Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Historia wychowania
Średniowiecze- 10 wieków
św Hieronim napisał list do rzymianki ? chciał pogodzić chrześcijaństwo z nauka Rzymian. Napisał jak edukować dziewczyny z rodów żeby połączyć rozdzielające się drogi. Kazał je oddawać do klasztoru, gdzie będą się również edukowały.
Nauczyciele przechodzili na chrześcijaństwo (wykształcone kola Galii)
Szkoły w północnych Włoszech pielęgnowały tradycje
Druidzkie szkoły irlandzkie- uczyli wszystkich którzy się zgłosili, nie tylko kandydatów na zakonników. Uczyli prawa irlandzkiego, czytania i pisania, literatury i siedmiu sztuk wyzwolonych.
Wysłano św Patryka, który przyjechał do Irlandii namawiać druidów do przejścia na chrześcijaństwo. Odmówili. Następnie przyjechał do nich zakon benedyktynów, by nawracać Irlandczyków na chrześcijaństwo. Pierwszy klasztor benedyktyński w Monte Casino. Okazało się, ze benedyktyni w porównaniu z druidami są mało wykształceni. Benedyktyni wyszli zwycięsko tylko dlatego, ze nauczyli się wszystkiego od druidów. Druidzi w końcu się poddali
Benedyktyni:
ora et labora- módl się i pracuj (motto benedyktynów)
praca dla dobra wspólnego praca fizyczna i umysłowa.
Benedyktyni 2 godziny dziennie studiowali pismo plus pracowali w polu i czytali literaturę.
Przepisali literaturę starożytną i ważniejsze wydarzenia. Stworzyli roczniki i kroniki.
Najwybitniejszy benedyktyn Belewny Beda, a jego uczeń- Akwin.
W średniowieczu nie było państw, były tylko cesarstwa i papiestwa. Królowała łacina.
Karol Wielki: wprowadził chrześcijaństwo. Zabronił pic nadmiernych ilości wina, hulanek, polowań. Musiał wykształcić duchowieństwo. Kazał zakładać biskupom szkoły klasztorne i kształcić lud. Uczono triwium i kwadrywium. Każdy uczył się w swoim języku narodowym, Karol Wielki kazał spisywać wszystko w każdym języku, by każdy mógł się uczyć (cesarstwo było różnorodne narodowościowo). Kazał zakonnikom funkcjonować tak jak benedyktyni (studiowanie, praca, modlitwa). Akwin uczył Karola Wielkiego.
Szkoły klasztorne- przyjmowały również dzieci świeckie. Były dwie szkoły szkoła zewnętrzna i szkoła za klauzulą (czyli szkoły świeckie i szkoły dla zakonników).
Zamiast szkol klasztornych potem szkoły katedralne- Scholastyk prowadził te szkoły. Zaczęto edukować z powrotem tylko dla potrzeb kościelnych .
Zaczęto szerzyć cnoty takie jak: asceza, dusza ważniejsza niż powłoka (akceptowano ludzi chorych, brzydkich).
W szkołach katedralnych- bito młodocianych uczniów. Uważano, ze w ten sposób zdusi się popędy ludzkie. Nieważne było to jak kto się sprawował. „różdżką duch święty dzieci boże radzi, różdżka ducha świętego do nieba prowadzi” - dzieci nie bite za młodu nie trafia do nieba. Uczono się metoda pamięciową, nie mieli książek. Ślepo wierzono w autorytet mistrza, uznawano poglądy bezdyskusyjne. (Mistrz ma zawsze racje). Wiedza: siedem sztuk wyzwolonych(rzadko), gramatyka łacińska, retoryka, dialektyka (reguły logicznego myślenia), z kwadrywium uczono astronomii i muzyki, trochę arytmetyki i geometrii, czytano dystychy Katona, pisma Wergiliusza, psałterz Dawida, wypierano literaturę starożytną.
Były trzy stany dzielące między sobą wpływy:
-duchowny
-rycerski (przywileje)
-mieszczaństwo (własne prawo)
Te stany łączyła religia.
Wiek XII wyprawy krzyżowe, spojrzenie na świat inaczej.
Scholastyka. Tomasz z Akwinu
Wychowanie rycerskie:
-zaczęto się myc
-wrócono do ideału antycznego (rycerz musi być sprawny)
-metod nauczania rycerskiego uczono ze źródeł. Życie królowi, serce damie, ciało dla ojczyzny.
7 cnót rycerskich:
-jazda konna
-śpiew i poezja
-władanie bronią
-strzelanie z luku
-szermierka i łowy
-pływanie
-gra w szachy
najpierw paź, potem giermek, potem rycerz.
Mieszczaństwo:
-organizowano się w cechy
-stworzono własne prawo
-mniejsze przywileje
Najpierw dzieciak idzie do terminu i służy majstrowi, potem jest mianowany na czeladnika może zostać albo iść gdzie indziej zgłębiać tajniki zawodu i wrócić zdać egzamin mistrzowski przed starszymi cechu i otrzymuje papiery mistrzowskie, może wtedy otworzyć warsztat i uczyć innych.
Uniwersytety:
-jeśli rektor wybierany spośród profesorów- model paryski
-jeśli rektor wybierany spośród studentów- model boloński (świecki)
Pierwszy w Europie Uniwersytet Praski
Abelart- uważał ze czas wyłamać się spośród średniowiecznych autorytetów i zacząć myśleć-> dialektyka – nauka logicznego myślenia. Wolność badań naukowych, trzeba wątpić żeby dojść do prawdy (starcie ideałów z kościołem). Stworzył dzieło sic et non (tak i nie) zawarł 150 sprzecznych ze sobą spisów w Piśmie Świętym. Ślub z Heloizą potem Abelart skazany na klasztor razem z nim poszła Heloiza