13-15, Administracja studia, Etyka

13. Aksjologia – zasady wartościowania etycznego czynu (aktu) ludzkiego.

Aksjologia - nauka o wartościach, wieloaspektowe rozważania teoretyczne dotyczące pojęcia wartości.

Zasady wartościowania :

- Organizm może stanowić podstawę, na której dokonuje się w człowieku zorganizowany proces wartościowania. Łączy się z tym hipoteza, że podstawę tę człowiek dzieli z resztą świata ożywionego. Wyłania się ona z samego procesu życia w każdym zdrowym organizmie.

- Proces wartościowania zachodzący w osobie prowadzi do jej rozwoju i realizacji siebie w taki stopniu, w jakim osoba ta staje się otwarta na doświadczenie tego, co w niej i wokół niej się dzieje.

-Człowiek może pomagać drugiemu człowiekowi w stawaniu się bardziej otwartym na własne doświadczenie

-wpólne ukierunkowanie wartości prowadzi do realizacji siebie, do rozwoju danej osoby, do rozwoju innych osób żyjących w danej społeczności oraz do rozwoju i ulepszania świata ludzkiego. Tak więc osoby, które zdolne są do otwartego i pełnego kontaktu z zewnętrznym procesem doświadczania uczestnictwa w świecie, pomimo indywidualnych różnic temperamentu, zainteresowań, profesji łączy wspólnota takich wartości, jak:

    szczerość i autentyczność;

    niezależność;

    samodzielność;

    zaangażowanie;

    wrażliwość społeczna;

    przyjazne relacje międzyludzkie;

    odpowiedzialność społeczna.

14. Pojęcie wartości moralnych i koncepcje filozoficzne na ten temat.

Wartości moralne - są najwyższymi spośród wszystkich wartości naturalnych. Dobroć, czystość, prawdomówność, pokora są u człowieka wyższymi wartościami niż jego geniusz. To one decydują o blasku i pięknie natury człowieka, to one tworzą witalność, stabilność i potęgę. A kiedy człowiek potrafi prawdziwie wybaczyć i żyć w duchu bezinteresownej miłości jest bardziej znaczący, szlachetny i ważniejszy niż wszystkie wartości kulturowe. Dodatnie i ujemne wartości moralne są zawsze osobistymi wartościami. Mogą być wrodzone lecz zawsze są osobiste. Nosiciel wartości moralnych jest istotą wolną, odpowiedzialną za swoje czyny i postawy. Potrafi odrzucić zło, jest wolny od pożądliwości i pychy, wówczas realizuje pozytywne wartości moralne, pozostawiając za sobą wszystkie ciasnoty i to on staje się nośnikiem wartości moralnych.

Koncepcje filozoficzne :

1. Charles Fourier – francuski filozof i ekonomista z przełomu XVIII i XIX wieku. - Egzystencja każdego człowieka zależna jest od wielu czynników. Jednym  z nich jest moralność oraz wartości z niej wynikające. Wszyscy ludzie przestrzegają na co dzień podstawowego „rdzenia” zasad moralnych.

2. Immanuel Kant „...każdy z nas nosi w sobie prawo moralne; zasługuje przeto na szacunek, (...) gdyż istoty rozumne są wszystkie podmiotami prawa, wedle którego żadna z nich nie powinna nigdy traktować siebie samej czy którejkolwiek innej jak zwyczajne środki, lecz zawsze widzieć w sobie i innych cel sam w sobie.”

3. dr Magdalena Środa - ludzkość spotyka się z moralnością najczęściej pod postacią norm, zaleceń, rad moralnych. Istnieje w „...zachowaniach , w myślach, w naszych postawach wobec świata, w konfliktach, w stosunkach społecznych, w systemach wychowawczych, w książkach, w kazaniach, w politycznych przemówieniach, w radach przyjaciół.

4. Didier Julia wg niej moralność to „...nauka o dobru oraz zasadach ludzkiego postępowania”.

5. Thomas Hobbes uważał, że prawa natury są tożsame z prawami moralnymi, a sama moralność reguluje życie społeczne i neutralizuje wszelkie konflikty.

6. Emile Durkheim. Durkheim traktował moralność jako fakt społeczny, ze względu na jej trwałą obecność w systemie życia społecznego. Na moralność składają się reguły obowiązujące w konkretnej grupie społecznej, które stanowią rodzaj wytworu zbiorowości ludzkiej. Dlatego różne społeczeństwa mają różną moralność.

15. Hierarchia wartości. Zasady rozwiązywania konfliktu pomiędzy wartościami.

Zasady rozwiązywania konfliktów między wartościami :

a) zasada mniejszego zła — w sytuacji konfliktu dóbr pierwszeństwo ma dobro całości organizmu, kiedy hierarchia wartości jest na różnych poziomach wyznaczona przez bytową strukturę osoby. Zasada mniejszego zła, pozwala na dopuszczenie zła, aby wynikło z tego dobro. Cel uświęca środki. (np. amputacja części ciała, by przetrwał cały organizm)

b)zasada koniecznego zła — w sytuacji, w której chodzi o dobro związane z istnieniem lub tożsamością osoby jako osoby, bezpośrednia agresja lub atak na to dobro nie może być usprawiedliwiona dobrem wyższym. Nie istnieje wyższe dobro od dobra jaką jest indywidualna osoba. Świadomy wybór takiego działania jest zawsze wyborem zła moralnego, potocznie mówi się, że cel nie uświęca środków.

c)Zasada podwójnego skutku – w sytuacji, kiedy zachodzi konflikt pomiędzy dobrami, gdzie istnieje konieczny warunek dla istnienia lub tożsamości, naruszenie tego rodzaju dobra może być moralnie usprawiedliwione jedynie jako bezpośrednio nie zamierzony skutek czynu moralnie dobrego. Dobry czyn wywołał zły skutek i nie było to zło wprost zamierzone. Może być to w obronie własnego życia lub życia innych osób przed napastnikiem.