Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Kryminologia:
Pochodzi od dwóch słów: Kimel, krajm - przestępstwo, zbrodnia, logos - nauka. Kryminologia jest nauką o przestępstwie. W 1879r. po raz pierwszy określenia kryminologia użył Paul Topinard. W 1885r. ukazał się pierwszy podręcznik pt. „Kryminologia” autorstwa Rafaele Garopallo.
Kryminologia – jest to nauka o przestępcy, p5rzestępstwie, przestępczości, jej objawach i przyczynach, oraz o zjawiskach patologicznych, a także sposobach eliminacji patologii i przestępczości.
W kryminologii wyróżniamy 3 działy:
I. Fenomenologia (symptomatologia kryminalna) – dział zajmujący się objawami przestępczości, jej strukturą i dynamiką, rozmieszczeniem geograficznym, organizacją świata przestępczego,
II. Etiologia kryminalna – dział zajmujący się badaniem motywów przestępczych konkretnego sprawcy lub grupy przestępczej. Dział bada też przyczyny tolerancji przez społeczeństwo pewnych przestępstw. Jest to dział największy,
III. Profilaktyka kryminologiczna – dział zajmujący się tworzeniem programów profilaktycznych zmierzający do kształtowania takich ludzkich postaw by ludzie nie popełniali przestępstw poprzez wychowanie, oświatę, kulturę.
Przedmioty badań kryminologicznych:
I. Przestępstwo – jest to czyn człowieka, zawiniony, zabroniony poprzez ustawę obowiązującą w chwili jego popełnienia o szkodliwości większej niż znikoma,Kryminologia bada czym jest przestępstwo, czym wyróżnia się na tle innych zachowań ludzkich, czy jest zmienne w czasie i przestrzeni,
II. Przestępczość – całokształt przestępstw popełnionych na określonym terenie w określonym czasie. Kryminologia bada czym jest przestępczość, jej strukturę, dynamikę, nasilenie i rozmiary,
III. Przestępca – od bardzo dawna badano przestępców, słynne były badania powadzone przez C. Langozo, który jako psychiatra i lekarz więzienny przez 20 lat badał więźniów. Szukał on w nich cech, które predyscynowały ich do popełniania przestępstw,Kryminologia współcześnie bada sprawcę pod kontem jego cech społeczno-demograficznych, biopsychicznych itd,
IV. Ofiara przestępstwa – od końca II wojny światowej zaczęto interesować się sytuacje ofiary. Kryminologia bada kim jest ofiara, jakie wykazuje relacje ze sprawcą itd. Ofiarą zajmuje się wiktymologia,
V. Kontrola społeczna przestępczości i reakcja na przestępczość: Chodzi o to, że kryminologia bada efektywność organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, zakładów karnych, instytucji prawa karnego. Bada też udział społeczeństwa w kontrolowaniu przestępczości i reagowania na nią.
Związek kryminologii z innymi naukami:
a) Związki z naukami medyczno-biologicznymi – kryminologia interesuje się przestępcą badając przy wykorzystaniu medycyny stan zdrowia sprawcy pod kontem jego odpowiedzialności karnej,
b) Związki z psychiatrią i psychologią – na potrzeby kryminologii psychologowie i psychiatrzy oceniają osobowość sprawcy i jego stan psychiczny,
c) Związki z pedagogiką resocjalizacyjną – kryminologia i pedagogika badają efektywność kary pozbawienia wolności głównie pod kontem sprawdzenia resocjalizacyjnej funkcji kary pozbawienia wolności,
d) Związki ze statystyką – statystyka ujmuje sposób liczbowy i tabelaryczny informacji, dane o przestępczości,
e) Związki z kryminalistyką – obie nauki analizują przestępstwo tyle, że pod różnym kątem. Kryminalistyk przyjeżdża na miejsce zdarzenia, zabezpiecza je, szuka dowodów, a kryminolog bada to co kryminalistyk ustalił,
f) Związki z wiktymologią – obie nauki zajmują się badaniem roli ofiary w przestępstwie i jej związków z przestępcą,
g) Związki z prawem karnym – prawo karne określa czyny, które są przestępstwami, a kryminologia później te przestępstwa bada,
h) Związki z socjologią – obie nauki badają społeczeństwo i mechanizmy w nim występujące, które prowadzą do przestępstwa.
Tendencje Współczesnej polskiej przestępczości:
Od początku lat 70-tych ubiegłego wieku do1983r. przestępczość w Polsce rozwijała się na poziomie 300-400 tys. W 1984r. po raz pierwszy ich liczba przekroczyła 500 tys. Duży skok nastąpił w roku 1989 (ponad 880 tys.) i przestępczość dalej rosła. W 1998 przekroczyła 1 mln i rosła do 2003r. W 2004 i 2005 przestępczość nieco spadła. W roku 2005 ujawniono w Polsce 1 380 tys. przestępstw. Wykrywalność przestępstw w Polsce w ostatnich latach wynosiła ok. 50%, a w 2005 56%.
Przyczyny wzrostu przestępczości po 1989r.:
· Otwarcie granic,
· Pojawienie się bezrobocia,
· Marginalizacja pewnych grup społecznych,
· Upadek wartości w społeczeństwie,
· Niedostosowanie prawa do ówczesnej przestępczości.