Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Szanowni Czytelnicy!
Krótkotrwałe umowy, zawierane w trakcie roku szkolnego, i pensji, korzystanie z różnego rodzaju urlopów i innych usprawiedliwionych bądź nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy to sytuacje, które utrudniają podjęcie . Tymczasem pomyłka w obliczeniach może kosztować szkołę zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych, konieczność zapłacenia odsetek a nawet pozew do sądu. Dlatego tym bardziej wnikliwie należy sprawdzić okresy zatrudnienia nauczycieli i pracowników szkoły oraz wszelkie nieobecności, jakie miały miejsce w 2014 roku. Obliczając zaś trzeba ściśle trzymać się wykazu składników wynagrodzenia i innych świadczeń wliczanych do trzynastki, a pominąć te, które nie powiększą dodatkowej pensji ().
.
Agnieszka Rumik, radca prawny specjalizujący się w prawie oświatowym,
redaktor serwisu "Kwadrans dla Dyrektora"
Pełna trzynastka za cały rok pracy
Prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości przysługuje po przepracowaniu całego roku kalendarzowego. Może się jednak zdarzyć, że nauczyciel lub pracownik nie nabędzie prawa do pełnej trzynastki pomimo przebywania w zatrudnieniu przez cały rok z uwagi np. na urlop okolicznościowy, dni opieki nad dzieckiem, dni opieki nad chorym członkiem rodziny, urlop macierzyński, rodzicielski, bezpłatny, wychowawczy, przebywanie w stanie nieczynnym lub na , czy też zwolnieniu lekarskim.
Pracownik i nauczyciel, który nie przepracował w danej szkole całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy - patrz przykład 1.
Przykład 1: Asystent nauczyciela został zatrudniony od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. Ponieważ pracownik nie przepracował co najmniej 6 miesięcy w 2014 roku, nie ma prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
W praktyce, szczególnie przy krótszych okresach zatrudnienia i rozpoczynaniu lub kończeniu pracy w trakcie miesiąca, powstają wątpliwości, jak liczyć okresy zatrudnienia na potrzeby trzynastki. Należy w tym przypadku zastosować przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Zgodnie z nimi, jeżeli termin został oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć (art. 114 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej).
Trzynastkę ustala się dla danego roku kalendarzowego, a nie szkolnego - patrz przykład 2.
Przykład 2: Nauczyciel został zatrudniony od 1 września 2013 r. do 31 sierpnia 2014 r., czyli na rok szkolny. Dodatkowe wynagrodzenie roczne otrzyma za 2014 r. w wysokości proporcjonalnej do okresu pracy w tym roku, czyli za okres od stycznia do sierpnia 2014 r.
Ustalając prawo do trzynastki w przypadku zatrudnienia w niepełnych miesiącach kalendarzowych, za miesiąc pracy należy traktować 30 dni. Nie ma podstaw prawnych, aby niepełne miesiące zatrudnienia zaokrąglać w górę do pełnych miesięcy (patrz przykłady 3-5. Zasada taka ma zastosowanie tylko w zakresie ustalania wymiaru pracownika (art. 1552a § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy).
Przykład 3: Woźna w przedszkolu została zatrudniona od 25 stycznia do 31 grudnia 2014 r. Trzynastka za 2014 rok przysługuje jej za 11 pełnych miesięcy.
Przykład 4: Nauczyciel gimnazjum został zatrudniony na czas określony od 1 grudnia 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. W 2014 roku przebywał 10 dni na urlopie bezpłatnym, w związku z tym nie przepracował wymaganych co najmniej 6 miesięcy w 2014 r. uprawniających do trzynastki za ten rok.
Przykład 5: Kierownik gospodarczy w szkole podstawowej zatrudniony od 1 maja 2014 r. rozwiązał stosunek pracy za porozumieniem stron z dniem 1 listopada 2014 r. W 2014 roku przebywał łącznie prawie 2 miesiące na zwolnieniu lekarskim na dzieci. W związku z faktem, że nie przepracował efektywnie 6 miesięcy w 2014 r. nie jest uprawniony do trzynastki za ten rok.
Okres umożliwiający nabycie prawa do trzynastki powinien być okresem faktycznie przepracowanym (uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r., III PZP 3/11, OSNP 2012/1-2/3; wyrok Sądu Najwyższego 18 października 2011 r., I PK 263/10, LEX nr 1001281) - patrz przykład 6.
Przykład 6: W zespole szkół został zatrudniony od 1 stycznia 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. na zastępstwo pracownik W ciągu tego okresu przebywał na zwolnieniach lekarskich, które łącznie przekroczyły 3 miesiące. Podobnie jak okres stanu nieczynnego okres zwolnienia lekarskiego nie powinien być wliczany do okresów uprawniających do trzynastki. Zatem pracownik nie nabędzie prawa do dodatkowego wynagrodzenia za 2014 rok.
Trzynastka także za okres zatrudnienia krótszy niż 6 miesięcy
W określonych przypadkach dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się mimo nieprzepracowania 6 miesięcy. Chodzi o:
1) nawiązanie stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);
2) zatrudnienie pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;
3) powołanie pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;
4) rozwiązanie stosunku pracy w związku z:
· przejście na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
· przeniesie służbowe, powołanie lub wybór, czyli nawiązanie stosunku pracy w urzędzie jednostki samorządu terytorialnego na stanowisku wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty lub marszałka województwa (wybór) albo zastępcy wójta (prezydenta, burmistrza), skarbnika gminy, powiatu lub województwa (powołanie) - dotyczy to zarówno pracowników niepedagogicznych, jak i nauczycieli,
· likwidację pracodawcy albo zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
· likwidację jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizację;
5) podjęcie zatrudnienia:
· w wyniku przeniesienia służbowego,
· na podstawie powołania lub wyboru,
· w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,
· w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,
· po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;
6) korzystanie:
· z urlopu wychowawczego,
· z urlopu macierzyńskiego,
· z dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
· z urlopu ojcowskiego,
· z urlopu rodzicielskiego,
· z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
· z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
· z urlopu dla poratowania zdrowia,
· przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego,
7) wygaśnięcie stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika
(art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym).