Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
14,09,2006
1
preparacja tunelowa- opracowywanie ubytków na powierzchni stycznej dostając się do nich przez powierzchnię żującą. dotyczy ona niewielkich ubytków próchnicowych przy dobrze zachowanej krawędzi styczno – zgryzowej
Zalety:
duża oszczędność tkanek zęba
Wady:
bardzo trudna do wykonania technicznie
słaba kontrola wzrokowa podczas opracowywania
możliwość pozostawienia próchnicowej zębiny lub obnażonej miazgi bez zabezpieczenia
- wypełnienie zapobiegawcze- usunięcie tkanek zmienionych próchnicowo z powierzchni bruzd , założenie wypełnienia i lakowanie okalających bruzd lakiem szczelinowym.
- poszerzone lakowanie- w przypadku bruzd niepewnych diagnostycznie , ze zwężeniami ujścia, głębokich, wąskich, charczących podczas sprawdzania zgłębnikiem; trzeba otworzyć bruzdy cienkim płomykiem lub szczelinowcem na turbinę, by zobaczyć czy nie ma procesu próchnicowego, potem wytrawienie i aplikacja laku.
- cermet- to materiał kompozytowy spieczony (sprasowany) z materiałów ceramicznych i metalowych
Zalety cermetów :
· Bardziej odporne na ścieranie i zgniatanie niż tradycyjne cementy g-j.
· Mniej wrażliwe na wilgoć
Zastosowanie cermetów :
· Wypełnienia w zębach mlecznych
· Odbudowa kikutów pod korony
· Podkłady w zębach bocznych
· Odbudowa punktu stycznego w matodzie tunelowej
· W ubytkach klasy V i II pod wypełnienia kompozytowe (metoda kanapkowa)
Ząb 22 - ząb stały, sieczny, 2 górny lewy.
Ząb -3 - ząb stały, kieł dolny lewy
Ząb 3- - ząb stały, kieł dolny prawy
2 zróżnicuj metody remineralizacja, lakownie i impregnacja
Remineralizacja- zachowawcze postępowanie, które dotyczy wyłącznie najwcześniejszej postaci próchnicy – próchnicy początkowej – postać odwracalna; stadium podpowierzchniowego, częściowego odwapnienia przy zachowaniu nie zmienionej warstwy zewnętrznej szkliwa ; polega na powtórnej mineralizacji drobnych ubytków w szkliwie przy dostarczaniu fluoru, niezbędny jest stały dopływ niewielkich ilości fluoru
Lakowanie- profilaktyczne wypełnienie bruzd i zagłębień nie zajętych próchnicą na pow. żujących trzonowców i przedtrzonowców lakiem.
Remineralizacja- przesycenie próchnicowo zmienionych twardych tkanek zęba środkami chemicznymi działającymi bakteriobójczo i mineralizująco, co powoduje utwardzenie uprzednio rozmiękłych mas (dochodzi do wiązania części organicznych tkanek zęba w związki bardziej odporne na działanie czynników próchnicotwórczych)
3 Opisz postępowanie( krok po kroku) z „brudnym” wiertłem różyczkowym łącznie z procesem sterylizacji.
???
Mycie pod bieżącą wodą
Dezynfekcja w płynie o szerokim spektrum
Płukanie pod bieżącą demineralizowaną wodą
Suszenie
pakietowanie
Sterylizacja
????
4 Si/ Sta 1.3
Próchnica zagłębienia anatomicznego- powierzchnia żująca lub zgrubienie szkliwa na 1/3 przyszyjkowej , ubytek powiększony bardziej niż umiarkowanie; pozostałe tkanki zęba są na tyle osłabione, że guzki lub brzegi sieczne mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem sił żucia; ubytek wymaga dalszego powiększenia w celu zapewnienia podparcia zakładanemu wypełnieniu.
5 Prównaj zmiany, które występują w szkliwie i zębinie po zastosowaniu wytrawiania 37% kwasem ortofosforowym.
Wytrawienie zębiny ma na celu uzdatnienie zębiny przez : 1) usunięcie warstwy mazistej 2) otwarcie kanalików zębinowych 3) częściową demineralizację powierzchniowej warstwy zębiny około- i międzykanalikowej odsłaniając w ten sposób sieć włókien kolagenowych. –
Wytrawianie szkliwa powoduje zupełne rozpuszczenie szkliwa na głębokość 10 um i tworzy mikroretencję w szkliwie na głębokość 50 um ( żywica łącząca wchodzi w te retencje jako subst. płynna ). Prawidłowo przeprowadzone wytrawianie szkliwa nie powoduje istotnej utraty minerałów, utrata ta zostaje również szybko wyrównana w procesie remineralizacji w ciągu kilku dni
6 Wymień możliwe powikłania, które mogą występować w trakcie usuwania zębiny próchnicowej.
-obnażenie miazgi przy nieostrożnym opracowaniu maszynowym
-przegrzanie miazgi przy szybkim opracowywaniu maszynowym lub pracy tępymi wiertłami
-zainfekowanie miazgi przy pracowaniu niesterylnymi wiertłami w obrębie ściany dokomorowej
-niecałkowite usunięcie zębiny próchnicowej w wyniku czego po założeniu wypełnienia następuje dalszy proces chorobowy – próchnica wtórna
-uszkodzenie zęba sąsiedniego
-uszkodzenie tkanek miękkich
-nadwrażliwość pozabiegowa
-pozostawienie próchnicowej zębiny w zachyłkach
7 Co to jest wypełnienie kanapkowe i kiedy się je stosuje. Podaj, jakich materiałów się używa do tego typu wypełnień.
Wypełnienie kanapkowe polega na wypełnieniu ubytku II klasy,( ale także III lub V ) dwoma warstwami; zwłaszcza w ubytkach znajdujących się blisko szyjki zęba ; 1 warstwa – cement glass-jonomerowy : odbudowuje zębinę i zakładany do granicy szkliwno - zębinowego ; 2 warstwa – kompozyt odbudowuje szkliwo. Stosuje się je w przypadku próchnicy powierzchni stycznych.
Materiały- Ca (OH)- jeżeli dno ubytku znajduje się blisko miazgi
cement Glass-jonomerowy
kompozyt
8 Podaj cechy, które kwalifikują dane wypełnienie do wymiany.
Odkruszenie części wypełnienia
Próchnica wtórna na brzegu wypełnienia
Przebarwienia i haczenie na brzegu wypełnienia
Ból w danym zębie
Próchnica pod wypełnieniem w zdjęciu RTG
Brak szczelności brzeżnej
9 Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy w siekaczu bocznym dolnym- ubytek klasy IV wg. Blacka( schemat obejmuje wykonywane kolejno czynności, używane instrumenty oraz zastosowane leki i materiały)
-badanie podmiotowe i przedmiotowe
- analiza warunków zgryzowych
- wybór materiału (kompozyt) i metody rekonstrukcji tkanek
- usunięcie złogów nazębnych
- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb
- badanie żywotności zęba
- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane
- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami), otwarcie od strony językowej
• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych
• Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej
• Otwarcie od powierzchni kąta siecznego
• Aby nie uszkodzić powierzchni stycznej sęba sąsiedniego można wprowadzić metalowy pasek do przestrzeni międzyzębowej i ucisnąć go klinem wsuniętym od strony leczonego zęba
- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)
• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, plomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych
• Zarys ubytku na powierzchni stycznej powinien mieć kształt trójkąta, podstawą zwrócony do brodawki międzyzębowej na powierzchni stycznej
• Obowiązuje oszczędne opracowanie tkanek
- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny
• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym
• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chlodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu
• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości (mniejsze od średnicy ubytku), różyczkowe
• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej
• Następnie ze ścian bocznych
• Na koncu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)
- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.
• Łagodne przejście ścian
• Możliwe jest pozostawienie szkliwa niepodpartego zebiną (tylko od strony wargowej)
• Należy brać pod uwagę względy estetyczne
• Należy usunąć nawisy szkliwa w miejscach obciążenia zgryzowego! (kąt sieczny)
- wyrównanie brzegów ubytku
• Kompozyty nie wymagają gładzenia brzegów szkliwa
- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)
• Zukośnienie brzegu ubytku (zwiększenie efektywności wytrawiania, korzystny jest kierunek działania kwasu w stosunku do ułożenia pryzmatów, usuwa się powierzchowną warstwę szkliwa bezpryzmatycznego i szkliwa bogatego we fluoroapatyty, zwiększenie powierzchni przylegania wypełnienia do tkanek zeba, poprawa efektu kosmetycznego – łagodne przejście wypełnienia w tkanki zeba)
• Nacięcia retencyjne, jaskółczy ogon, ćwieki okołomiazgowe - rzadko - przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku
• Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)
• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)
• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie z ciepłym powietrzem, jałowa watka)
• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból
- wypełnienie ubytku
Podkład leczniczy, a następnie izolacyjny.
• Trawienie szkliwa – kwas ortofosforowy 37%, 15-40s
• Trawienie zębiny – kwas ortofosforowy 37%, 15-20s
• Obfite płukanie wytrawiacza (ok. 1 min.)
• Suszenie
• Nałożenie bondu
• Rozdmuchanie resztek bondu
• Naświetlanie 20s
• Nałożenie paska celuloidowego + klin
• Przylożenie do odbudowywanej powierzchni
• polimeryzacja
- opracowanie wypełnienia
• narzędzia ręczne
• finiry o gładnim, nietnącym koncu
• diamenty o drobnym nasypie
• krążki ścierne
• paski ścierne
• gumki ścierne + pasta polerska
10 Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy w zębie pierwszym trzonowym dolnym - ubytek klasy I wg. Blacka( schemat obejmuje wykonywane kolejno czynności, używane instrumenty oraz zastosowane leki i materiały)
- badanie przedmiotowe i podmiotowe, wywiad ogólny
- analiza warunków zgryzowych
- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek
- usunięcie złogów nazębnych
- badanie żywotności zęba + zdjęcie rtg
- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane
- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)
* Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych
* Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej
* Otwarcie od powierzchni żującej
- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)
* Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, plomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych
* Zarys ubytku na powierzchni żującej wymuszony jest przez przebieg bruzd i zagłębień
* W przeszłości wykonywano tzw. Poszerzenie zapobiegawcze – włączenie do zarysu ubytku aktualnie zdrowych, ale podatnych na próchnicę miejsc jako sposób zapobiegania próchnicy wtórnej
- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny
* Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym
* Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chlodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu
* Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości, różyczkowe
* Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej
* Następnie ze ścian bocznych
* Na koncu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)
- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.
* Łagodne przejście ścian wewnętrznych ubytku
* Przebieg ściany ubytku w obrębie szkliwa powinien być zgodny z przebiegiem pryzmatów
* Przyleganie amalgamatu i szkliwa zęba musi być w jednej płaszczyźnie pod kątem 180 stopni
* Powierzchnia dodziąsłowa szersza niz wlot ubytku – minimum 2 mm szerokosci
* Płaska ściana dodziąsłowa (możliwość wyrównania podkładem)
* Poprawka Blacka – usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną
- wyrównanie brzegów ubytku
* Dokładne wygładzenie brzegów szkliwa (zabezpieczenie przed wystąpieniem szczelin wokół wypełnienia)
* Wiertarka niskoobrotowa, ale można też turbiną
* Wiertła – stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności
- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)
* Wiertarka kątnicowa, wiertła różyczkowe, gwiazdkowe, odwrócone stożki
* Powierzchnia zgryzowa: podcięcie ścian tak, aby stworzyć lekko zbieżny ich układ w kierunku wlotu ubytku (ściany boczne przynajmniej prostopadłe do dna), płaskie dno ubytku (można wyrównać podkładem), rowki retencyjne w obrębie zębiny daleko od szkliwa i miazgi, ćwieki okołomiazgowe
- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku ciepłą wodą destylowaną (37 stopni)
* Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)
* Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)
* Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)
* Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból
...