Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
14. Ruchy spoÿeczne jako czynnik zmiany spoÿecznej
1.
Ruchy spoÿeczne: zakres pojĶcia (wg A. TouraineÔa)
•
walka Ï dziaÿania zbiorowe, w ktrych chodzi wyÿħcznie o
dystrybucjĶ dbr
•
ruch spoÿeczny - dziaÿanie zbiorowe uwikÿane w realia
konkretnego spoÿecześstwa jako caÿoŰci lub jego struktur, w
ktrym chodzi o takie problemy, jak rwnoŰĚ, kontrola,
wartoŰci, wzory kultury (ruch pracowniczy Ï jeŰli walka o lepsze warunki pracy
poÿħczona jest z kwestionowaniem wzorw kulturowych)
•
ruch spoÿeczny Ï inaczej: dziaÿania zbiorowe majħce na celu wywoÿanie jakiŰ
zmian spoÿecznych lub przejawiajħcy siĶ w przeƌywaniu, demonstrowaniu
alternatywnych wartoŰci
•
funkcje ruchw spoÿecznych:
o
ruch spoÿeczny jako istotny czynniki zmiany spoÿecznej
o
ruch spoÿeczny jako instrument sÿuƌħcy realizacji okreŰlonych
potrzeb, zabezpieczenia interesw itd.
o
ruch spoÿeczny jako instrument rozÿadowywania napiĶĚ
psychospoÿecznych
o
ruch spoÿeczny jako sposb artykulacji konfliktu spoÿecznego
2.
Typy ruchw spoÿecznych
•
podziaÿ ze wzglĶdu na metody dziaÿania:
o
ruchy rewolucyjne, reformatorskie, kontestacyjne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na formy organizacyjne
o
konsumenckie, mÿodzieƌowe, zawodowe, lokalne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na cel:
o
ekonomiczne, polityczne, narodowo-wyzwoleścze, religijne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na zakres, perspektywa historyczna
o
stare ruchy Ï klasowe, zawodowe (nacisk na interesy ekonomiczne,
polityczne)
o
nowe ruchy Ï ekologiczne feministyczne, konsumenckie (nacisk na
wartoŰci)
•
podziaÿ wspÿczesnych ruchw (wg J.
Halmanna)
o
ruchy rewolucyjne: prowadzħce do
gwaÿtownych przemian spoÿecznych,
ekonomicznych, politycznych (np. radykalne
ruchy spoÿeczne Ï robotniczy, feministyczny)
o
ruchy walczħce o prawa czÿowieka: socjalne,
polityczne i ekonomiczne (o rwnoŰĚ, sprawiedliwoŰĚ, o lepsze warunki
ƌycia)
o
ruchy walczħce przeciwko ryzyku: kwestionujħce prawo do naraƌania
spoÿecześstwa na zagroƌenia podstawowych wartoŰci, takich jak ƌycie,
zdrowie, bezpiecześstwo, np. ruchy konsumenckie, ruchy na rzecz ochrony
Űrodowiska
3.
Cechy ruchu rewolucyjnego
o
czĶsto wystĶpujħca brutalnoŰĚ walki
o
intencja dokonania zmian radykalnych, we wszystkich dziedzinach ƌycia
spoÿecznego
o
zachodzħ najczĶŰciej w krtkim czasie
o
zwiħzane sħ z masowħ mobilizacjħ spoÿecznħ
o
rodzħ silne reakcje emocjonalne (euforia, entuzjazm, wola walki, dyfuzja emocji)
o
determinanty pojawienia siĶ ruchw rewolucyjnych:
o
zachwianie rwnowagi pomiĶdzy poszczeglnymi elementami systemu
spoÿecznego
o
kryzys gospodarczy, gwaÿtowne obniƌenie poziomu ƌycia
o
degradacja polityczna/ekonomiczna pewnych grup spoÿecznych
o
brak legitymizacji wÿadzy
4.
Cechy ruchu spoÿecznego przeciwko ryzyku
•
przypisujħ paśstwu odpowiedzialnoŰĚ za zbiorowe bezpiecześstwo obywateli Ï
paśstwo jako gÿwny przeciwnik
•
cel Ï kontrola decyzji paśstwowych rozstrzygajħcych o szansach ƌyciowych
obywateli
•
przykÿady ruchw: ruchy ekologiczne, ruchy pokojowe, ruchy przeciwko
energii jħdrowej
5.
Cechy ruchu walczħcego o prawa obywateli
•
walka o wÿħczenie wszystkich czÿonkw spoÿecześstwa w system praw
obywatelskich, politycznych, socjalnych
•
postulaty: rwnoŰĚ praw, sprawiedliwoŰĚ
•
ograniczenie przywilejw, np. mĶƌczyzn wobec kobiet
•
przykÿady ruchw: ruch feministyczny
6.
Stare i nowe ruchy spoÿeczne
•
stare ruchy spoÿeczne Ï podÿoƌe ekonomiczno-polityczne
o
brak kanaÿw artykulacji interesw (system totalitarny)
•
nowe ruchy spoÿeczne Ï efekt nowego typu konfliktw spoÿecznych, ktre
dotyczħ m.in. zakwestionowania wzorw kulturowych i wartoŰci spoÿecześstw
industrialnych Ï podÿoƌe kulturowe
•
koncentracja wokÿ nastĶpujħcych kwestii:
•
wybr kierunku rozwoju spoÿecznego gwarantujħcy jakoŰĚ ƌycia
•
troska o Űrodowisko naturalne
•
zachowanie pokoju
•
sprzeciw wobec nietolerancji
•
walka o prawa kobiet, dzieci, mniejszoŰci etnicznych czy religijnych
•
dominujħcħ formħ zachowaś zbiorowych sħ akcje spontaniczne: protest,
demonstracja, ostentacyjne przejawianie odmiennoŰci (niektre ruchy zostaÿy
zinstytucjonalizowane Ï partia âZielonychÒ)
•
geneza nowych ruchw spoÿecznych
•
radykalizacja wspÿczesnych klas Űrednich, kryzys paśstwa dobrobytu,
frustracje, rozczarowanie demokracjħ parlamentarnħ, zwħtpienie w
bezwzglĶdnħ wartoŰĚ celu, jaki jest wzrost gospodarczy
•
wzrost ŰwiadomoŰci spoÿecznej
•
wzrost ŰwiadomoŰci konsumenckiej
•
wzrost ŰwiadomoŰci ekologicznej
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
1.
Ruchy spoÿeczne: zakres pojĶcia (wg A. TouraineÔa)
•
walka Ï dziaÿania zbiorowe, w ktrych chodzi wyÿħcznie o
dystrybucjĶ dbr
•
ruch spoÿeczny - dziaÿanie zbiorowe uwikÿane w realia
konkretnego spoÿecześstwa jako caÿoŰci lub jego struktur, w
ktrym chodzi o takie problemy, jak rwnoŰĚ, kontrola,
wartoŰci, wzory kultury (ruch pracowniczy Ï jeŰli walka o lepsze warunki pracy
poÿħczona jest z kwestionowaniem wzorw kulturowych)
•
ruch spoÿeczny Ï inaczej: dziaÿania zbiorowe majħce na celu wywoÿanie jakiŰ
zmian spoÿecznych lub przejawiajħcy siĶ w przeƌywaniu, demonstrowaniu
alternatywnych wartoŰci
•
funkcje ruchw spoÿecznych:
o
ruch spoÿeczny jako istotny czynniki zmiany spoÿecznej
o
ruch spoÿeczny jako instrument sÿuƌħcy realizacji okreŰlonych
potrzeb, zabezpieczenia interesw itd.
o
ruch spoÿeczny jako instrument rozÿadowywania napiĶĚ
psychospoÿecznych
o
ruch spoÿeczny jako sposb artykulacji konfliktu spoÿecznego
2.
Typy ruchw spoÿecznych
•
podziaÿ ze wzglĶdu na metody dziaÿania:
o
ruchy rewolucyjne, reformatorskie, kontestacyjne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na formy organizacyjne
o
konsumenckie, mÿodzieƌowe, zawodowe, lokalne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na cel:
o
ekonomiczne, polityczne, narodowo-wyzwoleścze, religijne
•
podziaÿ ze wzglĶdu na zakres, perspektywa historyczna
o
stare ruchy Ï klasowe, zawodowe (nacisk na interesy ekonomiczne,
polityczne)
o
nowe ruchy Ï ekologiczne feministyczne, konsumenckie (nacisk na
wartoŰci)
•
podziaÿ wspÿczesnych ruchw (wg J.
Halmanna)
o
ruchy rewolucyjne: prowadzħce do
gwaÿtownych przemian spoÿecznych,
ekonomicznych, politycznych (np. radykalne
ruchy spoÿeczne Ï robotniczy, feministyczny)
o
ruchy walczħce o prawa czÿowieka: socjalne,
polityczne i ekonomiczne (o rwnoŰĚ, sprawiedliwoŰĚ, o lepsze warunki
ƌycia)
o
ruchy walczħce przeciwko ryzyku: kwestionujħce prawo do naraƌania
spoÿecześstwa na zagroƌenia podstawowych wartoŰci, takich jak ƌycie,
zdrowie, bezpiecześstwo, np. ruchy konsumenckie, ruchy na rzecz ochrony
Űrodowiska
3.
Cechy ruchu rewolucyjnego
o
czĶsto wystĶpujħca brutalnoŰĚ walki
o
intencja dokonania zmian radykalnych, we wszystkich dziedzinach ƌycia
spoÿecznego
o
zachodzħ najczĶŰciej w krtkim czasie
o
zwiħzane sħ z masowħ mobilizacjħ spoÿecznħ
o
rodzħ silne reakcje emocjonalne (euforia, entuzjazm, wola walki, dyfuzja emocji)
o
determinanty pojawienia siĶ ruchw rewolucyjnych:
o
zachwianie rwnowagi pomiĶdzy poszczeglnymi elementami systemu
spoÿecznego
o
kryzys gospodarczy, gwaÿtowne obniƌenie poziomu ƌycia
o
degradacja polityczna/ekonomiczna pewnych grup spoÿecznych
o
brak legitymizacji wÿadzy
4.
Cechy ruchu spoÿecznego przeciwko ryzyku
•
przypisujħ paśstwu odpowiedzialnoŰĚ za zbiorowe bezpiecześstwo obywateli Ï
paśstwo jako gÿwny przeciwnik
•
cel Ï kontrola decyzji paśstwowych rozstrzygajħcych o szansach ƌyciowych
obywateli
•
przykÿady ruchw: ruchy ekologiczne, ruchy pokojowe, ruchy przeciwko
energii jħdrowej
5.
Cechy ruchu walczħcego o prawa obywateli
•
walka o wÿħczenie wszystkich czÿonkw spoÿecześstwa w system praw
obywatelskich, politycznych, socjalnych
•
postulaty: rwnoŰĚ praw, sprawiedliwoŰĚ
•
ograniczenie przywilejw, np. mĶƌczyzn wobec kobiet
•
przykÿady ruchw: ruch feministyczny
6.
Stare i nowe ruchy spoÿeczne
•
stare ruchy spoÿeczne Ï podÿoƌe ekonomiczno-polityczne
o
brak kanaÿw artykulacji interesw (system totalitarny)
•
nowe ruchy spoÿeczne Ï efekt nowego typu konfliktw spoÿecznych, ktre
dotyczħ m.in. zakwestionowania wzorw kulturowych i wartoŰci spoÿecześstw
industrialnych Ï podÿoƌe kulturowe
•
koncentracja wokÿ nastĶpujħcych kwestii:
•
wybr kierunku rozwoju spoÿecznego gwarantujħcy jakoŰĚ ƌycia
•
troska o Űrodowisko naturalne
•
zachowanie pokoju
•
sprzeciw wobec nietolerancji
•
walka o prawa kobiet, dzieci, mniejszoŰci etnicznych czy religijnych
•
dominujħcħ formħ zachowaś zbiorowych sħ akcje spontaniczne: protest,
demonstracja, ostentacyjne przejawianie odmiennoŰci (niektre ruchy zostaÿy
zinstytucjonalizowane Ï partia âZielonychÒ)
•
geneza nowych ruchw spoÿecznych
•
radykalizacja wspÿczesnych klas Űrednich, kryzys paśstwa dobrobytu,
frustracje, rozczarowanie demokracjħ parlamentarnħ, zwħtpienie w
bezwzglĶdnħ wartoŰĚ celu, jaki jest wzrost gospodarczy
•
wzrost ŰwiadomoŰci spoÿecznej
•
wzrost ŰwiadomoŰci konsumenckiej
•
wzrost ŰwiadomoŰci ekologicznej