Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Anatomia 13-10-2007
Narząd ruchu - jest to część organizmu odpowiadająca za utrzymanie postawy i wykonywanie ruchów.
Ze względu na budowę i właściwości narząd ruchu człowieka dzielimy na:
Ø (część bierna) składający się z:
· Kości
· Połączeń międzykostnych:
§ Wolnych, czyli stawów wraz z ich elementami dodatkowymi
§ Ścisłych połączeń międzykostnych (więzozrosty, chrząstkozrosty i kościozrosty)
Ø Układ więzadłowy
Ø (część czynna - obdarzona zdolnością kurczenia się)mięśnie i ich ścięgna.
Wymienione układy tworzą w ciele człowieka skomplikowany system dźwigni, dzięki któremu możemy:
· Zmieniać położenie całego ciała (wykonywać ruchy lokomocyjne)
· Zmieniać ułożenie części ciała względem siebie, na przykład zgiąć rękę lub nachylić głowę
· Utrzymać odpowiednią postawę ciała
· Znaczne osłabienie skutków działania różnego rodzaju przeciążeń
Ø Układ kostny to wszystkie kości składające się na ciało człowieka. U człowieka dorosłego szkielet składa się z około 206 kości. Podstawowym materiałem budulcowym szkieletu człowieka jest tkanka kostna oraz w mniejszym stopniu chrzęstna.
Ze względu na budowę zewnętrzną kości podzielono na kilka grup:
· Kości długie np. kość udowa, ramienna
· Kości płaskie np. kości czaszki, łopatka
· Kości krótkie np. kości nadgarstka, stępu
· Kości różnokształtne np. kręgi
Warstwa zewnętrzna wszystkich kości zbudowana jest z istoty zbitej. Ponadto kości długie również w swoim trzonie zawierają istotę zbitą. Końce kości długich oraz wszystkie inne kości są wewnątrz zbudowane z istoty gąbczastej. Istota gąbczasta zbudowana jest z beleczek kostnych. Szkielet zawiera około 1, 5 kg szpiku kostnego (zielony ->żółty).
Szkielet człowieka można podzielić na dwie części:
· Osiowy: czaszka, kręgosłup oraz żebra i mostek.
· Kończyn górnych oraz dolnych wraz z ich obręczami
W skład szkieletu wchodzą:
· Kości głowy:
ü Kości mózgoczaszki: czołowa, ciemieniowa prawa i lewa, potyliczna, skroniowa prawa i lewa
ü Kości twarzoczaszki: nosowa, szczękowa, jarzmowa, żuchwa
· Kości tułowia:
ü Kręgosłup człowiek ma 7 kręgów szyjnych, 12 kręgów piersiowych, 5 kręgów lędźwiowych, 5 kręgów krzyżowych i 3 do 5 kręgów ogonowych, a więc od 32 do 34 kręgów
ü Klatka piersiowa: żebra rzekome i żebra prawdziwe, mostek
· Kości kończyny górnej:
ü Obręcz kończyny górnej: łopatka, obojczyk. Ma tylko jeden staw, którym łączy się z pozostałą częścią szkieletu- staw mostkowo-obojczykowy.
ü Kości części wolnej: ramienna, przedramienia (promieniowa, łokciowa), ręki (nadgarstka, śródręcza, palców)
· Kości kończyny dolnej:
ü Obręcz kończyny dolnej: miednica, kość kulszowa, kość łonowa, kość biodrowa. Połączona jest z resztą szkieletu stawem krzyżowo-biodrowym.
ü Kości części wolnej: udowa, goleni (piszczelowa, strzałkowa), stopy (stępu, śródstopia, palców)
Nadgarstek składa się z 8 kości: łódeczkowatej, czworobocznej większej, czworobocznej mniejszej, grochowatej, haczykowatej, księżycowatej, trójgraniastej, główkowatej
Śródręcze składa się z: kciuk, palec wskaziciel, palec pośrodkowy, palec obrączkowy, palec najmniejszy, paliczki, paliczek bliższy, paliczek dalszy.
Kości stępu: kość skokowa, kość piętowa, kość łódkowata, kość sześcienna, kości klinowe.
Kości palców stopy: I paluch, II, III, IV, V palec mały
Staw ruchome połączenie między składnikami szkieletu (zewnętrznego lub wewnętrznego). W stawach największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą.
Rodzaje stawów ze względu na:
Ø Liczbę kości łączących w stawie:
· Prosty - w budowie biorą udział tylko dwie kości.
· Złożony - w budowie bierze udział więcej niż dwie kości np. staw łokciowy
Ø Liczbę osi
· Jednoosiowe umożliwiają ruch tylko w jednej płaszczyźnie
§ Staw zawiasowy - staw łokciowy
§ Staw obrotowy - staw promieniowo-łokciowy
§ Staw śrubowy - staw zęba kręgu obrotowego
· Dwuosiowe mniejsza ruchowość
§ Staw eliptyczny - staw promieniowo-nadgarstkowy
§ Staw siodełkowaty - staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
· Wieloosiowe pozwalają na wykonywanie ruchów we wszystkich płaszczyznach
§ Staw kulisty wolny - staw ramienny
§ Staw kulisty panewkowy - staw biodrowy
· Nieregularne
§ Staw płaski - staw krzyżowo-biodrowy
§ Staw mostkowo-obojczykowy, chociaż ma on raczej charakter stawu kulistego
Elementy stawu:
· Powierzchnia stawowa - czyli główka (część wypukła) i panewka stawowa (część wklęsła), bywają także powierzchnie stawowe płaskie - kość krzyżowa z miednicą
· Torebka stawowa - otacza cały staw, ograniczając go od otoczenia
· Jama stawowa
Może również zawierać: więzadła stawowe, obrąbek stawowy, łąkotki, kaletki maziowe, trzeszczki, kosmki maziowe, fałdy maziowe.
Tkanka chrzęstna zbudowana jest z komórek chrzęstnych (chondrocytów) ułożonych w zespoły po dwie lub trzy komórki otoczone torebką włókien kolagenowych (chondron) rozmieszczone w istocie międzykomórkowej, której głównym składnikiem jest chondryna. Tkanka chrzęstna jest nieunerwiona i nieunaczyniona.
Rodzaje tkanki chrzęstnej:
Ø Szklista: odporna na ścieranie, tworzy stawy i przymostkowe części żeber, tworzy szkielet w okresie zarodkowym i płodowym, tworzy przegrodę nosa
Ø Sprężysta: nie kostnieje (nie ulega mineralizacji), tworzy małżowinę uszną krtań i nagłośnię, zawierająca liczne włókna elastyczne
Ø Włóknista: jest zbudowana z włókien kolagenowych, duża wytrzymałość na zerwanie, tworzy więzadła , spojenie łonowe, w
...