12 BHP cw 8 pilarki ilustra do real,

BEZPIECZEŃSTWO   I HIGIENA PRACY UŻYTKOWANIA 
PILAREK TARCZOWYCH I ŁAŃCUCHOWYCH 

Pilarki tarczowe
Stosowane są głównie dwa rodzaje pilarek tarczowych:
Pilarki tarczowe –, charakteryzujące się zwykle odkrytą budową, stacjonarnym położeniem wrzeciona narzędziowego i średnicą piły przekraczającą 315 mm; 
Ręczne pilarki – maszyny trzymane i prowadzone w ręku podczas piłowania, o niedużej masie i małej średnicy tarczy piły, wynoszącej zazwyczaj od 130 do 250 mm.
Różnią się one budową, przeznaczeniem i sposobami użytkowania. Analizując wypadki przy tych maszynach zauważyć można także różnice wśród występujących podczas ich eksploatacji zagrożeń i umiejscowieniu urazów.

Budowa pilarek stacjonarnych stołowych

Rozpoznaj poszczególne części pilarki które mają podstawowy wpływ na jej użytkowanie zgodnie z zasadami BHP wypełniając oznaczenia liczbowe nazw części pod rysunkiem. Jeżeli masz trudności skorzystaj z koła ratunkowego

Rysunek 1. Podstawowe elementy pilarki stołowej stacjonarnej związane z bezpieczeństwem użytkowania:   – stół,  3– wspornik osłony,  – prowadnica wzdłużna,  – prowadnica do piłowania poprzecznego i pod kątem,  – klin rozszczepiający,   – osłona górna piły, 8 – elementy sterownicze,  – popychacz,  – osłona piły pod stołem,  10 – przedłużenie stołu, 11 – wkładka stołu, 12 – króciec odciągowy

Koło ratunkowe

Rysunek 1. Podstawowe elementy pilarki stołowej budowlanej związane z bezpieczeństwem użytkowania: 1 – klin rozszczepiający , 2 – osłona górna piły, 3– wspornik osłony, 4 – osłona piły pod stołem, 5 – prowadnica wzdłużna, 6 – prowadnica do piłowania poprzecznego i pod kątem, 7 – stół, 8 – elementy sterownicze, 9 – popychacz, 10 – przedłużenie stołu, 11 – wkładka stołu, 12 – króciec odciągowy

Urazy

Charakterystyczne dla pilarek tarczowych stołowych  są zwłaszcza urazy palców oraz dłoni, przy czym rejestrowane liczby urazów zarówno po prawej, jak i lewej stronie ciała były bardzo zbliżone a ich udział wynosił w ostatnich 10 latach w Polsce przeciętnie 80-82% (palce) oraz 11-13% (dłonie) wszystkich wypadków przy tych maszynach. 

Pozostałe urazy dotyczą najczęściej takich części ciała, jak oczy, głowa, przedramiona, tułów lub uda, a ich udział nie przekracza 2% dla każdej z tych części ciała.

Rysunek 2. Najczęstsze umiejscowienie urazów doznanych podczas użytkowania pilarek tarczowych stołowych budowlanych

Zjawiska niebezpieczne

Odrzut należy do najniebezpieczniejszych zjawisk występujących podczas pracy na pilarce. Jest to niekontrolowany, gwałtowny i bardzo szybki ruch obrabianego przedmiotu lub jego fragmentu (drzazgi, sęki, itp.) w stronę operatora. Bezpośrednie uderzenie materiału w ciało człowieka może powodować, w zależności od masy i rozmiarów tego materiału oraz prędkości i umiejscowienia uderzenia, stłuczenia ,przebicia, stratę oka lub zębów a nawet śmierć wskutek uszkodzenia organów i rozległych krwotoków wewnętrznych. 
Nawet, jeżeli operator pracuje w pozycji bezpiecznej (z boku maszyny), odrzut może być i jak dowodzą protokoły powypadkowe – jest przyczyną wielu wypadków. Z ich zapisów wynika, że nieoczekiwany odrzut powoduje zwykle utratę równowagi lub zachwianie operatora, gdyż obrabiany przedmiot „ucieka” spod przytrzymującej go prawej ręki i pociągając ją za sobą powoduje mimowolny obrót ciała operatora oraz próbę „łapania równowagi” lewą ręką, która wpada wówczas na obracającą się piłę, w wyniku czego dochodzi do amputacji palców i poważnych zranień dłoni.
Kontakt z wirującą piłą ciała, a zwłaszcza palców rąk operatora, prowadzący do ich amputacji, występuje nie tylko, jako następstwo odrzutu, ale również wskutek niestateczności pilarki lub poślizgnięcia się dłoni operatora na materiale. Również nieuważna praca albo niedozwolone metody obróbki np. przecinanie poprzeczne drewna okrągłego bez przyrządów zabezpieczających materiał przed obrotem, mogą być przyczyną takich urazów.
Z zagrożeń nie mechanicznych najpoważniejszym jest hałas , który zazwyczaj znacznie przekracza dopuszczalne normy dla ośmiogodzinnego dnia pracy. 
Poważnym zagrożeniem w procesach mechanicznej obróbki drewna jest też zapylenie. Powinno być ono uwzględniane również w przypadku obróbki na wolnym powietrzu, szczególnie wówczas, gdy obrabiane są przetworzone materiały, np. płyty wiórowe lub wysuszone drewno twarde, przy obróbce których występuje znaczna frakcja drobnych wiórów i pyłów.
Występujące przy pilarkach stołowych drgania nie stanowią dużego zagrożenia zdrowia dla ludzi, gdyż są tłumione przez podłoże oraz obrabiane przedmioty. 
Bezpieczeństwo użytkowania 
W celu ochrony przed tymi zagrożeniami należy odpowiednio przygotować stanowisko pracy, właściwie wyposażyć i nastawić pilarkę oraz przeszkolić operatora w zakresie bezpieczeństwa jej obsługi.

Stanowisko pracy
W miarę możliwości pilarkę należy ustawiać w taki sposób, aby nie było konieczności, a najlepiej możliwości, przechodzenia od jej strony podawania, np. ogrodzić ją od tyłu. Dobrze jest ustawić ją naprzeciw mocnego ogrodzenia, chroniącego postronnych ludzi przed uderzeniem po ewentualnym odrzucie materiału. Maszyna musi być stateczna, należy zabezpieczyć ją przed przesuwaniem lub kiwaniem podczas pracy.
Stanowisko pracy oraz najbliższe jego otoczenie powinno zostać oczyszczone ze zbędnych przedmiotów, tak aby zapewniało wygodny dostęp do miejsc obsługi. Materiał przeznaczony do obróbki powinien być tak składowany, aby pobieranie go nie wymuszało przechodzenia przez strefę zagrożenia odrzutem. 
Kabel zasilający powinien być podwieszony lub osłonięty, tak aby uniemożliwić zaczepienie lub potknięcie się o niego przy przechodzeniu. Należy też zadbać o odpowiednią ochronę przeciwporażeniową poprzez zastosowanie zabezpieczenia przetężeniowego i przeciążeniowego oraz przyłączenie do obwodu ochronnego.
 

Pilarka stołowa 
W Polsce pilarki podlegają obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa „B”, a więc należy kupować tylko pilarki z certyfikatem, gdyż wówczas mamy pewność, że używana maszyna została przebadana i spełnia wymagania bezpieczeństwa. 
Przed przystąpieniem do pracy pilarka powinna być sprawdzona i ustawiona. Nie wolno nigdy stosować pilarki która uruchamia się po chwilowym zaniku zasilania. Następnie należy sprawdzić, czy są założone wszystkie podstawowe urządzenia ochronne, tj. osłony piły, górna i dolna, klin oraz prowadnica wzdłużna. Koniec prowadnicy wzdłużnej należy ustawić w osi piły.

Rysunek 3. Prawidłowe ustawienie klina względem piły tarczowej

Należy sprawdzić właściwy dobór i ustawienie klina względem piły (patrz rys.3). Ważne jest również, aby płaszczyzny klina i piły pokrywały się, a materiał klina i jego zamocowanie zapewniały, że jego położenie nie zmieni się pod wpływem przypadkowych udarów, jakie mogą wystąpić podczas obsługi pilarki.

Ustawienie górnej osłony piły powinno być dostosowane do wysokości ciętego materiału, aby szczelina między osłoną a górną powierzchnią materiału nie dopuszczała do kontaktu palców z piłą. 

Nie wolno nigdy stosować pił o dopuszczalnej prędkości obrotowej mniejszej od obrotów pilarki. Należy używać tylko ostrzy pił, piłę wygiętą, pękniętą lub wyszczerbioną należy natychmiast wymienić. 

Stanowisko powinno być też wyposażone w stoły przedłużane lub podpory rolkowe do cięcia długich przedmiotów oraz popychacze i inne pomocnicze wyposażenie ochronne, zakupione lub wykonane we własnym zakresie .

Należy również przeszkolić operatora w zakresie metod bezpiecznej pracy, a zwłaszcza stosowania pilarki tylko zgodnie z jej przeznaczeniem , używania wyposażenia pomocniczego i pracy w pozycji poza linią cięcia (z boku maszyny ). Operator przystępując do pracy powinien zdjąć rękawice, krawat oraz wszelkie bransolety, sygnety itp. przedmioty z rąk, a także podwinąć rękawy i spiąć długie włosy.

Jaki wymóg BHP użytkowania piły przedstawiono na rysunku?

Rysunek 4. Przykład stosowania pomocniczego wyposażenia ochronnego

Należy również zwrócić uwagę na niedozwolone, niebezpieczne zachowania, takie, jak cięcie materiałów okrągłych lub z rozbiórki, cofanie materiału po stole lub przerzucanie go ponad stołem pilarki, zgarnianie wiórów przy obracającej się pile , hamowanie piły ręką lub deską oraz przechodzenie od strony podawania.

W celu ochrony przed innymi zagrożeniami operator powinien być wyposażony w środki ochrony indywidualnej, przede wszystkim w ochronniki słuchu, a gdy maszyna nie może być podłączona do odciągu wiórów również w środki ochrony dróg oddechowych.

Budowa ręcznych pilarek tarczowych

Rysunek 5. Podstawowe elementy ręcznej pilarki tarczowej związane z bezpieczeństwem użytkowania: 1 – osłona stała , 2 – króciec do podłączenia urządzenia gromadzącego pył i trociny, 3 – wskaźnik kierunku obrotów piły, 4 – osłona ruchoma, 5 – stolik, 6 – klin rozszczepiający, 7 – kierunek otwierania osłony ruchomej, 8 – uchwyt klina, 9 – elementy sterownicze (przycisk START i przycisk zezwolenia – blokada), 10 – piła tarczowa

...