Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Dz.U.10.102.651
2011.10.09
zm.
Dz.U.2011.187.1110
art. 1
Istnieją późniejsze wersje tekstu
USTAWA
z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami
(tekst jednolity)
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1.
1. Ustawa określa zasady:
1) gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność
jednostek samorządu terytorialnego;
2) podziału nieruchomości;
3) scalania i podziału nieruchomości;
4) pierwokupu nieruchomości;
5) wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości;
6) udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej;
7) wyceny nieruchomości;
8) działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości służących wykonywaniu zadań placówek
zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów o służbie zagranicznej.
Art. 2.
Ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w
szczególności:
1) ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2004 r. Nr
167, poz. 1758, z późn. zm.
1)
);
2) ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749, z
późn. zm.
2)
);
3) ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.
3)
);
4) ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
(Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700, z późn. zm.
4)
);
5) ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.
5)
);
6) ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z
2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn. zm.
6)
);
7) ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa
oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 163, poz. 1711, z późn. zm.
7)
);
8) ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.
8)
);
9) ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm.
9)
);
10) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn.
zm.
10)
);
11) ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 i Nr 199, poz. 1227 oraz z 2009 r. Nr
72, poz. 620);
12) ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 42, poz. 340 i Nr 161, poz. 1281);
13) ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w
zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963).
Art. 3.
1. Właściwym w sprawach gospodarki nieruchomościami, regulowanych przepisami ustawy,
jest minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.
2. Organem doradczym ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej w sprawach gospodarki nieruchomościami jest Państwowa Rada Nieruchomości.
3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej powołuje i
odwołuje przewodniczącego i członków Rady, o której mowa w ust. 2, oraz ustala, w drodze zarządzenia,
jej regulamin, który określa organizację i zasady działania Rady.
Art. 4.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) nieruchomości gruntowej - należy przez to rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z
wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności;
2) zasobie nieruchomości - należy przez to rozumieć nieruchomości, które stanowią przedmiot
własności Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa i nie zostały oddane w użytkowanie
wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa,
gminy, powiatu lub województwa;
3) działce gruntu - należy przez to rozumieć niepodzieloną, ciągłą część powierzchni ziemskiej
stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej;
3a) działce budowlanej - należy przez to rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy
geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej
umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce;
3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć dokonywanie czynności
prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie
prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste;
4) poprzednim właścicielu - należy przez to rozumieć osobę, która została pozbawiona prawa własności
nieruchomości wskutek jej wywłaszczenia albo przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz
jednostki samorządu terytorialnego na podstawie innych tytułów;
5) planie miejscowym - należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o
którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
6) wycenie nieruchomości - należy przez to rozumieć postępowanie, w wyniku którego dokonuje się
określenia wartości nieruchomości;
6a) określaniu wartości nieruchomości - należy przez to rozumieć określanie wartości nieruchomości jako
przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości;
7) powszechnej taksacji nieruchomości - należy przez to rozumieć wycenę nieruchomości, w wyniku
której następuje ustalenie wartości katastralnej nieruchomości;
8) szacowaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć czynności związane z określaniem wartości
nieruchomości;
9) właściwym organie - należy przez to rozumieć starostę, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa
oraz organ wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa;
9a) samorządowej osobie prawnej - należy przez to rozumieć osoby prawne powoływane lub tworzone
przez organy jednostek samorządu terytorialnego;
9b) jednostce samorządu terytorialnego - należy przez to rozumieć gminę, powiat lub województwo;
9b
1
) staroście - należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu;
9c)właściwym urzędzie - należy przez to rozumieć starostwo powiatowe, w którym wykonywane są
zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa,
albo odpowiednio urząd gminy, starostwo powiatowe lub urząd marszałkowski, w których
prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu
terytorialnego;
9d) radzie lub sejmiku - należy przez to rozumieć radę gminy lub radę powiatu oraz sejmik województwa;
10) jednostce organizacyjnej - należy przez to rozumieć państwową lub samorządową jednostkę
organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;
11) opłacie adiacenckiej - należy przez to rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości
nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków
Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku
ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości;
12) spółce - należy przez to rozumieć spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością;
13) osobie bliskiej - należy przez to rozumieć zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa,
małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która pozostaje ze zbywcą
faktycznie we wspólnym pożyciu;
14) standardach zawodowych - należy przez to rozumieć reguły postępowania przy wykonywaniu
zawodu
rzeczoznawcy
majątkowego,
pośrednika
w
obrocie
nieruchomościami,
zarządcy
nieruchomości, ustalone zgodnie z przepisami prawa;
15) organizacjach zawodowych - należy przez to rozumieć utworzone, zgodnie z przepisami o
stowarzyszeniach, stowarzyszenia i związki stowarzyszeń zrzeszające osoby zawodowo wykonujące
czynności odpowiednio rzeczoznawcy majątkowego, pośrednika w obrocie nieruchomościami lub
zarządcy nieruchomości;
16) nieruchomości podobnej - należy przez to rozumieć nieruchomość, która jest porównywalna z
nieruchomością
stanowiącą
przedmiot
wyceny,
ze
względu
na
położenie,
stan
prawny,
przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość;
17) stanie nieruchomości - należy przez to rozumieć stan zagospodarowania, stan prawny, stan
techniczno-użytkowy, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, a także stan
otoczenia nieruchomości, w tym wielkość, charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której
nieruchomość jest położona;
18) łączności publicznej - należy przez to rozumieć infrastrukturę telekomunikacyjną służącą zapewnieniu
publicznie
dostępnych
usług
telekomunikacyjnych
w
rozumieniu
przepisów
prawa
telekomunikacyjnego.
Art. 5.
Waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu
wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w
drodze obwieszczeń, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art. 6.
Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie
robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności
publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów
podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub
dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę,
gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, w tym ich składowania;
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych
urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią,
a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością
Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami;
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów
zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur,
państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia,
przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w
zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a także innych
obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i
ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i
utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu
Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Art. 7.
Jeżeli istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości, wartość tę określają rzeczoznawcy
majątkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu V.
Art. 8.
Jeżeli przy załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach działu III, nie istnieje możliwość
zawiadomienia stron o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej ze względu na
nieustalone adresy stron, stosuje się art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art. 9.
W sprawach, o których mowa w przepisach działu III, z wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art.
122, art. 124 ust. 1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji następuje po upływie
14 dni od dnia, w którym upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na decyzję
do sądu administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach
organ, który wydał decyzję, wstrzymuje z urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie
przysługuje zażalenie.
Art. 9a.
Organem wyższego stopnia w sprawach określonych w ustawie, rozstrzyganych w drodze
decyzji przez starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, jest wojewoda.
DZIAŁ II
GOSPODAROWANIE NIERUCHOMOŚCIAMI STANOWIĄCYMI WŁASNOŚĆ SKARBU PAŃSTWA
ORAZ WŁASNOŚĆ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Rozdział 1
Zasady ogólne
Art. 10.
1. Przepisy niniejszego działu stosuje się do nieruchomości stanowiącej własność Skarbu
Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków tych
jednostek.
3. Przepisy dotyczące czynności cywilnoprawnych, dokonywanych między Skarbem Państwa a
jednostkami samorządu terytorialnego, stosuje się odpowiednio do czynności cywilnoprawnych
dokonywanych między tymi jednostkami.
4. Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem współwłasności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego i osób trzecich, przepisy niniejszego działu stosuje się wyłącznie do gospodarowania
udziałem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego w tej nieruchomości.
5. Przepisy niniejszego działu stosuje się z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej.
Art. 11.
1. Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych
ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki
samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.
2. Jeżeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgody przez radę, sejmik lub wojewodę, wyrażenie
zgody, z wyjątkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4, następuje odpowiednio w drodze uchwały rady
lub sejmiku albo zarządzenia wojewody wydanego w terminie miesiąca od złożenia odpowiedniego
wniosku przez starostę.
Art. 11a.
Przepis art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub czynności procesowych
podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 12.
Organy, o których mowa w art. 11, działające za Skarb Państwa i jednostkę samorządu
terytorialnego, są zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami
prawidłowej gospodarki.
Art. 13.
1. Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem
obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się,
oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także
mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do
spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek
tworzonych fundacji.
1a. Nieruchomość może być także przekazywana nieodpłatnie w drodze umowy partnerowi
prywatnemu lub spółce, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie
publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100), na czas realizacji przedsięwzięcia w ramach
partnerstwa publiczno-prywatnego.
2. Nieruchomość może być, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 1, przedmiotem darowizny na cele
publiczne, a także przedmiotem darowizny dokonywanej między Skarbem Państwa a jednostką
samorządu terytorialnego, a także między tymi jednostkami. W umowie darowizny określa się cel, na który
nieruchomość jest darowana. W przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega
odwołaniu, z zastrzeżeniem ust. 2a.
2a. Darowizny nieruchomości stanowiącej przedmiot własności Skarbu Państwa dokonuje starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej - za zgodą wojewody, a nieruchomości stanowiącej
przedmiot własności jednostki samorządu terytorialnego jej organ wykonawczy - za zgodą rady albo
sejmiku. Odstąpienie od odwołania darowizny następuje za zgodą organu, który wyraził zgodę na jej
dokonanie. Zgody nie wymaga dokonanie darowizny przez ministra właściwego do spraw Skarbu
Państwa, o której mowa w art. 59 ust. 1.
3. Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być przedmiotem wkładu
niepieniężnego (aportu) wnoszonego do spółki.
4. Sprzedaż, zamiana, darowizna lub oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wpisanych do
rejestru zabytków, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a
także wnoszenie tych nieruchomości jako wkładów niepieniężnych (aportów) do spółek, wymaga
pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Art. 14.
1. Nieruchomości stanowiące przedmiot własności Skarbu Państwa mogą być sprzedawane
jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa lub oddawane tym
jednostkom w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. Nieruchomości stanowiące
przedmiot własności jednostek samorządu terytorialnego mogą być sprzedawane Skarbowi Państwa lub
innym jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż wartość rynkowa nieruchomości albo
oddawane im w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty.
2. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz
jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi. Nieruchomości stanowiące
własność jednostek samorządu terytorialnego mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz Skarbu Państwa
lub innych jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi.
3. Nieruchomości mogą być przedmiotem zamiany między Skarbem Państwa a jednostkami
samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku
różnej wartości zamienianych nieruchomości.
4. Przepis ust. 3 stosuje się również w razie zamiany własności nieruchomości na prawo użytkowania
wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność, a także zamiany praw użytkowania
wieczystego dokonywanej między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz
między tymi jednostkami.
5. Zawarcie umów w sprawach, o których mowa w ust. 1-4, wymaga uprzedniej zgody wojewody w
odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, z wyłączeniem umów
zawieranych przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o
których mowa w art. 57 ust. 1, oraz nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
2011.10.09
zm.
Dz.U.2011.187.1110
art. 1
Istnieją późniejsze wersje tekstu
USTAWA
z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami
(tekst jednolity)
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1.
1. Ustawa określa zasady:
1) gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność
jednostek samorządu terytorialnego;
2) podziału nieruchomości;
3) scalania i podziału nieruchomości;
4) pierwokupu nieruchomości;
5) wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości;
6) udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej;
7) wyceny nieruchomości;
8) działalności zawodowej, której przedmiotem jest gospodarowanie nieruchomościami.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości służących wykonywaniu zadań placówek
zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów o służbie zagranicznej.
Art. 2.
Ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w
szczególności:
1) ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2004 r. Nr
167, poz. 1758, z późn. zm.
1)
);
2) ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749, z
późn. zm.
2)
);
3) ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.
3)
);
4) ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
(Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700, z późn. zm.
4)
);
5) ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.
5)
);
6) ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z
2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn. zm.
6)
);
7) ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa
oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 163, poz. 1711, z późn. zm.
7)
);
8) ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.
8)
);
9) ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm.
9)
);
10) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn.
zm.
10)
);
11) ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 i Nr 199, poz. 1227 oraz z 2009 r. Nr
72, poz. 620);
12) ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w
zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 42, poz. 340 i Nr 161, poz. 1281);
13) ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w
zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963).
Art. 3.
1. Właściwym w sprawach gospodarki nieruchomościami, regulowanych przepisami ustawy,
jest minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.
2. Organem doradczym ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej w sprawach gospodarki nieruchomościami jest Państwowa Rada Nieruchomości.
3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej powołuje i
odwołuje przewodniczącego i członków Rady, o której mowa w ust. 2, oraz ustala, w drodze zarządzenia,
jej regulamin, który określa organizację i zasady działania Rady.
Art. 4.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) nieruchomości gruntowej - należy przez to rozumieć grunt wraz z częściami składowymi, z
wyłączeniem budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny przedmiot własności;
2) zasobie nieruchomości - należy przez to rozumieć nieruchomości, które stanowią przedmiot
własności Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa i nie zostały oddane w użytkowanie
wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa,
gminy, powiatu lub województwa;
3) działce gruntu - należy przez to rozumieć niepodzieloną, ciągłą część powierzchni ziemskiej
stanowiącą część lub całość nieruchomości gruntowej;
3a) działce budowlanej - należy przez to rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy
geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej
umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce;
3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć dokonywanie czynności
prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie
prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste;
4) poprzednim właścicielu - należy przez to rozumieć osobę, która została pozbawiona prawa własności
nieruchomości wskutek jej wywłaszczenia albo przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz
jednostki samorządu terytorialnego na podstawie innych tytułów;
5) planie miejscowym - należy przez to rozumieć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, o
którym mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
6) wycenie nieruchomości - należy przez to rozumieć postępowanie, w wyniku którego dokonuje się
określenia wartości nieruchomości;
6a) określaniu wartości nieruchomości - należy przez to rozumieć określanie wartości nieruchomości jako
przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości;
7) powszechnej taksacji nieruchomości - należy przez to rozumieć wycenę nieruchomości, w wyniku
której następuje ustalenie wartości katastralnej nieruchomości;
8) szacowaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć czynności związane z określaniem wartości
nieruchomości;
9) właściwym organie - należy przez to rozumieć starostę, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa
oraz organ wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa;
9a) samorządowej osobie prawnej - należy przez to rozumieć osoby prawne powoływane lub tworzone
przez organy jednostek samorządu terytorialnego;
9b) jednostce samorządu terytorialnego - należy przez to rozumieć gminę, powiat lub województwo;
9b
1
) staroście - należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu;
9c)właściwym urzędzie - należy przez to rozumieć starostwo powiatowe, w którym wykonywane są
zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa,
albo odpowiednio urząd gminy, starostwo powiatowe lub urząd marszałkowski, w których
prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu
terytorialnego;
9d) radzie lub sejmiku - należy przez to rozumieć radę gminy lub radę powiatu oraz sejmik województwa;
10) jednostce organizacyjnej - należy przez to rozumieć państwową lub samorządową jednostkę
organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;
11) opłacie adiacenckiej - należy przez to rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości
nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków
Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku
ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także podziałem nieruchomości;
12) spółce - należy przez to rozumieć spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością;
13) osobie bliskiej - należy przez to rozumieć zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa,
małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która pozostaje ze zbywcą
faktycznie we wspólnym pożyciu;
14) standardach zawodowych - należy przez to rozumieć reguły postępowania przy wykonywaniu
zawodu
rzeczoznawcy
majątkowego,
pośrednika
w
obrocie
nieruchomościami,
zarządcy
nieruchomości, ustalone zgodnie z przepisami prawa;
15) organizacjach zawodowych - należy przez to rozumieć utworzone, zgodnie z przepisami o
stowarzyszeniach, stowarzyszenia i związki stowarzyszeń zrzeszające osoby zawodowo wykonujące
czynności odpowiednio rzeczoznawcy majątkowego, pośrednika w obrocie nieruchomościami lub
zarządcy nieruchomości;
16) nieruchomości podobnej - należy przez to rozumieć nieruchomość, która jest porównywalna z
nieruchomością
stanowiącą
przedmiot
wyceny,
ze
względu
na
położenie,
stan
prawny,
przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość;
17) stanie nieruchomości - należy przez to rozumieć stan zagospodarowania, stan prawny, stan
techniczno-użytkowy, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, a także stan
otoczenia nieruchomości, w tym wielkość, charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której
nieruchomość jest położona;
18) łączności publicznej - należy przez to rozumieć infrastrukturę telekomunikacyjną służącą zapewnieniu
publicznie
dostępnych
usług
telekomunikacyjnych
w
rozumieniu
przepisów
prawa
telekomunikacyjnego.
Art. 5.
Waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu
wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w
drodze obwieszczeń, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art. 6.
Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie
robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności
publicznej i sygnalizacji;
1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów
podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub
dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę,
gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, w tym ich składowania;
4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych
urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią,
a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością
Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami;
5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów
zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego;
6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur,
państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia,
przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych;
6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w
zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a także innych
obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług;
7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i
ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i
utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich;
8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu
Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową;
9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody;
10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Art. 7.
Jeżeli istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości, wartość tę określają rzeczoznawcy
majątkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu V.
Art. 8.
Jeżeli przy załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach działu III, nie istnieje możliwość
zawiadomienia stron o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej ze względu na
nieustalone adresy stron, stosuje się art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art. 9.
W sprawach, o których mowa w przepisach działu III, z wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art.
122, art. 124 ust. 1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji następuje po upływie
14 dni od dnia, w którym upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na decyzję
do sądu administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach
organ, który wydał decyzję, wstrzymuje z urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie
przysługuje zażalenie.
Art. 9a.
Organem wyższego stopnia w sprawach określonych w ustawie, rozstrzyganych w drodze
decyzji przez starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, jest wojewoda.
DZIAŁ II
GOSPODAROWANIE NIERUCHOMOŚCIAMI STANOWIĄCYMI WŁASNOŚĆ SKARBU PAŃSTWA
ORAZ WŁASNOŚĆ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Rozdział 1
Zasady ogólne
Art. 10.
1. Przepisy niniejszego działu stosuje się do nieruchomości stanowiącej własność Skarbu
Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków tych
jednostek.
3. Przepisy dotyczące czynności cywilnoprawnych, dokonywanych między Skarbem Państwa a
jednostkami samorządu terytorialnego, stosuje się odpowiednio do czynności cywilnoprawnych
dokonywanych między tymi jednostkami.
4. Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem współwłasności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego i osób trzecich, przepisy niniejszego działu stosuje się wyłącznie do gospodarowania
udziałem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego w tej nieruchomości.
5. Przepisy niniejszego działu stosuje się z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej.
Art. 11.
1. Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych
ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki
samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.
2. Jeżeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgody przez radę, sejmik lub wojewodę, wyrażenie
zgody, z wyjątkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4, następuje odpowiednio w drodze uchwały rady
lub sejmiku albo zarządzenia wojewody wydanego w terminie miesiąca od złożenia odpowiedniego
wniosku przez starostę.
Art. 11a.
Przepis art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub czynności procesowych
podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 12.
Organy, o których mowa w art. 11, działające za Skarb Państwa i jednostkę samorządu
terytorialnego, są zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami
prawidłowej gospodarki.
Art. 13.
1. Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem
obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się,
oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także
mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do
spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek
tworzonych fundacji.
1a. Nieruchomość może być także przekazywana nieodpłatnie w drodze umowy partnerowi
prywatnemu lub spółce, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie
publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100), na czas realizacji przedsięwzięcia w ramach
partnerstwa publiczno-prywatnego.
2. Nieruchomość może być, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 1, przedmiotem darowizny na cele
publiczne, a także przedmiotem darowizny dokonywanej między Skarbem Państwa a jednostką
samorządu terytorialnego, a także między tymi jednostkami. W umowie darowizny określa się cel, na który
nieruchomość jest darowana. W przypadku niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega
odwołaniu, z zastrzeżeniem ust. 2a.
2a. Darowizny nieruchomości stanowiącej przedmiot własności Skarbu Państwa dokonuje starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej - za zgodą wojewody, a nieruchomości stanowiącej
przedmiot własności jednostki samorządu terytorialnego jej organ wykonawczy - za zgodą rady albo
sejmiku. Odstąpienie od odwołania darowizny następuje za zgodą organu, który wyraził zgodę na jej
dokonanie. Zgody nie wymaga dokonanie darowizny przez ministra właściwego do spraw Skarbu
Państwa, o której mowa w art. 59 ust. 1.
3. Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być przedmiotem wkładu
niepieniężnego (aportu) wnoszonego do spółki.
4. Sprzedaż, zamiana, darowizna lub oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wpisanych do
rejestru zabytków, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a
także wnoszenie tych nieruchomości jako wkładów niepieniężnych (aportów) do spółek, wymaga
pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Art. 14.
1. Nieruchomości stanowiące przedmiot własności Skarbu Państwa mogą być sprzedawane
jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa lub oddawane tym
jednostkom w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty. Nieruchomości stanowiące
przedmiot własności jednostek samorządu terytorialnego mogą być sprzedawane Skarbowi Państwa lub
innym jednostkom samorządu terytorialnego za cenę niższą niż wartość rynkowa nieruchomości albo
oddawane im w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty.
2. Nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz
jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi. Nieruchomości stanowiące
własność jednostek samorządu terytorialnego mogą być nieodpłatnie obciążane na rzecz Skarbu Państwa
lub innych jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi prawami rzeczowymi.
3. Nieruchomości mogą być przedmiotem zamiany między Skarbem Państwa a jednostkami
samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku
różnej wartości zamienianych nieruchomości.
4. Przepis ust. 3 stosuje się również w razie zamiany własności nieruchomości na prawo użytkowania
wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność, a także zamiany praw użytkowania
wieczystego dokonywanej między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz
między tymi jednostkami.
5. Zawarcie umów w sprawach, o których mowa w ust. 1-4, wymaga uprzedniej zgody wojewody w
odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, z wyłączeniem umów
zawieranych przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o
których mowa w art. 57 ust. 1, oraz nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt