszczeñ powietrza – przemys³owych,
komunikacyjnych i rolniczych. Gwa³townie narastaj¹ca w tym samym czasie liczba ludnoœci,
zw³aszcza miejskiej, wywo³a³a zmianê stosunku cz³owieka do lasu, polegaj¹c¹ na coraz wiêkszym
zainteresowaniu pozadrzewnymi jego wartoœciami: pomnikami przyrody, miejscem wypoczynku,
doznaniami estetycznymi.
Na tym tle, jako odpowiedŸ leœnictwa na wyzwania cywilizacyjne, zrodzi³a siê idea leœnictwa
wielofunkcyjnego utrwalona w prawie polskim w ustawie o lasach (1991, 1997), a w uk³adach
miêdzynarodowych – w Agendzie 21 Szczytu Ziemi, konwencjach o ró¿norodnoœci biologicznej
i konwencji o zmianach klimatu (Rio de Janeiro, 1992).
Idea trwale zrównowa¿onego rozwoju objawi³a siê w metodologii leœnictwa poszukiwaniem
kompromisu miêdzy produkcj¹ drewna, zachowaniem walorów przyrody i czynienia lasu przyjaznym
cz³owiekowi pod ka¿dym wzglêdem. Prze³om w myœleniu o celach i metodach gospodarki leœnej by³
tak du¿y, ¿e wymaga³ praktycznych wzorców godnych nauki i naœladowania. Sta³y siê nimi w Polsce
leœne kompleksy promocyjne, propaguj¹ce wielofunkcyjn¹ gospodarkê leœn¹, odpowiadaj¹c¹ idei
ekorozwoju.
Oficjalnie nazwa „leœny kompleks promocyjny” pojawi³a siê w uzasadnieniu do Decyzji nr 23
Ministra Ochrony Œrodowiska, Zasobów Naturalnych i Leœnictwa z 8 listopada 1994 r. w sprawie
ochrony i zagospodarowania Puszczy Bia³owieskiej. Formalne powo³anie leœnych kompleksów
promocyjnych (LKP) nast¹pi³o w Zarz¹dzeniu nr 30 dyrektora generalnego Lasów Pañstwowych
z 19 grudnia 1994 r., kiedy utworzono siedem takich kompleksów („Lasy Puszczy Bia³owieskiej”,
„Lasy Janowskie”, „Lasy Gostyniñsko-W³oc³awskie”, „Lasy Puszczy Kozienickiej”, „Lasy Beskidu
Œl¹skiego”, „Lasy Puszczy Bukowej i Goleniowskiej”, „Bory Lubuskie”). W roku 1996 powstaj¹ LKP
„Bory Tucholskie”, „Lasy Oliwsko-Dar¿lubskie” i „Lasy Rychtalskie”, a w roku 2001 LKP „Lasy
Birczañskie” i wreszcie w roku 2002 LKP „Lasy Spalsko-Rogowskie” i LKP „Lasy Mazurskie”. W 1997
roku znowelizowana ustawa o lasach okreœli³a LKP jako dopuszczaln¹ formê organizacyjn¹ leœnictwa
w Polsce – obszary funkcjonalne o znaczeniu edukacyjnym i spo³ecznym, o szczególnym, jednolitym
programie gospodarczo-ochronnym. Leœne kompleksy promocyjne sta³y siê wiêc narzêdziem
dyrektora generalnego Lasów Pañstwowych w promocji trwale zrównowa¿onej gospodarki leœnej
oraz ochrony przyrody w lasach.
Podstawowym celem leœnych kompleksów promocyjnych jest wprowadzanie do praktyki leœnej
zasad sterowania gospodark¹ w warunkach pe³nego rozpoznania stanu i spe³niania wymogów
ochrony przyrody. Mimo ¿e LKP s¹ niekiedy postrzegane jako „parki narodowe Lasów
Pañstwowych”, to w rzeczywistoœci nie s¹ one obiektem ochrony konserwatorskiej, ale miejscem
wdra¿ania ochrony wielkopowierzchniowej, godz¹cej, w myœl konwencji o ró¿norodnoœci
biologicznej, cele gospodarcze z ochronnymi – z zachowaniem wszystkich organizmów
wystêpuj¹cych w lasach i popieraniem szczególnie tych, które dla cz³owieka maj¹, z ró¿nych
wzglêdów, najwiêksz¹ wartoœæ, w tym gatunków i biocenoz oraz miejsc ich wystêpowania
chronionych prawem lub na ochronê prawn¹ zas³uguj¹cych.
Kiedy lasy leœnych kompleksów promocyjnych bêd¹ cieszyæ ludzi swym widokiem i bogactwem
form, otwartoœci¹ dla zwiedzaj¹cych, kiedy edukacja zawodowa i spo³eczna bêdzie stale
doskonalona, a równoczeœnie, kiedy sprzeda¿ drewna oraz innych produktów i us³ug zapewni
pokrycie wszystkich lub przynajmniej wiêkszoœci ponoszonych, koniecznych kosztów, kiedy wreszcie
wszystkie nadleœnictwa LP bêd¹ naœladowaæ metody gospodarczo-ochronne wypracowane w LKP,
wówczas bêdzie mo¿na z satysfakcj¹ stwierdziæ, ¿e leœne kompleksy promocyjne swój g³ówny cel
ustawowy osi¹gnê³y.
Prof. dr hab. Andrzej Szujecki
3
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
do leœnego królestwa
PRZEWODNIK PO LEŒNYCH KOMPLEKSACH PROMOCYJNYCH
13 wrót
do leœnego królestwa
PRZEWODNIK PO LEŒNYCH KOMPLEKSACH PROMOCYJNYCH
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Bory Tucholskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Bia³owieska
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Oliwsko-Dar¿lubskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Rychtalskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Bukowa i Goleniowska
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Gostyniñsko-W³oc³awskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Puszcza Kozienicka
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Janowskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Bory Lubuskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Beskidu Œl¹skiego
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Birczañskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Spalsko-Rogowskie
LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY
Lasy Mazurskie
1
2
3
Autor tekstu
Eugeniusz Pudlis
Redakcja
Renata Dobrzyñska, Wawrzyniec Milewski
Opracowanie graficzne
Bo¿ena Wid³aszewska
Zdjêcia
Zbigniew Biliñski, Pawe³ Fabijañski,
Wojciech Gil, Krzysztof Kamiñski,
Ewa Kwiecieñ, Grzegorz i Tomasz
K³osowscy, Wawrzyniec Milewski,
Artur Rutkowski, Wojciech Sobociñski,
S³awomir W¹sik, Andrzej Wediuk
Mapy
Robert Hildebrand
© Copyright by Centrum Informacyjne
Lasów Pañstwowych, Warszawa 2003.
Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej
Lasów Pañstwowych
Wydanie II poprawione i uzupe³nione
ISBN 83-88478-52-4
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Sk³ad, ³amanie i druk:
Czêstochowskie Zak³ady Graficzne SA
13
LKP
Lasy
Oliwsko-Dar¿lubskie
RDLP Szczecinek
RDLP Gdañsk
LKP
Lasy
Mazurskie
LKP
Puszcza
Bukowa
i Goleniowska
RDLP Olsztyn
LKP
Bory
Tucholskie
RDLP Bia³ystok
RDLP Pi³a
RDLP Szczecin
RDLP Toruñ
LKP
Puszcza
Bia³owieska
LKP
Lasy
Gostyniñsko-W³oc³awskie
RDLP Warszawa
RDLP
Zielona Góra
RDLP Poznañ
LKP
Bory
Lubuskie
LKP
Lasy
Spalsko-Rogowskie
LKP
Lasy
Rychtalskie
RDLP £ódŸ
LKP
Puszcza
Kozienicka
RDLP Lublin
RDLP Wroc³aw
LKP
Lasy
Janowskie
RDLP Radom
RDLP Katowice
0
50
100 Km
granice LKP
granice RDLP
rzeki
lasy leœnych kompleksów promocyjnych
lasy inne
RDLP Krosno
LKP
Lasy
Beskidu
Œl¹skiego
RDLP Kraków
LKP
Lasy
Birczañskie
LEŒNE KOMPLEKSY PROMOCYJNE
Przedmowa
Oddaj¹c do u¿ytku Czytelników wydawnictwo poœwiêcone leœnym kompleksom promocyjnym,
nale¿y przede wszystkim z satysfakcj¹ stwierdziæ, ¿e ta forma doskonalenia leœnictwa zdoby³a w ci¹gu
ju¿ prawie 10 lat jej istnienia powszechn¹ aprobatê siêgaj¹c¹ daleko poza granice naszego kraju.
Nale¿y wiêc wyraziæ uznanie i podziêkowanie Pañstwowemu Gospodarstwu Leœnemu Lasy
Pañstwowe i tym wszystkim leœnikom, bez których pracy powo³anie, zorganizowanie i dzia³anie
leœnych kompleksów promocyjnych by³oby niemo¿liwe. Czas obecny – powstawania nowych leœnych
kompleksów promocyjnych – jest odpowiedni, by siêgn¹æ do historii minionych dziesiêciu lat,
które przynios³y tak wiele zmian w rozumieniu celów gospodarstwa leœnego i sposobów ich osi¹gania.
W wyniku dwóch wieków rozwoju leœnictwa kszta³towanego pod wp³ywem niezwykle silnego
zapotrzebowania na drewno przez kopalnictwo, kolejnictwo, budownictwo, chemiê, kulturê i naukê
oraz przez wiele innych dziedzin dzia³alnoœci spo³eczeñstw, rozwin¹³ siê odpowiadaj¹cy temu
zapotrzebowaniu – co prawda schematyczny, ale i produkcyjnie bardzo wydajny – sposób zarz¹dzania
i gospodarowania lasami. Zatracona zosta³a jednak naturalna zdolnoœæ uproszczonych w ten sposób
ekosystemów leœnych do zachowania równowagi. Sta³o siê to jeszcze bardziej wyraŸne w drugiej
po³owie XX wieku, gdy negatywne dla œrodowiska leœnego konsekwencje monokultur i szybkiej rotacji
drzew zosta³y spotêgowane nap³ywem do lasów zanieczyszczeñ powietrza – przemys³owych,
komunikacyjnych i rolniczych. Gwa³townie narastaj¹ca w tym samym czasie liczba ludnoœci,
zw³aszcza miejskiej, wywo³a³a zmianê stosunku cz³owieka do lasu, polegaj¹c¹ na coraz wiêkszym
zainteresowaniu pozadrzewnymi jego wartoœciami: pomnikami przyrody, miejscem wypoczynku,
doznaniami estetycznymi.
Na tym tle, jako odpowiedŸ leœnictwa na wyzwania cywilizacyjne, zrodzi³a siê idea leœnictwa
wielofunkcyjnego utrwalona w prawie polskim w ustawie o lasach (1991, 1997), a w uk³adach
miêdzynarodowych – w Agendzie 21 Szczytu Ziemi, konwencjach o ró¿norodnoœci biologicznej
i konwencji o zmianach klimatu (Rio de Janeiro, 1992).
Idea trwale zrównowa¿onego rozwoju objawi³a siê w metodologii leœnictwa poszukiwaniem
kompromisu miêdzy produkcj¹ drewna, zachowaniem walorów przyrody i czynienia lasu przyjaznym
cz³owiekowi pod ka¿dym wzglêdem. Prze³om w myœleniu o celach i metodach gospodarki leœnej by³
tak du¿y, ¿e wymaga³ praktycznych wzorców godnych nauki i naœladowania. Sta³y siê nimi w Polsce
leœne kompleksy promocyjne, propaguj¹ce wielofunkcyjn¹ gospodarkê leœn¹, odpowiadaj¹c¹ idei
ekorozwoju.
Oficjalnie nazwa „leœny kompleks promocyjny” pojawi³a siê w uzasadnieniu do Decyzji nr 23
Ministra Ochrony Œrodowiska, Zasobów Naturalnych i Leœnictwa z 8 listopada 1994 r. w sprawie
ochrony i zagospodarowania Puszczy Bia³owieskiej. Formalne powo³anie leœnych kompleksów
promocyjnych (LKP) nast¹pi³o w Zarz¹dzeniu nr 30 dyrektora generalnego Lasów Pañstwowych
z 19 grudnia 1994 r., kiedy utworzono siedem takich kompleksów („Lasy Puszczy Bia³owieskiej”,
„Lasy Janowskie”, „Lasy Gostyniñsko-W³oc³awskie”, „Lasy Puszczy Kozienickiej”, „Lasy Beskidu
Œl¹skiego”, „Lasy Puszczy Bukowej i Goleniowskiej”, „Bory Lubuskie”). W roku 1996 powstaj¹ LKP
„Bory Tucholskie”, „Lasy Oliwsko-Dar¿lubskie” i „Lasy Rychtalskie”, a w roku 2001 LKP „Lasy
Birczañskie” i wreszcie w roku 2002 LKP „Lasy Spalsko-Rogowskie” i LKP „Lasy Mazurskie”. W 1997
roku znowelizowana ustawa o lasach okreœli³a LKP jako dopuszczaln¹ formê organizacyjn¹ leœnictwa
w Polsce – obszary funkcjonalne o znaczeniu edukacyjnym i spo³ecznym, o szczególnym, jednolitym
programie gospodarczo-ochronnym. Leœne kompleksy promocyjne sta³y siê wiêc narzêdziem
dyrektora generalnego Lasów Pañstwowych w promocji trwale zrównowa¿onej gospodarki leœnej
oraz ochrony przyrody w lasach.
Podstawowym celem leœnych kompleksów promocyjnych jest wprowadzanie do praktyki leœnej
zasad sterowania gospodark¹ w warunkach pe³nego rozpoznania stanu i spe³niania wymogów
ochrony przyrody. Mimo ¿e LKP s¹ niekiedy postrzegane jako „parki narodowe Lasów
Pañstwowych”, to w rzeczywistoœci nie s¹ one obiektem ochrony konserwatorskiej, ale miejscem
wdra¿ania ochrony wielkopowierzchniowej, godz¹cej, w myœl konwencji o ró¿norodnoœci
biologicznej, cele gospodarcze z ochronnymi – z zachowaniem wszystkich organizmów
wystêpuj¹cych w lasach i popieraniem szczególnie tych, które dla cz³owieka maj¹, z ró¿nych
wzglêdów, najwiêksz¹ wartoœæ, w tym gatunków i biocenoz oraz miejsc ich wystêpowania
chronionych prawem lub na ochronê prawn¹ zas³uguj¹cych.
Kiedy lasy leœnych kompleksów promocyjnych bêd¹ cieszyæ ludzi swym widokiem i bogactwem
form, otwartoœci¹ dla zwiedzaj¹cych, kiedy edukacja zawodowa i spo³eczna bêdzie stale
doskonalona, a równoczeœnie, kiedy sprzeda¿ drewna oraz innych produktów i us³ug zapewni
pokrycie wszystkich lub przynajmniej wiêkszoœci ponoszonych, koniecznych kosztów, kiedy wreszcie
wszystkie nadleœnictwa LP bêd¹ naœladowaæ metody gospodarczo-ochronne wypracowane w LKP,
wówczas bêdzie mo¿na z satysfakcj¹ stwierdziæ, ¿e leœne kompleksy promocyjne swój g³ówny cel
ustawowy osi¹gnê³y.
Prof. dr hab. Andrzej Szujecki
3