Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
„Strategie symboliczne”
- świat nie reprezentuje się nam bezpośrednio – uczymy się
- nasze spotkania ze światem możemy uważać jednocześnie za naturalne i symboliczne
- interpretacja znaczenia WYDARZEŃ NATURALNYCH lub nadanie im miejsca w porządku rzeczy zależy od naszego rozpoznania, jak istnieją te wydarzenia
- interpretacja znaczenia WYDARZEŃ SYMBOLICZNYCH jest zawarta w naszym rozpoznaniu ich struktury – czyli możliwego znaczenia komunikacyjnego
- aby rozpoznać strukturę, która określa wydarzenie komunikacyjne, w odróżnieniu od naturalnego musimy założyć rozpoznanie jego INTENCJI
- musimy przyjąć, że struktura, którą rozpoznajemy jest „zrobiona”, wytworzona dla celu „symbolicznego” lub komunikacyjnego
è kwalifikowanie wydarzeń jako naturalnych albo symbolicznych zależy od
strategii interpretowania:
1. ATRYBUCJA
2. komunikacyjna INFERENCJA
è TYPY SYTUACJI i strategie potrzebne do ich interpretacji:
1. sytuacje o znaczeniu egzystencjalnym
- osoby, przedmioty, wydarzenia są szybko oceniane, jako pozbawione symbolicznego znaczenia poza samym faktem ich egzystencji
- problemy komunikacji i interpretacji nie są istotne
2. sytuacje o znaczeniu ambiwalentnym
- coś w samym wydarzeniu albo w jego kontekście sprawia, że zastanawiamy się i oceniamy je w kategoriach możliwej znaczącości lub oznaczamy jako wydarzenia symboliczne
- szukamy dodatkowych znaków, aby określić strategię interpretacyjną
3. sytuacje o znaczeniu komunikacyjnym
- dobrze „wiemy”, że są symboliczne i komunikacyjne
- nie ma wątpliwości co do komunikacyjnej natury wydarzenia (czytamy książki, chodzimy do kina, rozmawiamy, wchodzimy w interakcje, które przywołują poszczególne strategie do interpretacji symbolicznych kodów)
- problemy interpretowania, które wyraźnie posiadają charakter komunikacyjny, polegają na nadaniu specyficznego znaczenia lub znaczeń związanych z wydarzeniem
è wydarzenia nieznakowe – wydarzenia życia codziennego, nie wymagające zastosowania żadnej strategii do określenia ich znaczenia
è wydarzenia znakowe – mogą być naturalne lub symboliczne, ale zawsze służą do interpretacji znaczenia
- każde wydarzenie, zależnie od swego kontekstu i kontekstu obserwatora, może uzyskać wartość znaku
à artykulacja - wydarzenie artykułowane
- wydarzenie artykułowane jest wytwarzane przez układ mięśniowy lub przez użycie narzędzi albo oba sposoby
- musimy je uznać za miediatyzowane przez użycie trybu komunikacyjnego (słów, obrazów, muzyki)
- jest wydarzeniem symbolicznym
! zdarzenie może być wytworzone zarówno przez ludzi, jak i przez siły natury, ale jego
„znakowość” wyznacza zawsze obserwator
à KOMUNIKACJA musi być definiowana jako proces społeczny w pewnym kontekście, w
którym znaki wytwarza się i przekazuje, postrzega i traktuje jako przekazy, z których
możemy wywnioskować znaczenie
- pojęcie artykulacji i interpretacji odnosi się zarówno do wytwarzania i przekazywania znaków, jak również do ich postrzegania i wynikającego stąd traktowania
- sposób, w jaki artykułujemy, jest związany z następującą później interpretacją, której się spodziewamy
- znaczenie nie tkwi wewnątrz samego znaku, lecz raczej w społecznym kontekście, którego konwencje i reguły dyktują strategie artykulacyjne i interpretacyjne
è ROZPOZNAWANIE ZDARZENIA ZNAKOWEGO (kompetencja wykonawcza w
wydarzeniach komunikacyjnych – diagram 2)
- pierwszy etap odnosi się do spostrzegania osób, przedmiotów i zdarzeń – prosty poziom percepcyjny przedstawienia ikonicznego lub symbolicznego odniesienia
- zanim rozwinie się jakaś strategia interpretacyjna, musi się pojawić świadomość symboliczna, która pozwala dziecku rozpoznawać związek między znakiem a odnośną osobą, przedmiotem lub zdarzeniem w świecie realnym
- następny poziom rozwoju to rozpoznanie związku pomiędzy pewną ilością wydarzeń znakowych
- związki można rozpoznać, a ich status ocenić na dwóch różnych jakościowo poziomach
- rozróżnienie między rozpoznaniem prostej egzystencjalnej przyległości, a rozpoznaniem intencjonalnego porządku:
- przyległość oznacza zestawienie jednostek lub wydarzeń w czasie, przestrzeni lub z uwagi na pozycję; jej rozpoznanie polega na dostrzeżeniu, że kształty powtarzają się w pewien sposób we wzorze lub, że przedmioty w pokoju mają swoje miejsca
- porządek jest bardziej złożoną jakością struktury symbolicznej; jest serią utworzoną w spos. przemyślany, raczej w celu implikowania znaczenia niż przyległości, wytworzoną dla więcej niż jednego zdarzenia znakowego i posiadającą właściwość przenoszenia znaczenia poprzez sam porządek, jak również poprzez elementy tego porządku
- rozpoznanie porządku wynika ze świadomości, że układ elementów został wytworzony w spos. zamierzony i celowy, podczas gdy rozpoznanie przyległości po prostu wymaga zdania sobie sprawy, że pewne elementy współistnieją
- wzór – przestrzenne układy na poziomie porządku
- sekwencja – czasowe porządki (w filmie, muzyce czy literaturze)
è rozpoznanie wzoru lub sekwencji jest przejściem do poziomu
ROZPOZNANIA STRUKTURALNEGO
- wymaga świadomości istnienia relacji między elementami i ich implikacyjno-inferencyjnych możliwości
- umożliwia zajmowanie się związkami między elementami nieprzyległymi, takimi jak początek i koniec opowiadania, wariacje na temat itd.
è wydarzenia znakowe rozpoznawane jako wydarzenia naturalne, uważa się raczej za informacyjne niż komunikacyjne, a ich interpretowanie zależy od tego, co wiemy, myślimy lub czujemy w związku z osobami, przedmiotami i wydarzeniami, które one przedstawiają lub do których się odnoszą
- przypisujemy cechy charakterystyczne rozpoznanym elementom znakowym na podstawie naszej znajomości świata, o którym wiemy, że one znajdują się w nim
à doświadczenie z „doktorem” – badanie charakteru i rozwoju strategii interpretacyjnych
- jeśli dziecku lub dorosłemu nie uda się rozpoznać struktury, będą dokonywali interpretacji poprzez atrybucję
- jeśli rozpoznają strukturę – odwołają się do implikacyjno/inferencyjnych strategii interpretacji
- intencja – nie jest empirycznym faktem, nie jest także sprawdzalna poprzez rezultaty interpretacji
- osoba interpretująca zakłada pewne przyczyny wnioskowanego znaczenia; to właśnie rodzaj przyczyn skłaniających do interpretacji powoduje rozróżnienie między atrybucją a inferencją znaczeń
- użycie słowa komunikacja rezerwujemy dla tych sytuacji, w których zakłada się intencję
- interpretacja polega, w znaczeniu komunikacyjnym, na procesie, poprzez który interpretator traktuje wypowiedź, znak lub przekaz w taki spos., że założona intencja jest dla interpretatora raczej powodem interpretacji niż jej prostą przyczyną