Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
SOBOTA
u
POŻEGNANIE OFIAR KATASTROFY W WARSZAWIE
u
godz. 12 rozpoczęcie uroczystości państwowych na pl. Piłsudskiego
u
godz. 13 msza żałobna w intencji ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem
u
godz. 17 trumny z ciałami prezydenckiej pary zostaną przeniesione z Pałacu Prezydenckiego
do archikatedry św. Jana
u
godz. 18 msza w intencji Marii i Lecha Kaczyńskich w archikatedrze
NIEDZIELA
u
POGRZEB PARY PREZYDENCKIEJ W KRAKOWIE
u
godz. 8 przylot trumien Marii i Lecha Kaczyńskich z Warszawy na lotnisko w Balicach
u
godz. 9.30 na Salwatorze spod klasztoru ss. Norbertanek trumny w kondukcie ruszą na Rynek
u
godz. 10 wprowadzenie trumien do bazyliki Mariackiej, cztery godziny później
rozpocznie się msza
u
godz. 16 kondukt żałobny przejdzie na Wawel ul. Grodzką
SOBOTA–NIEDZIELA
17-18 kwietnia 2010
NR 90. 6307
NAKŁAD
615
TYS
.
4
2,50
zł
w tym 7% VAT
DZIŚ
SPECJALNE
WYDANIE
WYSOKICH
OBCASÓW
Portret Marii
Kaczyńskiej
i innych kobiet
– ofiar katastrofy
pod Smoleńskiem
REDAKTOR PROWADZĄCY
R
OMAN
I
MIELSKI
WYDAJE AGORA SA
NUMER INDEKSU
www.wyborcza.pl
NA WAS CZEKAMY
Wciąż nie wróciły ciała 21 ofiar sobotniej katastrofy w Smoleńsku
GEN. ANDRZEJ
BŁASIK
EDWARD
DUCHNOWSKI
GRAŻYNA
GĘSICKA
GEN. KAZIMIERZ
GILARSKI
PPŁK ROBERT
GRZYWNA
MARIUSZ HANDZLIK
NATALIA
JANUSZKO
ADM. ANDRZEJ
KARWETA
JANUSZ
KRUPSKI
GEN. BRONISŁAW
KWIATKOWSKI
TADEUSZ
LUTOBORSKI
PPOR. ANDRZEJ
MICHALAK
ALEKSANDRA
NATALLI-ŚWIAT
GEN. WŁODZIMIERZ
POTASIŃSKI
MJR ARKADIUSZ
PROTASIUK
ANDRZEJ
PRZEWOŹNIK
ARKADIUSZ
RYBICKI
WIESŁAW
WODA
EDWARD
WOJTAS
STANISŁAW
ZAJĄC
KPT. ARTUR
ZIĘTEK
GEN. ANDRZEJ BŁASIK UR. 1962, DOWÓDCA SIŁ POWIETRZNYCH RP
u
EDWARD DUCHNOWSKI UR. 1930, PRZEWODNICZĄCY ZWIĄZKU SYBIRAKÓW
u
GRAŻYNA GĘSICKA
UR. 1951, POSŁANKA NA SEJM RP
u
GEN. KAZIMIERZ GILARSKI UR. 1955, DOWÓDCA GARNIZONU WARSZAWSKIEGO WP
u
PPŁK ROBERT GRZYWNA UR. 1974, DOWÓDCA
ZAŁOGI SAMOLOTU
u
MARIUSZ HANDZLIK UR. 1965, PODSEKRETARZ STANU W KANCELARII PREZYDENTA
u
NATALIA JANUSZKO UR. 1987, STEWARDESA
u
ADM. ANDRZEJ
KARWETA UR. 1958, DOWÓDCA MARYNARKI WOJENNEJ RP
u
JANUSZ KRUPSKI UR. 1951, KIEROWNIK URZĘDU DS. KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH
u
GEN. BRO-
NISŁAW KWIATKOWSKI UR. 1950, DOWÓDCA OPERACYJNY SIŁ ZBROJNYCH RP
u
TADEUSZ LUTOBORSKI UR. 1926, CZŁONEK RODZIN KATYŃSKICH
u
PPOR. ANDRZEJ
MICHALAK UR. 1973, CZŁONEK ZAŁOGI SAMOLOTU
u
ALEKSANDRA NATALLI-ŚWIAT UR. 1959, POSŁANKA NA SEJM RP
u
GEN. WŁODZIMIERZ POTASIŃSKI UR. 1956,
DOWÓDCA WOJSK SPECJALNYCH RP
u
MJR ARKADIUSZ PROTASIUK UR. 1974, KAPITAN SAMOLOTU
u
ANDRZEJ PRZEWOŹNIK UR. 1963, SEKRETARZ GENERALNY RADY
OCHRONY PAMIĘCI WALK I MĘCZEŃSTWA
u
ARKADIUSZ RYBICKI UR. 1953, POSEŁ NA SEJM RP
u
WIESŁAW WODA UR. 1946, POSEŁ NA SEJM RP
u
EDWARD WOJTAS UR. 1955,
POSEŁ NA SEJM RP
u
STANISŁAW ZAJĄC UR. 1949, SENATOR RP
u
KPT. ARTUR ZIĘTEK UR. 1978, CZŁONEK ZAŁOGI SAMOLOTU
GAZETA
ŚWIĄTECZNA
WRÓCILI DO KRAJU
NIE PRZEŁOŻĄ
POGRZEBU
Chmura pyłu z islandzkiego wul-
kanu, która wczoraj uziemiła tysiące
samolotów w Europie, może sprawić,
że wielu przywódców nie dotrze do
Krakowa na pogrzeb Lecha i Marii Ka-
czyńskich. Mimo to odbędzie się on
w niedzielę. Taka jest wola rodziny
zmarłych. Rzecznik rządu informo-
wał jeszcze w czwartek wieczorem, że
na razie żadna z delegacji zagranicz-
nych nie odwołała przyjazdu do Kra-
kowa. Decyzje zapadną zapewne
w ostatnich godzinach przed rozpo-
częciem pogrzebu. Sprawca zamie-
szania – wulkan pod lodowcem Eyja-
fjallajokull – był wczoraj nadal aktyw-
ny, a gigantyczną chmurę pyłu wulka-
nicznego, który jest groźny dla silni-
ków odrzutowców, wiatr rozprasza
i spycha w stronę Europy.
O wulkanicznym zagrożeniu – s. 4
szybę, wtedy policja pomoże dojechać
na bezpłatny parking na obrzeżach
miasta. Komunikacja miejska będzie
darmowa. Do bazyliki Mariackiej wej-
dą tylko VIP-y. Na Rynku zmieści się
najwyżej 40 tys. osób – wchodzić bę-
dzie można od 6 rano w niedzielę.
W centrum Krakowa znalezienie
noclegu graniczy z cudem. Ale pod
miastem, w okolicach Wieliczki czy
Ojcowa, miejsc w hotelach i pensjo-
natach nie brakuje.
Informator przed niedzielnym pogrzebem
prezydenckiej pary – s. 3
u
CZTERY POGRZEBY, CZTERY POŻEGNANIA
Gabriela Narutowicza, Józefa
Piłsudskiego, Władysława Sikorskiego
i kard. Stefana Wyszyńskiego.
Rok 1922, 1935, 1943 i 1981.
Smutek, żałoba, czasem awantury – s. 16-17
u
LECH KACZYŃSKI
„Moja prezydentura jest szansą,
by zamknąć rozliczenia”.
Cytaty z wypowiedzi i wywiadów – s. 18
u
JAK WYGLĄDA ŻAŁOBA
daleko od Warszawy. Niech coś, kurtka,
w tych politykach wreszcie pęknie.
Niech, do jasnej cholery, popatrzą na nas
– mówią w remizie.
„Trzymaj się, Rzeczpospolito” – s. 20
Lotnisko wojskowe Okęcie, piątek godz. 23
JAK LECIAŁ
TU-154
Dwa samoloty przywiozły w pią-
tek wieczorem osiem trumien z ciała-
mi ofiar katastrofy pod Smoleńskiem.
Jeden przywiózł ciało gen. Fran-
ciszka Gągora, drugi siedmiu innych
ofiar: Ewy Bąkowskiej, członka Fede-
racji Rodzin Katyńskich; posła Prze-
mysława Gosiewskiego; kapelana pol-
skich kombatantów w Wlk. Brytanii
ks. Bronisława Gostomskiego; posłanki
Izabeli Jarugi-Nowackiej; kapelana Ro-
dzin Katyńskich ks. Zdzisława Króla;
Wojciecha Seweryna z Rodzin Katyń-
skich; aktora Janusza Zakrzeńskiego.
Każdego z nich wspominał premier
Donald Tusk. Mówił m.in.: – Wszędzie,
gdzie pojawiała się Izabela Jaruga-No-
wacka, wnosiła tyle światła. Przemy-
sław Gosiewski zaczął działalność na
naszej wspólnej uczelni w bardzo mło-
dym wieku. Wojciech Seweryn był au-
torem pomnika Rodzin Katyńskich
w Chicago. Gen. Franciszek Gągor
– mieliśmy wspólne plany ważne dla
Polski i Europy związane z jego oso-
bą. Nie zrealizujemy ich.
Po krótkiej ekumenicznej modli-
twie na lotnisku trumny z ciałami prze-
wieziono na Torwar.
Wczoraj na Starych Powązkach od-
był się pogrzeb wiceszefa MON Stani-
sława Jerzego Komorowskiego. – Wy-
bitny dyplomata, dobry człowiek – mó-
wił o nim premier Donald Tusk. Na po-
grzebie byli m.in. minister obrony Bog-
dan Klich, marszałek Sejmu Bronisław
Komorowski, aktor Piotr Adamczyk.
SZY
,
LIS
,
PAP
Na pokładzie samolotu prezydenc-
kiego wszystkie urządzenia do momentu
katastrofy działały normalnie. Nie było
wybuchu ani pożaru – poinformowała
wczoraj Tatiana Anodina, szefowa ro-
syjskiej Międzypaństwowej Komisji
Awiacyjnej. Anodina opisała też tra-
jektorię lotu Tu-154 w ostatnich sekun-
dach przed tragedią. Maszyna 1050 m
przed początkiem pasa startowego,
40-45 m na lewo od jego osi, zawadziła
skrzydłem o drzewo. 200 m dalej sa-
molot lewym skrzydłem uderzył w ko-
lejne drzewo, co obróciło odrzutowiec.
Jego odłamki upadły na odcinku od 500
do 350 m od początku pasa startowego,
150 m na lewo od jego osi.
O ustaleniach śledztwa
w sprawie katastrofy – s. 8
u
POLSKIE PATRIOTYZMY
W tej żałobie po raz pierwszy staliśmy się
państwem i narodem
– s. 21 i 22
u
NAUKA DLA POLITYKÓW
Ostatni spór w NBP można było
rozwiązać, gdyby strony nie przypisywały
sobie najgorszych intencji.
To nieufność podzieliła NBP – s. 24 i 23
JAK DOSTAĆ
SIĘ NA RYNEK
u
ROSJANIN PATRZY NA KATYŃ
Rosja nie potrafi wyjść z podziwu,
że Polska jest wspólnym domem
dla różnych ludzi
– s. 25
Na niedzielne uroczystości po-
grzebowe w Krakowie najłatwiej doje-
chać pociągiem. Będą dodatkowe skła-
dy i tańsze bilety. Samochodem będzie
trudniej – na wlotach do Krakowa za-
powiadają się tasiemcowe korki, a do
centrum i tak się nie wjedzie. Kierow-
cy powinni włożyć białą kartkę A4 za
u
SZANSE NA POJEDNANIE
POLSKO-ROSYJSKIE
– s. 26 i 28
Czego Amerykanie nauczyli się
z tragedii pod Smoleńskiem?
– s. 29
2
Polska w żałobie
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
+
Gazeta Wyborcza
+
www.wyborcza.pl
PO KATASTROFIE W SMOLEŃSKU
|
UROCZYSTOŚCI W KRAKOWIE
Pogrzeb pary prezydenckiej
Od czasu Kazimierza Wielkiego w jednym dniu nie było w Krakowie tylu światowych przywódców.
Zjadą, by wraz z mieszkańcami i całą Polską pożegnać Marię i Lecha Kaczyńskich
Islandii wulkanu nie wstrzy-
ma lotów, to w Krakowie spo-
dziewanych jest ok. 100 za-
granicznych delegacji. Uro-
czystości zaczną się o godz. 14, ale
żeby wszyscy na nie zdążyli, na pod-
krakowskie Balice muszą zacząć
przylatywać już od godz. 5 rano.
Samoloty mają lądować co 20 min,
część pewnie zostanie odesłana do Py-
rzowic. Tych, którzy wylądują pod Ka-
towicami, do Krakowa eskortować bę-
dą funkcjonariusze Biura Ochrony
Rządu. Dlatego m.in. zakazano ruchu
ciężarówek na autostradzie.
Na lotnisku nie będzie żadnych
oficjalnych powitań. Gości jest tylu,
że gdy tylko wysiądą z samolotu, od
razu będą transportowani do cen-
trum miasta. Również dlatego, że sa-
moloty muszą od razu odlecieć, że-
by zrobić miejsce następnym.
Czas przed uroczystościami i po
nich goście spędzą w hotelu Shera-
ton koło Wawelu. Przygotowano dla
nich pokoje, ale też sale do rozmów
bilateralnych. Będzie też bufet, ale
menu to tajemnica.
– Od czasów słynnego obiadu wy-
danego przez Kazimierza Wielkiego
w 1364 r. w Wierzynku dla europej-
skich monarchów nie było takiego zjaz-
du tej rangi przywódców – mówi Filip
Szatanik, rzecznik prezydenta Kra-
kowa.
A mają być prezydenci USA, Ro-
sji, Francji, Bułgarii, Finlandii, Czech,
Ukrainy, kanclerz Niemiec, ale też
przywódcy Afganistanu, Gruzji, Al-
banii i tak egzotycznych krajów jak
Wyspy Zielonego Przylądka, Lesoto,
Mali czy Sri Lanki.
Wzgórze i miasto gotowe
Uczestników uroczystości ochraniać
ma kilka tysięcy policjantów z całej
Polski, od funkcjonariuszy prewen-
cji po antyterrorystów. Policję wspo-
magać ma nawet CBA. Oprócz kil-
kuset funkcjonariuszy BOR-u do Pol-
ski przyjechali też agenci amerykań-
skiej Secret Service, przywieźli ze so-
bą 760 sztuk broni.
Nie będzie można filmować uro-
czystości z dachu, w domach wzdłuż
tras przejazdu mają być zamknięte
okna. Rzecznik BOR-u powiedział,
że nad miastem nie będzie rozcią-
gniętej kurtyny elektronicznej wy-
łączającej łączność komórkową (wy-
klucza np. uruchomienie ładunku
wybuchowego za pomocą sygnału
z komórki).
Nie wiadomo, czy służby nie uży-
ją jednak zagłuszaczy sygnału umiesz-
czonych na samochodach. Takie urzą-
dzenie ma BOR, są też na limuzynach
prezydenta Baracka Obamy.
Przywódcy USA i Rosji przyjadą
z własnym zapleczem medycznym,
lekarzami, a nawet zapasami krwi. In-
ni dostojnicy w razie problemów bę-
dą zdani na dwa krakowskie szpitale
– Jana Pawła II i Rydygiera. Przed ich
wyborem wnikliwie sprawdzono kwa-
lifikacje pracujących tu lekarzy.
do zwiedzania drugie piętro zamku,
gdzie znajduje się najlepsza część eks-
pozycji. Tam też w razie deszczu zo-
stanie przeniesiona ceremonia skła-
dania kondolencji.
Wbrew zapowiedziom na Wawelu
nie będzie żadnego poczęstunku.
Do krypty w niedzielę
wieczorem
Trumny z ciałami pary prezydenckiej
mają przylecieć do Krakowa w nie-
dzielę
o godz. 8 rano.
Ale wczoraj in-
formowano, że ze względu na utrud-
nienia w ruchu lotniczym trzeba brać
pod uwagę drogę lądową.
Około
godz. 9.30
na Salwatorze
pod klasztorem ss. Norbertanek trum-
ny będą przełożone na lawety, skąd
kondukt pojedzie na Rynek Główny.
O
godz. 10
trumny zostaną wprowa-
dzone do bazyliki Mariackiej.
Mszy w bazylice Mariackiej (roz-
pocznie się
o godz. 14
) ma przewod-
niczyć legat papieski kard. Angelo So-
dano, ale abp Józef Michalik, prze-
wodniczący Episkopatu Polski, wygło-
si kazanie. Msza odprawiana będzie po
łacinie, ale czytania będą po polsku.
Podczas ponaddwugodzinnej mszy
zaplanowano także słowo wstępne,
które wygłosi kard. Stanisław Dziwisz,
i dwa przemówienia. Bronisław Ko-
morowski pożegna prezydenta i pre-
zydentową w imieniu Polaków, a szef
„Solidarności” Janusz Śniadek
– w imieniu związkowców.
W kondukcie żałobnym (plano-
wanym
ok. godz. 16
) z Rynku na Wa-
wel oprócz rodziny i najbliższych
współpracowników prezydenta, pój-
dzie około 200 osób. W tym: władze
RP, hierarchowie kościelni, prezy-
dent Krakowa Jacek Majchrowski,
generalicja, rektorzy krakowskich
uczelni i bractwo kurkowe w trady-
cyjnych strojach.
W katedrze wawelskiej odbędzie
się kameralne ostatnie pożegnanie.
Ma je poprowadzić kard. Dziwisz. De-
legacje w tym czasie wysłuchają w ba-
zylice Mariackiej krótkiego koncertu
Filharmoników Berlińskich, a po nim
przejadą na wzgórze wawelskie. Tam
złożą kondolencje rodzinie.
Tempo, w jakim Kraków przygoto-
wuje pogrzeb, wymusza zmiany w za-
twierdzonych planach. Przedwczoraj
podawano, że krypta z sarkofagiem bę-
dzie udostępniona dopiero od ponie-
działku. Wczoraj decyzję zmieniono.
– Krypta będzie otwarta dla wszyst-
kich, którzy będą chcieli oddać hołd
parze prezydenckiej, przez całą noc,
zaraz gdy z Wawelu wyjadą rodzina
i delegacje państwowe. Prosimy nie
przynosić ze sobą kwiatów i zniczy
– mówi bp Józef Guzdek oddelegowa-
ny przez krakowską kurię do organi-
zacji pogrzebu.
Do krypty prezydenckiej
będzie można wejść,
gdy tylko Wawel
opuszczą rodzina
i goście. Władze
kościelne proszą,
żeby
nie przynosić
kwiatów i zniczy
– Jesteśmy też przygotowani na to,
że ktoś będzie chciał zwiedzić Wzgó-
rze Wawelskie – podkreśla Danuta Zier-
nicka, dyrektor ds. administracyjnych
Zamku Królewskiego na Wawelu.
– Wszyscy przewodnicy będą w pracy,
jeśli ktoś sobie zażyczy, udostępnimy
PLAN KRYPT NA WAWELU
wejście do krypt
KRYPTA
KRÓLA WŁADYSŁAWA IV
Władysław IV
Cecylia Renata
Zygmunt Kazimierz Waza
Anna Maria Izabela
KRYPTA ZYGMUNTOWSKA
Zygmunt II August
Anna Jagiellonka
Olbracht Jagiellończyk
Anna Austriaczka
Aleksander Karol Waza
Stanisław Leszczyński
Barbara Zapolya
Anna Maria
August II Mocny
Przedsionek przed
kryptą św. Leonarda
TAK BĘDZIE WYGLĄDAŁ SARKOFAG
PARY PREZYDENCKIEJ
KRYPTA
ŚW. LEONARDA
Jan III Sobieski
Maria Kazimiera
Michał Korybut Wiśniowiecki
ks. Józef Poniatowski
Tadeusz Kościuszko
gen. Władysław Sikorski
KRYPTA KRÓLEWSKA
Zygmunt Stary z synem
KRYPTA WAZÓW
Zygmunt III Waza
Konstancja Austriaczka
kard. Jan Albert Waza
Ludwika Maria Gonzaga
Jan Kazimierz
Jan Zygmunt Waza
Sarkofag, w którym spoczną Lech i Maria Kaczyńscy,
wykonano z alabastru w bursztynowym odcieniu.
Na bocznej ścianie będzie napis złotymi literami:
„Lech Aleksander Kaczyński
Maria Helena Mackiewicz Kaczyńska”;
na płycie – znak krzyża.
Podwójny sarkofag (o wymiarach 210x140x65 cm)
stanie na postumencie z czerwonego granitu
po lewej stronie krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów,
w przedsionku prowadzącym do pomieszczenia,
w którym spoczywają szczątki marszałka Józefa
Piłsudskiego.
Sarkofag składa się z około 300 części.
Projekt przygotowała architekt Marta Witosławska
KRYPTA
STEFANA BATOREGO
KRYPTA
MARSZAŁKA
JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
URNA Z ZIEMIĄ
Z KATYNIA
wyjście z krypt
KRYPTA POD WIEŻĄ
SREBRNYCH DZWONÓW
INFOGRAFIKA: WAWRZYNIEC ŚWIĘCICKI
3
M
AGDALENA
K
URSA
M
AŁGORZATA
S
KOWROŃSKA
I
WONA
H
AJNOSZ
D
OMINIKA
M
ACIEJASZ
J
AROSŁAW
S
IDOROWICZ
, K
RAKÓW
J
eśli pył z eksplodującego na
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Polska w żałobie
3
www.wyborcza.pl
+
Gazeta Wyborcza
+
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
|
INFORMATOR „GAZETY”
MAPA 1
|
GDZIE ZAPARKOWAĆ
MAPA 2
|
JAK DOJŚĆ NA UROCZYSTOŚCI
94
7
pl. Inwalidów
79
Opolska
CH KROKUS
RYNEK GŁÓWNY.
Miejsce głównych
uroczystości.
Msza publiczna,
początek – godz. 14
Dworzec
Główny
i
776
Czarnowiejska
Rynek
Główny
79
A4
Błonia
CH M1
Kru
pnicza
Dworzec
Główny
780
TESCO
CH BONARKA
bazylika
Mariacka
A4
CH ZAKOPIANKA
Cracovia
Poczta Główna
2 k
m
4
r
z
Błonia
k
© GAZETA WYBORCZA
ŹRÓDŁO: „GAZETA”
Trasa konduktu z trumnami pary
prezydenckiej oraz przejazdu delegacji
zagranicznych (obowiązuje zakaz
zatrzymywania się)
Bezpłatne parkingi
Telebimy
Jak się dostać
Starowiślna
LEGENDA
na Rynek
Wawel
Trasa transportu
na odkrytej platformie
trumien pary prezydenckiej
Trasa konduktu żałobnego
z Rynku na Wawel
Trasy dojścia na Rynek
Umieszczenie trumien
na odkrytej platformie,
przy klasztorze
ss. Norbertanek
– godz. 9.30
Stradom
w Krakowie
Strefy zamknięte
Przystanki, na których
najlepiej wysiąść, jadąc
z parkingów na uroczystości
Telebimy
400 m
rondo Grunwaldzkie
© GAZETA WYBORCZA
ŹRÓDŁO: „GAZETA”
Na niedzielne uroczystości pogrzebowe w Krakowie najłatwiej dojechać pociągiem. Kierowcy powinni włożyć białą
kartkę A4 za szybę – policja pomoże wtedy dojechać na bezpłatny parking. Komunikacja miejska będzie darmowa
B
ARTOSZ
P
IŁAT
sują tylko w dni robocze, w ten week-
end też będą jeździć. PR uruchomiły
sprzedaż internetową biletów dla grup
zorganizowanych.
Jeśli wybierze się pociąg Tanich Li-
nii Kolejowych, można korzystać z Bi-
letu Podróżnika za 65 zł w dwie strony,
w drugiej klasie bez miejscówki (ważny
jest od 19 w piątek do 6 w poniedziałek).
W pociągach InterRegio od 18 w piątek
do 6 w poniedziałek są Bilety Tury-
styczne za 60 zł. PKP InterCity wpro-
wadza obniżki w pociągach Ekspres In-
terCity, EuroCity i nocnych z miejsca-
mi sypialnymi – jeśli kupimy bilet w jed-
ną stronę z miejscówką, w drugą zapła-
cimy tylko za miejscówkę.
Krakowski Dworzec Główny będzie
otwarty całą dobę od piątkowego wie-
czoru do poniedziałku. Wszystkie kasy
biletowe mają być czynne non stop. Pra-
cownicy PKP InterCity ubrani w od-
blaskowe kamizelki będą informować
o godzinach odjazdów pociągów, kie-
rować na właściwe perony, a pasażerom
przybywającym do Krakowa wskażą
wyjścia w kierunku Rynku i Wawelu.
W weekend InterCity i Przewozy Re-
gionalne będą wzajemnie honorować
bilety na trasie Kraków – Warszawa.
Włóż kartkę za szybę
Niedziela będzie dniem tasiemcowych
korków na trasach wlotowych do mia-
sta. Policja prosi kierowców autokarów
i samochodów o włożenie za szybę – po-
dobnie jak to było podczas papieskich
mszy – białych kartek rozmiaru A4. Te
samochody drogówka będzie kierować
na bezpłatne parkingi.
Kraków przygotował je przy cen-
trach handlowych lub przeznaczył na
nie całe ulice (mapka 1).
Spod parkingów w okolice Rynku
będą odjeżdżać specjalne autobusy lub
tramwaje oznakowane tablicami „Ry-
nek Główny”. Kursować będą też zwy-
kłe linie, a w Krakowie niemal każda tra-
sa komunikacji przebiega przez cen-
trum. Najlepiej wysiadać na przystan-
kach w odległości kilkuminutowego spa-
ceru od Rynku Głównego (mapka 2).
Uwaga! W niedzielę od 7 rano do 22
komunikacja miejska w Krakowie jest
darmowa. Za to większość krakowskich
sieci taksówkowych nie będzie działać.
Zarządca autostrady A4 między Ka-
towicami i Krakowem w niedzielę nie
będzie pobierał opłat na bramkach. Mi-
nisterstwo Infrastruktury, by ułatwić
poruszanie się po Polsce, od 18 w piątek
do 6 rano w poniedziałek zakazało ru-
chu samochodom ciężarowym.
Loty niepewne
Lotnisko w Balicach miało działać
w weekend normalnie. Ale w czwartek
nadciągnęła nad Polskę chmura pyłu
z islandzkiego wulkanu i już w piątek
odwołano wszystkie lądowania i starty
z Balic.
Uwaga! Nawet jeśli loty zostaną przy-
wrócone, to ze względu na wizytę w Kra-
kowie kilkudziesięciu głów państw na
pewno będą opóźnienia. Władze lotni-
ska uprzedzają też, że ze względów bez-
pieczeństwa dojazd z i do portu może
być utrudniony. Dlatego warto wyje-
chać na lotnisko z kilkugodzinnym wy-
przedzeniem. – Najlepiej korzystać z au-
tobusów linii 292 i z połączenia kolejo-
wego łączącego Dworzec Główny z lot-
niskiem. To najpewniejsza forma do-
jazdu – mówi Justyna Zajączkowska
z biura prasowego Balic.
Noclegi? Pod Krakowem
Większość miejsc hotelowych w cen-
trum Krakowa zarezerwowały delega-
cje, które przybędą na pogrzeb. Ceny
pojedynczych miejsc, które jeszcze są
dostępne w centrum, wahają się od 300
do 1400 zł za pokój dwuosobowy. Ich
zdobycie graniczy z cudem.
Miasto zachęca szukających noc-
legu do wejścia na stronę www.kra-
kow.travel. – Jest wiele noclegów pod
miastem, w okolicach Wieliczki czy Oj-
cowa – mówi Grzegorz Grabowski
z Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Warto przeglądać ogłoszenia kwater
prywatnych.
W niedzielę nieczynne będą przez
cały dzień lub tylko w czasie uroczy-
stości krakowskie galerie handlowe.
W największej – Bonarce – otwarte bę-
dą jedynie restauracje. Podczas uro-
czystości nieczynne będą wszystkie
ogródki restauracji i sklepy w centrum
miasta oraz na trasie konduktu. Tak sa-
mo kina, teatry i fast foody.
Wejściówek mało
Wszystkie ulice dochodzące do Ryn-
ku – poza Grodzką i Mikołajską – będą
otwarte dla pieszych. Przed bazyliką
Mariacką w sektorach czerwonym i zie-
lonym (między Sukiennicami, po-
mnikiem Mickiewicza a bazyliką) usta-
wionych będzie 3-4 tys. krzeseł dla par-
lamentarzystów, przedstawicieli miast,
regionów i pozostałych ważnych go-
ści. Oba sektory będą dostępne tylko
dla VIP-ów.
Obok (między Bracką, kościołem
św. Wojciecha a pomnikiem Mickie-
wicza) znajdzie się sektor z miejscami
stojącymi dla widzów. Wejściówki do
niego rozdawane będą tylko w sobotę
i tylko w dwóch miejscach Krakowa:
w punktach informacji miejskiej przy
ul. św. Jana i w Pawilonie Wyspiań-
skiego, od 10 do 20. Do rozdania jest
10 tys. wejściówek. Jedna osoba może
odebrać maksymalnie dwie.
Część Rynku po stronie ratusza (mo-
że pomieścić ok. 40 tys. osób) będzie
ogólnodostępna. Uczestnicy uroczy-
stości będą tu wpuszczani od 6 rano.
Wszyscy będą poddawani kontroli przez
Biuro Ochrony Rządu.
Patrz w telebim
Wielkie ekrany, na których można oglą-
dać uroczystości pogrzebowe, będą
rozmieszczone po obu stronach ko-
ścioła Mariackiego oraz po drugiej stro-
nie Sukiennic, między ul. Szewską i św.
Anny. Będą też na ul. Szewskiej, Wiśl-
nej i św. Anny (wokół Rynku).
Także na krakowskich Błoniach bę-
dą telebimy. Osoby wjeżdżające od po-
łudnia będą mogły obejrzeć uroczysto-
ści na telebimie w bazylice Bożego Mi-
łosierdzia w Łagiewnikach.
Na ekranach będą transmisje za-
równo mszy w bazylice Mariackiej, jak
i uroczystości pogrzebowe na Wawelu.
Prohibicja do 20
W niedzielę w Krakowie obowiązywać
będzie zakaz sprzedaży i picia alkoho-
lu do godz. 20.
Pogoda słoneczna
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wod-
nej zapowiada na niedzielę w Krakowie
słoneczną pogodę z niewielkimi za-
chmurzeniami. Maksymalna tempera-
tura – 17 stopni, wieczorem może spaść
do 5 stopni.
WSP
.
BAS
,
PH
,
GZA
,
AZA
W niedzielę około 14 rozpocznie się
msza w bazylice Mariackiej. Wstęp do
środka kościoła będzie miało tylko oko-
ło 800 VIP-ów. Na Rynku Głównym
przed bazyliką zmieści się kilkadzie-
siąt tysięcy osób.
Po zakończeniu mszy, ok. 16, ruszy
kondukt żałobny z kościoła Mariackie-
go w stronę wzgórza wawelskiego, gdzie
w krypcie katedry spocznie para pre-
zydencka. Wstęp na Wawel będą mieć
jedynie rodzina, delegacje rządowe i za-
graniczne.
Jak najłatwiej dostać się w niedzie-
lę do Krakowa? Jak znaleźć nocleg? Po-
niżej informator z najważniejszymi
wskazówkami.
Najwygodniej pociągiem
Ze względu na remonty i ograniczenia
związane z pogrzebem pary prezy-
denckiej jazda samochodem po Kra-
kowie będzie trudna. Władze miasta
proszą, by – jeśli to możliwe – przyjeż-
dżać pociągami i autokarami.
Najwygodniejszy będzie pociąg. Po
pierwsze – droga z Dworca Głównego
na Rynek, nawet w tłumie, nie powinna
trwać dłużej niż 10 minut. Najlepiej kie-
rować się w stronę ulic Szpitalnej, Flo-
riańskiej i Sławkowskiej (mapka 2).
Po drugie – koleje uruchamiają
w weekend dodatkowe pociągi do Kra-
kowa. InterCity oprócz 123 pociągów
kursujących według codziennego roz-
kładu puści 39 dodatkowych, m.in.
z Wrocławia, Poznania i ze Szczecina.
Godziny odjazdu wszystkich nie są do-
kładanie znane, najlepiej pytać w dwor-
cowych kasach i informacjach.
Przewozy Regionalne będą po-
większać pociągi o dodatkowe wagony
– z Katowic, Częstochowy i Tarnowa. A
te pociągi, które według rozkładu kur-
Gdzie po pomoc
Policyjna infolinia: 12 615 81 11
Policyjne punkty dzieci zaginio-
nych zorganizowano: ul. Lubicz 21 (nie-
opodal Dworca Głównego), tel. 12 615
70 27, Rynek Główny 27 (obok wieży
ratuszowej), tel. 12 615 82 22, w pocze-
kalniach Dworca Głównego, w spe-
cjalnie oznakowanym peugeocie 307,
który będzie stał pod Wawelem.
1
Zmiany
w „Gazecie”
Z powodu żałoby narodowej „Gazeta” zmieniła plany wydawnicze. Nie ma dziś dodatku „Turystyka” – wyjątkowo ukaże się w poniedziałek. Nie zamieszczamy reklam i ogłoszeń
drobnych. W specjalnym wydaniu „Wysokich Obcasów” publikujemy portrety kobiet – ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. W poniedziałek jak zwykle ukażą się „Gazeta Praca”
i „Gazeta Sport”. Nie będzie można kupić zapowiadanej wcześniej książki „Spadki, darowizny, testamenty”. O nowym terminie publikacji poinformujemy w „Gazecie”
4
Polska w żałobie
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
+
Gazeta Wyborcza
+
www.wyborcza.pl
CHMURA WULKANICZNA KOMPLIKUJE UROCZYSTOŚCI
Kto dotrze na pogrzeb?
Chmura wulkanicznego pyłu, która uziemiła większość lotów w Europie, nie wstrzyma pogrzebu Lecha i Marii
Kaczyńskich. Odbędzie się on, nawet jeśli nie dotrą niektóre delegacje ze świata. Taka jest wola rodziny
M
ARCIN
K
OBIAŁKA
, R
ZESZÓW
M
ARCIN
B
OSACKI
, W
ASZYNGTON
L
ESZEK
B
AJ
, R
ENATA
G
ROCHAL
Na warszawskim Okęciu udało się
wczoraj rano wykonać dziesięć startów
i dziesięć lądowań, potem lotnisko zo-
stało zamknięte. Lotnisko w Krakowie,
które zgodnie z pierwotnymi planami
miało przyjmować zagraniczne dele-
gacje rządowe, było czynne tylko do po-
łudnia. LOT zdecydował o odwołaniu
wszystkich swoich lotów w całej Polsce
do godz. 6 rano w sobotę.
W tej sytuacji na przyjęcie delegacji
z całego świata szykowało się jedyne
otwarte wczoraj lotnisko w Polsce – w Ja-
sionce pod Rzeszowem. Jak nieoficjal-
nie dowiedziała się „Gazeta”, zjechali
tam oficerowie służb specjalnych, któ-
rzy zabezpieczają uczestników pogrzebu
w Krakowie.
– Teoretycznie może u nas wylą-
dować Air Force One, samolot pre-
zydenta USA. Mamy doświadczenie
w obsłudze jumbo jetów – mówi „Ga-
zecie” Łukasz Sikora z Portu Lotni-
czego w Jasionce. – Ale nie mamy moż-
liwości technicznych, by przyjąć
wszystkie samoloty. Zmieścimy mak-
symalnie osiem.
Jasionka ma drugi po warszawskim
Okęciu najdłuższy pas startowy w Pol-
sce – 3200 m. Lotnisko jest wyposażo-
ne w nowoczesne systemy nawigacyj-
ne i oświetleniowe. Posiada m.in. sys-
tem precyzyjnego podejścia ILS pierw-
szej kategorii. To pozwala na przyjmo-
wanie samolotów przy trudnych wa-
runkach atmosferycznych (tego syste-
mu nie ma w Smoleńsku, gdzie rozbił
się rządowy Tu-154).
– Prezydent Barack Obama nadal
ma nadzieję, że poleci do Polski na nie-
przewidywany zasięg pyłu
wulkanicznego w sobotę rano
Rozmowa
Gdy pył opadnie
– Rodzina wyszła z założenia, że po-
trzeba szacunku dla pamięci zmar-
łych, jak również dla tych wszystkich
osób, które przygotowują te uroczy-
stości i które chcą w nich wziąć udział,
nie pozwala na żadne zmiany progra-
mu. Bez względu na okoliczności po-
grzeb nie będzie przełożony – mówił
prezydencki minister Jacek Sasin.
Trumny z ciałami prezydenckiej
pary mają być w niedzielę rano prze-
transportowane do Krakowa turbo-
śmigłowym samolotem CASA, który
lata poniżej obecnego poziomu chmu-
ry wulkanicznej. – Mam nadzieję, że
pogoda umożliwi przyjazd do Krako-
wa zagranicznych delegacji – mówił
Sasin.
Rzecznik rządu Paweł Graś poin-
formował wczoraj po południu, że na
razie żadna z delegacji zagranicznych
nie odwołała przyjazdu do Krakowa.
– Część delegacji dziś zdecyduje, czy
udadzą się drogą lotniczą do Polski,
czy przy wykorzystaniu innych środ-
ków transportu – mówił Graś. Dodał,
że premier Donald Tusk i ministrowie
chcą lecieć do Krakowa samolotem,
a jeśli to będzie niemożliwe, pojadą
pociągiem lub samochodami. Polscy
europosłowie uziemieni na zamknię-
tym lotnisku w Brukseli już są w dro-
dze. – Wynajęliśmy samochód i je-
dziemy z europosłami PiS, Unii Pra-
cy do Warszawy – mówił nam wczo-
raj Jarosław Kalinowski (PSL).
ISLANDIA
J
UDYTA
W
ATOŁA
: Co się stanie, kiedy
chmura pyłu wisząca na Polską za-
cznie opadać na ziemię?
P
ROF
. E
DWARD
W
IĘCEK
,
specjalista od
zanieczyszczeń pyłowych, Politechnika
Łódzka:
Nic takiego strasznego.
W chmurze pyłu wulkanicznego są
przede wszystkim krzemiany, a one
nie grożą zwiększonym ryzykiem
pylicy czy zachorowania na nowo-
twory. Jeśli chmura opadnie, po-
działa wprawdzie drażniąco na dro-
gi oddechowe, co może objawić się
na przykład kaszlem, ale nie będzie
stanowić zagrożenia dla ludzi.
Czyli opadanie pyłu z takiej wulka-
nicznej chmury można by porównać
do burzy piaskowej?
– Niezupełnie. Na pewno taki pył
wulkaniczny bardziej może podraż-
niać drogi oddechowe, bo struktura
jego cząstek jest inna. Piasek na pu-
styni jest gładki, a to, co wydobywa się
z wnętrza wulkanu – ostre, kanciaste.
Podczas erupcji wulkanu z wnętrza
ziemi wydobywa się także siarka.
Czy nie ma jej w tej chmurze?
– Oczywiście jest tam domieszka
siarki czy siarkowodoru. W dużym
stężeniu byłaby to trucizna, jednak
chmura znajdująca się nad Europą
jest już rozrzedzona, a zanim opad-
nie, jeszcze się rozrzedzi. Dlatego nie
ma się czym martwić, przynajmniej
na razie.
Eyjafjallajokull
OCEAN
ATLANTYCKI
FINLANDIA
NORWEGIA
ROSJA
WIELKA
BRYTANIA
SZWECJA
POLSKA
© GAZETA WYBORCZA
ŻRÓDŁO: MET OFFICE
dzielny pogrzeb prezydenta Lecha Ka-
czyńskiego i jego żony – powiedziano
nam w piątek po południu w biurze pra-
sowym Białego Domu.
Urzędnik biura prasowego przy-
znał, że chmura, z powodu której od-
wołano większość lotów nad północ-
ną Europą, może uniemożliwić Oba-
mie przylot do Polski, ale dodał: – Na
razie wszystkie przygotowania do lo-
tu prezydenta do Polski idą pełną pa-
rą. Mamy nadzieję, że Barack Obama
na pogrzebie będzie. Jednak może to
być decyzja podjęta z godziny na go-
dzinę w sobotę.
Poza Amerykanami przyjazd za-
powiedziało 97 delegacji, w tym pre-
zydenci UE (Herman Van Rompuy),
Rosji (Dmitrij Miedwiediew), Francji
(Nicolas Sarkozy), Czech (Vaclav
Klaus), Gruzji (Micheil Saakaszwili),
Turcji (Abdullah Gul), Ukrainy (Wik-
tor Janukowycz), Afganistanu (Hamid
Karzaj), Litwy (Dalia Grybauskaite),
król Hiszpanii Juan Carlos z żoną i pre-
mier José Luis Zapatero, król Norwe-
gii Harald V, król Szwecji Karol XVI
Gustaw, brytyjski następca tronu ksią-
żę Karol, kanclerz Niemiec Angela
Merkel i prezydent Horst Köhler, pre-
mier Włoch Silvio Berlusconi, szefo-
wie Komisji Europejskiej i europarla-
mentu José Manuel Barroso i Jerzy
Buzek.
2
Wulkan nad lodowcem Eyjafjallajokull (na zdjęciu) od środowej nocy wyrzuca z siebie chmurę pyłu, którą wiatr rozwiał do wczoraj nad całą północną Europę. W piątek wulkan wciąż był aktywny
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Polska w żałobie
5
www.wyborcza.pl
+
Gazeta Wyborcza
+
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
Chmura kompletnie
sparaliżowała Europę
Z 28 tys. lotów planowanych na piątek nad Europą trzeba było
odwołać 17 tys. Nie wiadomo, kiedy ruch zostanie przywrócony
Co mówić dzieciom
ROZMOWA Z
dr. Witoldem Ligęzą
psychologiem rozwojowym
– Z przerażeniem przeczytałem
o przedszkolankach z warszawskiej Sa-
skiej Kępy, które usadziły trzy- i cztero-
latki przed telewizorem i kazały im oglą-
dać transmisję z przyjazdu do Polski
trumny z ciałem Marii Kaczyńskiej. Po
reakcji tych dzieciaków widać, że przed-
szkolanki niewiele im wytłumaczyły.
Na drugi dzień dzieci mówiły, że nie chcą
iść do przedszkola, bo tam pokazują
„straszne filmy”. Używały słów „szcząt-
ki” i „zwłoki”, wiedząc, że to coś strasz-
nego, ale nie rozumiejąc co.
Tak nie wolno! By poradzić sobie
z emocjami, trzeba je nazwać i zrozu-
mieć. Jeśli dzieci są tylko ich biernymi
odbiorcami, czują jedynie, że stało się
coś bardzo złego, ale nie rozumieją, co
to jest, może to zrodzić traumę, z którą
nie poradzą sobie do końca życia.
Małopolski kurator oświaty powiedział
nauczycielom, żeby rozmawiali o ka-
tastrofie z dziećmi. Czy oni potrafią po-
rozmawiać również z najmłodszymi?
– Nie jestem pewien. Chciałbym jed-
nak wierzyć, że wielu ma wyczucie i ro-
bi to dobrze. Wypadek wydarzył się
w sobotę. Rodzice mieli czas, by poroz-
mawiać o tym z dziećmi w domach. Wie-
lu wyręczyło nauczycieli.
Przedszkolaki malują flagi z kirami, ka-
że się im ubierać na czarno...
– Zastanawiam się, jaki cel chciało
osiągnąć przedszkole, każąc trzylatkom
ubierać się na czarno. Zgaduję, że „pa-
nie” chciały tym samym nauczyć dzie-
ci szacunku do śmierci. Nie tędy droga.
To jest akurat temat, który w odpo-
wiednim czasie powinna załatwić ro-
dzina. Czas na to raz przychodzi wcze-
śniej, raz później. W normalnych wa-
runkach pojawia się zazwyczaj, gdy
umrze np. dziadek czy babcia.
O
LGA
S
ZPUNAR
:
Powiedziałam trzylet-
niemu synowi, że wszyscy, którzy byli
w tym samolocie, są już w niebie, że
patrzą na nas z góry i nic ich nie boli.
D
R
W
ITOLD
L
IGĘZA
:
Dobrze pani powie-
działa.
Pewnie lepiej by było, gdyby w naszym
domu telewizor nie chodził od rana do
wieczora, gdyby syn nie widział rozbi-
tego samolotu i płaczących ludzi...
– Mało prawdopodobne, by udało się
ochronić dziecko przed wszystkim, co
się teraz dzieje. Jeśli o tragedii nie do-
wie się z telewizji, to od kolegów. Wyj-
dzie na ulicę, zobaczy wieńce, znicze,
płaczących ludzi, f lagi z kirem...
No i trzeba wytłumaczyć, dlaczego już
piąty dzień z rzędu nie ma bajki...
– Nie czarujmy się. Dzieci czują, że
stało się coś niedobrego, tyle że odbie-
rają tę katastrofę na swój sposób. Pierw-
szą reakcją mojego dziecka na to wyda-
rzenie był płacz – nad zepsutą maszyną.
Nie pomyślało nawet, że ktoś w niej le-
ciał.
Synek znajomej dopytywał się zdener-
wowany, czy na pokładzie na pewno
nie było Scooby’ego.
– No właśnie. Dzieci nie są w stanie
tak jak my zrozumieć tej katastrofy. Prze-
kładają ją na coś, co jest im znane. Dla-
tego maluchom trzeba to wszystko
wyjaśnić na ich poziomie myślenia.
W całej tej sytuacji najgorszy nie jest
włączony telewizor, ale brak naszego
komentarza do tego, co on pokazuje.
Nie trzeba mieć wyrzutów sumienia,
że pozwoliło się dzieciom na to patrzeć?
M
ARIUSZ
Z
AWADZKI
w Londynie miały być zamknięte przy-
najmniej do soboty rano. Finowie
przewidywali, że żadnych lotów nie
będzie co najmniej do niedzieli wieczór.
Kilku europejskich monarchów nie
dotarło wczoraj do Kopenhagi na 70.
urodziny duńskiej królowej Małgorzaty.
Na lotniskach koczują dziesiątki tysię-
cy ludzi, którzy liczą, że wiatr przegna
chmurę. Dużo więcej pasażerów prze-
wożą promy na Bałtyku. Ogromne kole-
jki ustawiały się do kas kolejowych
w Paryżu, Brukseli i Londynie, żeby
kupić bilety na pociąg pod kanałem La
Manche. Przejechały nim dodatkowe
trzy pociągi poza rozkładem, ale i tak
dla wszystkich nie starczyło miejsca.
Operator tej trasy Eurostar apeluje do
osób, które chciałyby się wydostać z Lon-
dynu, żeby nie przychodziły na dworzec,
jeśli nie mają rezerwacji.
Lekarze przestrzegają, że chmura
pyłu, choć niewidoczna dla ludzi na zie-
mi, nie musi być dla nich obojętna. Świa-
towa Organizacja Zdrowia przestrzega,
że opadający na ziemię pył może utrud-
nić oddychanie astmatykom i ludziom
cierpiącym na choroby układu odde-
chowego. W Szkocji służby medyczne
przestrzegają, że spadający popiół może
wywołać ból gardła albo szczypanie
oczu. – Czujemy zapach siarki w powi-
etrzu – twierdzi mieszkaniec Oslo Tim
Farish.
Tymczasem sprawca zamieszania,
wulkan pod lodowcem Eyjafjallajokull
w Islandii, był wczoraj wciąż aktywny,
choć wyrzucał już mniej pyłu niż przy
pierwszej erupcji w środę w nocy. Gi-
gantyczna chmura pyłu wulkanicznego,
którą wiatr rozprasza i spycha w stronę
Europy, w piątkowe popołudnie sięgała
od Atlantyku do Moskwy i od Skandy-
nawii po Austrię. Przesuwała się na
południowy wschód i pesymiści obaw-
iali się, że pozostanie nad Europą, a przy-
najmniej centralną jej częścią, jeszcze
przez kilka dni.
Chmura szybuje na wysokości od 6
do 10 km, czyli tam, gdzie latają samolo-
ty. Drobinki pyłu wpadające do silnika
odrzutowca mogą go uszkodzić, co przy-
trafiło się w ostatni czwartek fińskiemu
samolotowi wojskowemu F-18. Wrócił
on bezpiecznie do bazy, ale piloci
przestrzegają, że nawet krótkie loty
mogą być bardzo niebezpieczne. W 1989
roku jumbo jet linii KLM leciał nad
Alaską po wybuchu wulkanu
i w chmurze pyłu zgasły jego wszystkie
cztery silniki. Na szczęście po sześciu
minutach pilotom udało się je ponown-
ie uruchomić. Od tamtej pory chmury
wulkaniczne uszkodziły 20 samolotów,
choć w żadnym przypadku nie doszło
do katastrofy.
Obsługa lotniska w Belfaście zasłania
silnik przed pyłem wulkanicznym
W piątek odwołano 17 z 28 tys.
planowanych lotów (w czwartek tylko
6 tys.). Trzy największe lotniska na kon-
tynencie – paryskie Charles de Gaulle,
londyńskie Heathrow i Frankfurt – były
zamknięte. Odbyła się mniej niż połowa
z 600 lotów transatlantyckich. Swoją
przestrzeń powietrzną zamknęły
(całkowicie lub częściowo) Szwecja, Nor-
wegia, Finlandia, Wielka Brytania, Ir-
landia, Niemcy, Francja, Belgia, Holan-
dia, Czechy, Polska, Dania, Estonia, Łot-
wa, Litwa, Słowacja, Austria. Otwarto
za to lotniska w Szkocji, Irlandii i północ-
nej Szwecji, skąd chmura odleciała już
na wschód i południe.
Agencja Eurocontrol nadzorująca
loty w całej Europie przewiduje, że za-
kłócenia w lotach potrwają jeszcze przy-
najmniej przez całą sobotę. Lotniska
„...Gdyby śmierci nie było, nikt z nas już by nie żył.
Przemijamy jak wszystko, by w ten sposób przetrwać...”
/Ks. J. Twardowski/
Wo bec nie wy o bra żal nej tra ge dii,
w któ rej zgi nę ło tak wie lu wy bit nych i za słu żo nych
Oby wa te li Rze czy pos po li tej Pol skiej
łą czy my się w bó lu
z
Ro dzi na mi i Naj bliż szy mi
Wszyst kich Ofiar
ka ta stro fy lot ni czej w Smo leń sku
Za rząd i Pra cow ni cy Gru py Kapitałowej Grupy LO TOS S.A.
2
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
u
POŻEGNANIE OFIAR KATASTROFY W WARSZAWIE
u
godz. 12 rozpoczęcie uroczystości państwowych na pl. Piłsudskiego
u
godz. 13 msza żałobna w intencji ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem
u
godz. 17 trumny z ciałami prezydenckiej pary zostaną przeniesione z Pałacu Prezydenckiego
do archikatedry św. Jana
u
godz. 18 msza w intencji Marii i Lecha Kaczyńskich w archikatedrze
NIEDZIELA
u
POGRZEB PARY PREZYDENCKIEJ W KRAKOWIE
u
godz. 8 przylot trumien Marii i Lecha Kaczyńskich z Warszawy na lotnisko w Balicach
u
godz. 9.30 na Salwatorze spod klasztoru ss. Norbertanek trumny w kondukcie ruszą na Rynek
u
godz. 10 wprowadzenie trumien do bazyliki Mariackiej, cztery godziny później
rozpocznie się msza
u
godz. 16 kondukt żałobny przejdzie na Wawel ul. Grodzką
SOBOTA–NIEDZIELA
17-18 kwietnia 2010
NR 90. 6307
NAKŁAD
615
TYS
.
4
2,50
zł
w tym 7% VAT
DZIŚ
SPECJALNE
WYDANIE
WYSOKICH
OBCASÓW
Portret Marii
Kaczyńskiej
i innych kobiet
– ofiar katastrofy
pod Smoleńskiem
REDAKTOR PROWADZĄCY
R
OMAN
I
MIELSKI
WYDAJE AGORA SA
NUMER INDEKSU
www.wyborcza.pl
NA WAS CZEKAMY
Wciąż nie wróciły ciała 21 ofiar sobotniej katastrofy w Smoleńsku
GEN. ANDRZEJ
BŁASIK
EDWARD
DUCHNOWSKI
GRAŻYNA
GĘSICKA
GEN. KAZIMIERZ
GILARSKI
PPŁK ROBERT
GRZYWNA
MARIUSZ HANDZLIK
NATALIA
JANUSZKO
ADM. ANDRZEJ
KARWETA
JANUSZ
KRUPSKI
GEN. BRONISŁAW
KWIATKOWSKI
TADEUSZ
LUTOBORSKI
PPOR. ANDRZEJ
MICHALAK
ALEKSANDRA
NATALLI-ŚWIAT
GEN. WŁODZIMIERZ
POTASIŃSKI
MJR ARKADIUSZ
PROTASIUK
ANDRZEJ
PRZEWOŹNIK
ARKADIUSZ
RYBICKI
WIESŁAW
WODA
EDWARD
WOJTAS
STANISŁAW
ZAJĄC
KPT. ARTUR
ZIĘTEK
GEN. ANDRZEJ BŁASIK UR. 1962, DOWÓDCA SIŁ POWIETRZNYCH RP
u
EDWARD DUCHNOWSKI UR. 1930, PRZEWODNICZĄCY ZWIĄZKU SYBIRAKÓW
u
GRAŻYNA GĘSICKA
UR. 1951, POSŁANKA NA SEJM RP
u
GEN. KAZIMIERZ GILARSKI UR. 1955, DOWÓDCA GARNIZONU WARSZAWSKIEGO WP
u
PPŁK ROBERT GRZYWNA UR. 1974, DOWÓDCA
ZAŁOGI SAMOLOTU
u
MARIUSZ HANDZLIK UR. 1965, PODSEKRETARZ STANU W KANCELARII PREZYDENTA
u
NATALIA JANUSZKO UR. 1987, STEWARDESA
u
ADM. ANDRZEJ
KARWETA UR. 1958, DOWÓDCA MARYNARKI WOJENNEJ RP
u
JANUSZ KRUPSKI UR. 1951, KIEROWNIK URZĘDU DS. KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH
u
GEN. BRO-
NISŁAW KWIATKOWSKI UR. 1950, DOWÓDCA OPERACYJNY SIŁ ZBROJNYCH RP
u
TADEUSZ LUTOBORSKI UR. 1926, CZŁONEK RODZIN KATYŃSKICH
u
PPOR. ANDRZEJ
MICHALAK UR. 1973, CZŁONEK ZAŁOGI SAMOLOTU
u
ALEKSANDRA NATALLI-ŚWIAT UR. 1959, POSŁANKA NA SEJM RP
u
GEN. WŁODZIMIERZ POTASIŃSKI UR. 1956,
DOWÓDCA WOJSK SPECJALNYCH RP
u
MJR ARKADIUSZ PROTASIUK UR. 1974, KAPITAN SAMOLOTU
u
ANDRZEJ PRZEWOŹNIK UR. 1963, SEKRETARZ GENERALNY RADY
OCHRONY PAMIĘCI WALK I MĘCZEŃSTWA
u
ARKADIUSZ RYBICKI UR. 1953, POSEŁ NA SEJM RP
u
WIESŁAW WODA UR. 1946, POSEŁ NA SEJM RP
u
EDWARD WOJTAS UR. 1955,
POSEŁ NA SEJM RP
u
STANISŁAW ZAJĄC UR. 1949, SENATOR RP
u
KPT. ARTUR ZIĘTEK UR. 1978, CZŁONEK ZAŁOGI SAMOLOTU
GAZETA
ŚWIĄTECZNA
WRÓCILI DO KRAJU
NIE PRZEŁOŻĄ
POGRZEBU
Chmura pyłu z islandzkiego wul-
kanu, która wczoraj uziemiła tysiące
samolotów w Europie, może sprawić,
że wielu przywódców nie dotrze do
Krakowa na pogrzeb Lecha i Marii Ka-
czyńskich. Mimo to odbędzie się on
w niedzielę. Taka jest wola rodziny
zmarłych. Rzecznik rządu informo-
wał jeszcze w czwartek wieczorem, że
na razie żadna z delegacji zagranicz-
nych nie odwołała przyjazdu do Kra-
kowa. Decyzje zapadną zapewne
w ostatnich godzinach przed rozpo-
częciem pogrzebu. Sprawca zamie-
szania – wulkan pod lodowcem Eyja-
fjallajokull – był wczoraj nadal aktyw-
ny, a gigantyczną chmurę pyłu wulka-
nicznego, który jest groźny dla silni-
ków odrzutowców, wiatr rozprasza
i spycha w stronę Europy.
O wulkanicznym zagrożeniu – s. 4
szybę, wtedy policja pomoże dojechać
na bezpłatny parking na obrzeżach
miasta. Komunikacja miejska będzie
darmowa. Do bazyliki Mariackiej wej-
dą tylko VIP-y. Na Rynku zmieści się
najwyżej 40 tys. osób – wchodzić bę-
dzie można od 6 rano w niedzielę.
W centrum Krakowa znalezienie
noclegu graniczy z cudem. Ale pod
miastem, w okolicach Wieliczki czy
Ojcowa, miejsc w hotelach i pensjo-
natach nie brakuje.
Informator przed niedzielnym pogrzebem
prezydenckiej pary – s. 3
u
CZTERY POGRZEBY, CZTERY POŻEGNANIA
Gabriela Narutowicza, Józefa
Piłsudskiego, Władysława Sikorskiego
i kard. Stefana Wyszyńskiego.
Rok 1922, 1935, 1943 i 1981.
Smutek, żałoba, czasem awantury – s. 16-17
u
LECH KACZYŃSKI
„Moja prezydentura jest szansą,
by zamknąć rozliczenia”.
Cytaty z wypowiedzi i wywiadów – s. 18
u
JAK WYGLĄDA ŻAŁOBA
daleko od Warszawy. Niech coś, kurtka,
w tych politykach wreszcie pęknie.
Niech, do jasnej cholery, popatrzą na nas
– mówią w remizie.
„Trzymaj się, Rzeczpospolito” – s. 20
Lotnisko wojskowe Okęcie, piątek godz. 23
JAK LECIAŁ
TU-154
Dwa samoloty przywiozły w pią-
tek wieczorem osiem trumien z ciała-
mi ofiar katastrofy pod Smoleńskiem.
Jeden przywiózł ciało gen. Fran-
ciszka Gągora, drugi siedmiu innych
ofiar: Ewy Bąkowskiej, członka Fede-
racji Rodzin Katyńskich; posła Prze-
mysława Gosiewskiego; kapelana pol-
skich kombatantów w Wlk. Brytanii
ks. Bronisława Gostomskiego; posłanki
Izabeli Jarugi-Nowackiej; kapelana Ro-
dzin Katyńskich ks. Zdzisława Króla;
Wojciecha Seweryna z Rodzin Katyń-
skich; aktora Janusza Zakrzeńskiego.
Każdego z nich wspominał premier
Donald Tusk. Mówił m.in.: – Wszędzie,
gdzie pojawiała się Izabela Jaruga-No-
wacka, wnosiła tyle światła. Przemy-
sław Gosiewski zaczął działalność na
naszej wspólnej uczelni w bardzo mło-
dym wieku. Wojciech Seweryn był au-
torem pomnika Rodzin Katyńskich
w Chicago. Gen. Franciszek Gągor
– mieliśmy wspólne plany ważne dla
Polski i Europy związane z jego oso-
bą. Nie zrealizujemy ich.
Po krótkiej ekumenicznej modli-
twie na lotnisku trumny z ciałami prze-
wieziono na Torwar.
Wczoraj na Starych Powązkach od-
był się pogrzeb wiceszefa MON Stani-
sława Jerzego Komorowskiego. – Wy-
bitny dyplomata, dobry człowiek – mó-
wił o nim premier Donald Tusk. Na po-
grzebie byli m.in. minister obrony Bog-
dan Klich, marszałek Sejmu Bronisław
Komorowski, aktor Piotr Adamczyk.
SZY
,
LIS
,
PAP
Na pokładzie samolotu prezydenc-
kiego wszystkie urządzenia do momentu
katastrofy działały normalnie. Nie było
wybuchu ani pożaru – poinformowała
wczoraj Tatiana Anodina, szefowa ro-
syjskiej Międzypaństwowej Komisji
Awiacyjnej. Anodina opisała też tra-
jektorię lotu Tu-154 w ostatnich sekun-
dach przed tragedią. Maszyna 1050 m
przed początkiem pasa startowego,
40-45 m na lewo od jego osi, zawadziła
skrzydłem o drzewo. 200 m dalej sa-
molot lewym skrzydłem uderzył w ko-
lejne drzewo, co obróciło odrzutowiec.
Jego odłamki upadły na odcinku od 500
do 350 m od początku pasa startowego,
150 m na lewo od jego osi.
O ustaleniach śledztwa
w sprawie katastrofy – s. 8
u
POLSKIE PATRIOTYZMY
W tej żałobie po raz pierwszy staliśmy się
państwem i narodem
– s. 21 i 22
u
NAUKA DLA POLITYKÓW
Ostatni spór w NBP można było
rozwiązać, gdyby strony nie przypisywały
sobie najgorszych intencji.
To nieufność podzieliła NBP – s. 24 i 23
JAK DOSTAĆ
SIĘ NA RYNEK
u
ROSJANIN PATRZY NA KATYŃ
Rosja nie potrafi wyjść z podziwu,
że Polska jest wspólnym domem
dla różnych ludzi
– s. 25
Na niedzielne uroczystości po-
grzebowe w Krakowie najłatwiej doje-
chać pociągiem. Będą dodatkowe skła-
dy i tańsze bilety. Samochodem będzie
trudniej – na wlotach do Krakowa za-
powiadają się tasiemcowe korki, a do
centrum i tak się nie wjedzie. Kierow-
cy powinni włożyć białą kartkę A4 za
u
SZANSE NA POJEDNANIE
POLSKO-ROSYJSKIE
– s. 26 i 28
Czego Amerykanie nauczyli się
z tragedii pod Smoleńskiem?
– s. 29
2
Polska w żałobie
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
+
Gazeta Wyborcza
+
www.wyborcza.pl
PO KATASTROFIE W SMOLEŃSKU
|
UROCZYSTOŚCI W KRAKOWIE
Pogrzeb pary prezydenckiej
Od czasu Kazimierza Wielkiego w jednym dniu nie było w Krakowie tylu światowych przywódców.
Zjadą, by wraz z mieszkańcami i całą Polską pożegnać Marię i Lecha Kaczyńskich
Islandii wulkanu nie wstrzy-
ma lotów, to w Krakowie spo-
dziewanych jest ok. 100 za-
granicznych delegacji. Uro-
czystości zaczną się o godz. 14, ale
żeby wszyscy na nie zdążyli, na pod-
krakowskie Balice muszą zacząć
przylatywać już od godz. 5 rano.
Samoloty mają lądować co 20 min,
część pewnie zostanie odesłana do Py-
rzowic. Tych, którzy wylądują pod Ka-
towicami, do Krakowa eskortować bę-
dą funkcjonariusze Biura Ochrony
Rządu. Dlatego m.in. zakazano ruchu
ciężarówek na autostradzie.
Na lotnisku nie będzie żadnych
oficjalnych powitań. Gości jest tylu,
że gdy tylko wysiądą z samolotu, od
razu będą transportowani do cen-
trum miasta. Również dlatego, że sa-
moloty muszą od razu odlecieć, że-
by zrobić miejsce następnym.
Czas przed uroczystościami i po
nich goście spędzą w hotelu Shera-
ton koło Wawelu. Przygotowano dla
nich pokoje, ale też sale do rozmów
bilateralnych. Będzie też bufet, ale
menu to tajemnica.
– Od czasów słynnego obiadu wy-
danego przez Kazimierza Wielkiego
w 1364 r. w Wierzynku dla europej-
skich monarchów nie było takiego zjaz-
du tej rangi przywódców – mówi Filip
Szatanik, rzecznik prezydenta Kra-
kowa.
A mają być prezydenci USA, Ro-
sji, Francji, Bułgarii, Finlandii, Czech,
Ukrainy, kanclerz Niemiec, ale też
przywódcy Afganistanu, Gruzji, Al-
banii i tak egzotycznych krajów jak
Wyspy Zielonego Przylądka, Lesoto,
Mali czy Sri Lanki.
Wzgórze i miasto gotowe
Uczestników uroczystości ochraniać
ma kilka tysięcy policjantów z całej
Polski, od funkcjonariuszy prewen-
cji po antyterrorystów. Policję wspo-
magać ma nawet CBA. Oprócz kil-
kuset funkcjonariuszy BOR-u do Pol-
ski przyjechali też agenci amerykań-
skiej Secret Service, przywieźli ze so-
bą 760 sztuk broni.
Nie będzie można filmować uro-
czystości z dachu, w domach wzdłuż
tras przejazdu mają być zamknięte
okna. Rzecznik BOR-u powiedział,
że nad miastem nie będzie rozcią-
gniętej kurtyny elektronicznej wy-
łączającej łączność komórkową (wy-
klucza np. uruchomienie ładunku
wybuchowego za pomocą sygnału
z komórki).
Nie wiadomo, czy służby nie uży-
ją jednak zagłuszaczy sygnału umiesz-
czonych na samochodach. Takie urzą-
dzenie ma BOR, są też na limuzynach
prezydenta Baracka Obamy.
Przywódcy USA i Rosji przyjadą
z własnym zapleczem medycznym,
lekarzami, a nawet zapasami krwi. In-
ni dostojnicy w razie problemów bę-
dą zdani na dwa krakowskie szpitale
– Jana Pawła II i Rydygiera. Przed ich
wyborem wnikliwie sprawdzono kwa-
lifikacje pracujących tu lekarzy.
do zwiedzania drugie piętro zamku,
gdzie znajduje się najlepsza część eks-
pozycji. Tam też w razie deszczu zo-
stanie przeniesiona ceremonia skła-
dania kondolencji.
Wbrew zapowiedziom na Wawelu
nie będzie żadnego poczęstunku.
Do krypty w niedzielę
wieczorem
Trumny z ciałami pary prezydenckiej
mają przylecieć do Krakowa w nie-
dzielę
o godz. 8 rano.
Ale wczoraj in-
formowano, że ze względu na utrud-
nienia w ruchu lotniczym trzeba brać
pod uwagę drogę lądową.
Około
godz. 9.30
na Salwatorze
pod klasztorem ss. Norbertanek trum-
ny będą przełożone na lawety, skąd
kondukt pojedzie na Rynek Główny.
O
godz. 10
trumny zostaną wprowa-
dzone do bazyliki Mariackiej.
Mszy w bazylice Mariackiej (roz-
pocznie się
o godz. 14
) ma przewod-
niczyć legat papieski kard. Angelo So-
dano, ale abp Józef Michalik, prze-
wodniczący Episkopatu Polski, wygło-
si kazanie. Msza odprawiana będzie po
łacinie, ale czytania będą po polsku.
Podczas ponaddwugodzinnej mszy
zaplanowano także słowo wstępne,
które wygłosi kard. Stanisław Dziwisz,
i dwa przemówienia. Bronisław Ko-
morowski pożegna prezydenta i pre-
zydentową w imieniu Polaków, a szef
„Solidarności” Janusz Śniadek
– w imieniu związkowców.
W kondukcie żałobnym (plano-
wanym
ok. godz. 16
) z Rynku na Wa-
wel oprócz rodziny i najbliższych
współpracowników prezydenta, pój-
dzie około 200 osób. W tym: władze
RP, hierarchowie kościelni, prezy-
dent Krakowa Jacek Majchrowski,
generalicja, rektorzy krakowskich
uczelni i bractwo kurkowe w trady-
cyjnych strojach.
W katedrze wawelskiej odbędzie
się kameralne ostatnie pożegnanie.
Ma je poprowadzić kard. Dziwisz. De-
legacje w tym czasie wysłuchają w ba-
zylice Mariackiej krótkiego koncertu
Filharmoników Berlińskich, a po nim
przejadą na wzgórze wawelskie. Tam
złożą kondolencje rodzinie.
Tempo, w jakim Kraków przygoto-
wuje pogrzeb, wymusza zmiany w za-
twierdzonych planach. Przedwczoraj
podawano, że krypta z sarkofagiem bę-
dzie udostępniona dopiero od ponie-
działku. Wczoraj decyzję zmieniono.
– Krypta będzie otwarta dla wszyst-
kich, którzy będą chcieli oddać hołd
parze prezydenckiej, przez całą noc,
zaraz gdy z Wawelu wyjadą rodzina
i delegacje państwowe. Prosimy nie
przynosić ze sobą kwiatów i zniczy
– mówi bp Józef Guzdek oddelegowa-
ny przez krakowską kurię do organi-
zacji pogrzebu.
Do krypty prezydenckiej
będzie można wejść,
gdy tylko Wawel
opuszczą rodzina
i goście. Władze
kościelne proszą,
żeby
nie przynosić
kwiatów i zniczy
– Jesteśmy też przygotowani na to,
że ktoś będzie chciał zwiedzić Wzgó-
rze Wawelskie – podkreśla Danuta Zier-
nicka, dyrektor ds. administracyjnych
Zamku Królewskiego na Wawelu.
– Wszyscy przewodnicy będą w pracy,
jeśli ktoś sobie zażyczy, udostępnimy
PLAN KRYPT NA WAWELU
wejście do krypt
KRYPTA
KRÓLA WŁADYSŁAWA IV
Władysław IV
Cecylia Renata
Zygmunt Kazimierz Waza
Anna Maria Izabela
KRYPTA ZYGMUNTOWSKA
Zygmunt II August
Anna Jagiellonka
Olbracht Jagiellończyk
Anna Austriaczka
Aleksander Karol Waza
Stanisław Leszczyński
Barbara Zapolya
Anna Maria
August II Mocny
Przedsionek przed
kryptą św. Leonarda
TAK BĘDZIE WYGLĄDAŁ SARKOFAG
PARY PREZYDENCKIEJ
KRYPTA
ŚW. LEONARDA
Jan III Sobieski
Maria Kazimiera
Michał Korybut Wiśniowiecki
ks. Józef Poniatowski
Tadeusz Kościuszko
gen. Władysław Sikorski
KRYPTA KRÓLEWSKA
Zygmunt Stary z synem
KRYPTA WAZÓW
Zygmunt III Waza
Konstancja Austriaczka
kard. Jan Albert Waza
Ludwika Maria Gonzaga
Jan Kazimierz
Jan Zygmunt Waza
Sarkofag, w którym spoczną Lech i Maria Kaczyńscy,
wykonano z alabastru w bursztynowym odcieniu.
Na bocznej ścianie będzie napis złotymi literami:
„Lech Aleksander Kaczyński
Maria Helena Mackiewicz Kaczyńska”;
na płycie – znak krzyża.
Podwójny sarkofag (o wymiarach 210x140x65 cm)
stanie na postumencie z czerwonego granitu
po lewej stronie krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów,
w przedsionku prowadzącym do pomieszczenia,
w którym spoczywają szczątki marszałka Józefa
Piłsudskiego.
Sarkofag składa się z około 300 części.
Projekt przygotowała architekt Marta Witosławska
KRYPTA
STEFANA BATOREGO
KRYPTA
MARSZAŁKA
JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO
URNA Z ZIEMIĄ
Z KATYNIA
wyjście z krypt
KRYPTA POD WIEŻĄ
SREBRNYCH DZWONÓW
INFOGRAFIKA: WAWRZYNIEC ŚWIĘCICKI
3
M
AGDALENA
K
URSA
M
AŁGORZATA
S
KOWROŃSKA
I
WONA
H
AJNOSZ
D
OMINIKA
M
ACIEJASZ
J
AROSŁAW
S
IDOROWICZ
, K
RAKÓW
J
eśli pył z eksplodującego na
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Polska w żałobie
3
www.wyborcza.pl
+
Gazeta Wyborcza
+
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
|
INFORMATOR „GAZETY”
MAPA 1
|
GDZIE ZAPARKOWAĆ
MAPA 2
|
JAK DOJŚĆ NA UROCZYSTOŚCI
94
7
pl. Inwalidów
79
Opolska
CH KROKUS
RYNEK GŁÓWNY.
Miejsce głównych
uroczystości.
Msza publiczna,
początek – godz. 14
Dworzec
Główny
i
776
Czarnowiejska
Rynek
Główny
79
A4
Błonia
CH M1
Kru
pnicza
Dworzec
Główny
780
TESCO
CH BONARKA
bazylika
Mariacka
A4
CH ZAKOPIANKA
Cracovia
Poczta Główna
2 k
m
4
r
z
Błonia
k
© GAZETA WYBORCZA
ŹRÓDŁO: „GAZETA”
Trasa konduktu z trumnami pary
prezydenckiej oraz przejazdu delegacji
zagranicznych (obowiązuje zakaz
zatrzymywania się)
Bezpłatne parkingi
Telebimy
Jak się dostać
Starowiślna
LEGENDA
na Rynek
Wawel
Trasa transportu
na odkrytej platformie
trumien pary prezydenckiej
Trasa konduktu żałobnego
z Rynku na Wawel
Trasy dojścia na Rynek
Umieszczenie trumien
na odkrytej platformie,
przy klasztorze
ss. Norbertanek
– godz. 9.30
Stradom
w Krakowie
Strefy zamknięte
Przystanki, na których
najlepiej wysiąść, jadąc
z parkingów na uroczystości
Telebimy
400 m
rondo Grunwaldzkie
© GAZETA WYBORCZA
ŹRÓDŁO: „GAZETA”
Na niedzielne uroczystości pogrzebowe w Krakowie najłatwiej dojechać pociągiem. Kierowcy powinni włożyć białą
kartkę A4 za szybę – policja pomoże wtedy dojechać na bezpłatny parking. Komunikacja miejska będzie darmowa
B
ARTOSZ
P
IŁAT
sują tylko w dni robocze, w ten week-
end też będą jeździć. PR uruchomiły
sprzedaż internetową biletów dla grup
zorganizowanych.
Jeśli wybierze się pociąg Tanich Li-
nii Kolejowych, można korzystać z Bi-
letu Podróżnika za 65 zł w dwie strony,
w drugiej klasie bez miejscówki (ważny
jest od 19 w piątek do 6 w poniedziałek).
W pociągach InterRegio od 18 w piątek
do 6 w poniedziałek są Bilety Tury-
styczne za 60 zł. PKP InterCity wpro-
wadza obniżki w pociągach Ekspres In-
terCity, EuroCity i nocnych z miejsca-
mi sypialnymi – jeśli kupimy bilet w jed-
ną stronę z miejscówką, w drugą zapła-
cimy tylko za miejscówkę.
Krakowski Dworzec Główny będzie
otwarty całą dobę od piątkowego wie-
czoru do poniedziałku. Wszystkie kasy
biletowe mają być czynne non stop. Pra-
cownicy PKP InterCity ubrani w od-
blaskowe kamizelki będą informować
o godzinach odjazdów pociągów, kie-
rować na właściwe perony, a pasażerom
przybywającym do Krakowa wskażą
wyjścia w kierunku Rynku i Wawelu.
W weekend InterCity i Przewozy Re-
gionalne będą wzajemnie honorować
bilety na trasie Kraków – Warszawa.
Włóż kartkę za szybę
Niedziela będzie dniem tasiemcowych
korków na trasach wlotowych do mia-
sta. Policja prosi kierowców autokarów
i samochodów o włożenie za szybę – po-
dobnie jak to było podczas papieskich
mszy – białych kartek rozmiaru A4. Te
samochody drogówka będzie kierować
na bezpłatne parkingi.
Kraków przygotował je przy cen-
trach handlowych lub przeznaczył na
nie całe ulice (mapka 1).
Spod parkingów w okolice Rynku
będą odjeżdżać specjalne autobusy lub
tramwaje oznakowane tablicami „Ry-
nek Główny”. Kursować będą też zwy-
kłe linie, a w Krakowie niemal każda tra-
sa komunikacji przebiega przez cen-
trum. Najlepiej wysiadać na przystan-
kach w odległości kilkuminutowego spa-
ceru od Rynku Głównego (mapka 2).
Uwaga! W niedzielę od 7 rano do 22
komunikacja miejska w Krakowie jest
darmowa. Za to większość krakowskich
sieci taksówkowych nie będzie działać.
Zarządca autostrady A4 między Ka-
towicami i Krakowem w niedzielę nie
będzie pobierał opłat na bramkach. Mi-
nisterstwo Infrastruktury, by ułatwić
poruszanie się po Polsce, od 18 w piątek
do 6 rano w poniedziałek zakazało ru-
chu samochodom ciężarowym.
Loty niepewne
Lotnisko w Balicach miało działać
w weekend normalnie. Ale w czwartek
nadciągnęła nad Polskę chmura pyłu
z islandzkiego wulkanu i już w piątek
odwołano wszystkie lądowania i starty
z Balic.
Uwaga! Nawet jeśli loty zostaną przy-
wrócone, to ze względu na wizytę w Kra-
kowie kilkudziesięciu głów państw na
pewno będą opóźnienia. Władze lotni-
ska uprzedzają też, że ze względów bez-
pieczeństwa dojazd z i do portu może
być utrudniony. Dlatego warto wyje-
chać na lotnisko z kilkugodzinnym wy-
przedzeniem. – Najlepiej korzystać z au-
tobusów linii 292 i z połączenia kolejo-
wego łączącego Dworzec Główny z lot-
niskiem. To najpewniejsza forma do-
jazdu – mówi Justyna Zajączkowska
z biura prasowego Balic.
Noclegi? Pod Krakowem
Większość miejsc hotelowych w cen-
trum Krakowa zarezerwowały delega-
cje, które przybędą na pogrzeb. Ceny
pojedynczych miejsc, które jeszcze są
dostępne w centrum, wahają się od 300
do 1400 zł za pokój dwuosobowy. Ich
zdobycie graniczy z cudem.
Miasto zachęca szukających noc-
legu do wejścia na stronę www.kra-
kow.travel. – Jest wiele noclegów pod
miastem, w okolicach Wieliczki czy Oj-
cowa – mówi Grzegorz Grabowski
z Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Warto przeglądać ogłoszenia kwater
prywatnych.
W niedzielę nieczynne będą przez
cały dzień lub tylko w czasie uroczy-
stości krakowskie galerie handlowe.
W największej – Bonarce – otwarte bę-
dą jedynie restauracje. Podczas uro-
czystości nieczynne będą wszystkie
ogródki restauracji i sklepy w centrum
miasta oraz na trasie konduktu. Tak sa-
mo kina, teatry i fast foody.
Wejściówek mało
Wszystkie ulice dochodzące do Ryn-
ku – poza Grodzką i Mikołajską – będą
otwarte dla pieszych. Przed bazyliką
Mariacką w sektorach czerwonym i zie-
lonym (między Sukiennicami, po-
mnikiem Mickiewicza a bazyliką) usta-
wionych będzie 3-4 tys. krzeseł dla par-
lamentarzystów, przedstawicieli miast,
regionów i pozostałych ważnych go-
ści. Oba sektory będą dostępne tylko
dla VIP-ów.
Obok (między Bracką, kościołem
św. Wojciecha a pomnikiem Mickie-
wicza) znajdzie się sektor z miejscami
stojącymi dla widzów. Wejściówki do
niego rozdawane będą tylko w sobotę
i tylko w dwóch miejscach Krakowa:
w punktach informacji miejskiej przy
ul. św. Jana i w Pawilonie Wyspiań-
skiego, od 10 do 20. Do rozdania jest
10 tys. wejściówek. Jedna osoba może
odebrać maksymalnie dwie.
Część Rynku po stronie ratusza (mo-
że pomieścić ok. 40 tys. osób) będzie
ogólnodostępna. Uczestnicy uroczy-
stości będą tu wpuszczani od 6 rano.
Wszyscy będą poddawani kontroli przez
Biuro Ochrony Rządu.
Patrz w telebim
Wielkie ekrany, na których można oglą-
dać uroczystości pogrzebowe, będą
rozmieszczone po obu stronach ko-
ścioła Mariackiego oraz po drugiej stro-
nie Sukiennic, między ul. Szewską i św.
Anny. Będą też na ul. Szewskiej, Wiśl-
nej i św. Anny (wokół Rynku).
Także na krakowskich Błoniach bę-
dą telebimy. Osoby wjeżdżające od po-
łudnia będą mogły obejrzeć uroczysto-
ści na telebimie w bazylice Bożego Mi-
łosierdzia w Łagiewnikach.
Na ekranach będą transmisje za-
równo mszy w bazylice Mariackiej, jak
i uroczystości pogrzebowe na Wawelu.
Prohibicja do 20
W niedzielę w Krakowie obowiązywać
będzie zakaz sprzedaży i picia alkoho-
lu do godz. 20.
Pogoda słoneczna
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wod-
nej zapowiada na niedzielę w Krakowie
słoneczną pogodę z niewielkimi za-
chmurzeniami. Maksymalna tempera-
tura – 17 stopni, wieczorem może spaść
do 5 stopni.
WSP
.
BAS
,
PH
,
GZA
,
AZA
W niedzielę około 14 rozpocznie się
msza w bazylice Mariackiej. Wstęp do
środka kościoła będzie miało tylko oko-
ło 800 VIP-ów. Na Rynku Głównym
przed bazyliką zmieści się kilkadzie-
siąt tysięcy osób.
Po zakończeniu mszy, ok. 16, ruszy
kondukt żałobny z kościoła Mariackie-
go w stronę wzgórza wawelskiego, gdzie
w krypcie katedry spocznie para pre-
zydencka. Wstęp na Wawel będą mieć
jedynie rodzina, delegacje rządowe i za-
graniczne.
Jak najłatwiej dostać się w niedzie-
lę do Krakowa? Jak znaleźć nocleg? Po-
niżej informator z najważniejszymi
wskazówkami.
Najwygodniej pociągiem
Ze względu na remonty i ograniczenia
związane z pogrzebem pary prezy-
denckiej jazda samochodem po Kra-
kowie będzie trudna. Władze miasta
proszą, by – jeśli to możliwe – przyjeż-
dżać pociągami i autokarami.
Najwygodniejszy będzie pociąg. Po
pierwsze – droga z Dworca Głównego
na Rynek, nawet w tłumie, nie powinna
trwać dłużej niż 10 minut. Najlepiej kie-
rować się w stronę ulic Szpitalnej, Flo-
riańskiej i Sławkowskiej (mapka 2).
Po drugie – koleje uruchamiają
w weekend dodatkowe pociągi do Kra-
kowa. InterCity oprócz 123 pociągów
kursujących według codziennego roz-
kładu puści 39 dodatkowych, m.in.
z Wrocławia, Poznania i ze Szczecina.
Godziny odjazdu wszystkich nie są do-
kładanie znane, najlepiej pytać w dwor-
cowych kasach i informacjach.
Przewozy Regionalne będą po-
większać pociągi o dodatkowe wagony
– z Katowic, Częstochowy i Tarnowa. A
te pociągi, które według rozkładu kur-
Gdzie po pomoc
Policyjna infolinia: 12 615 81 11
Policyjne punkty dzieci zaginio-
nych zorganizowano: ul. Lubicz 21 (nie-
opodal Dworca Głównego), tel. 12 615
70 27, Rynek Główny 27 (obok wieży
ratuszowej), tel. 12 615 82 22, w pocze-
kalniach Dworca Głównego, w spe-
cjalnie oznakowanym peugeocie 307,
który będzie stał pod Wawelem.
1
Zmiany
w „Gazecie”
Z powodu żałoby narodowej „Gazeta” zmieniła plany wydawnicze. Nie ma dziś dodatku „Turystyka” – wyjątkowo ukaże się w poniedziałek. Nie zamieszczamy reklam i ogłoszeń
drobnych. W specjalnym wydaniu „Wysokich Obcasów” publikujemy portrety kobiet – ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. W poniedziałek jak zwykle ukażą się „Gazeta Praca”
i „Gazeta Sport”. Nie będzie można kupić zapowiadanej wcześniej książki „Spadki, darowizny, testamenty”. O nowym terminie publikacji poinformujemy w „Gazecie”
4
Polska w żałobie
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
+
Gazeta Wyborcza
+
www.wyborcza.pl
CHMURA WULKANICZNA KOMPLIKUJE UROCZYSTOŚCI
Kto dotrze na pogrzeb?
Chmura wulkanicznego pyłu, która uziemiła większość lotów w Europie, nie wstrzyma pogrzebu Lecha i Marii
Kaczyńskich. Odbędzie się on, nawet jeśli nie dotrą niektóre delegacje ze świata. Taka jest wola rodziny
M
ARCIN
K
OBIAŁKA
, R
ZESZÓW
M
ARCIN
B
OSACKI
, W
ASZYNGTON
L
ESZEK
B
AJ
, R
ENATA
G
ROCHAL
Na warszawskim Okęciu udało się
wczoraj rano wykonać dziesięć startów
i dziesięć lądowań, potem lotnisko zo-
stało zamknięte. Lotnisko w Krakowie,
które zgodnie z pierwotnymi planami
miało przyjmować zagraniczne dele-
gacje rządowe, było czynne tylko do po-
łudnia. LOT zdecydował o odwołaniu
wszystkich swoich lotów w całej Polsce
do godz. 6 rano w sobotę.
W tej sytuacji na przyjęcie delegacji
z całego świata szykowało się jedyne
otwarte wczoraj lotnisko w Polsce – w Ja-
sionce pod Rzeszowem. Jak nieoficjal-
nie dowiedziała się „Gazeta”, zjechali
tam oficerowie służb specjalnych, któ-
rzy zabezpieczają uczestników pogrzebu
w Krakowie.
– Teoretycznie może u nas wylą-
dować Air Force One, samolot pre-
zydenta USA. Mamy doświadczenie
w obsłudze jumbo jetów – mówi „Ga-
zecie” Łukasz Sikora z Portu Lotni-
czego w Jasionce. – Ale nie mamy moż-
liwości technicznych, by przyjąć
wszystkie samoloty. Zmieścimy mak-
symalnie osiem.
Jasionka ma drugi po warszawskim
Okęciu najdłuższy pas startowy w Pol-
sce – 3200 m. Lotnisko jest wyposażo-
ne w nowoczesne systemy nawigacyj-
ne i oświetleniowe. Posiada m.in. sys-
tem precyzyjnego podejścia ILS pierw-
szej kategorii. To pozwala na przyjmo-
wanie samolotów przy trudnych wa-
runkach atmosferycznych (tego syste-
mu nie ma w Smoleńsku, gdzie rozbił
się rządowy Tu-154).
– Prezydent Barack Obama nadal
ma nadzieję, że poleci do Polski na nie-
przewidywany zasięg pyłu
wulkanicznego w sobotę rano
Rozmowa
Gdy pył opadnie
– Rodzina wyszła z założenia, że po-
trzeba szacunku dla pamięci zmar-
łych, jak również dla tych wszystkich
osób, które przygotowują te uroczy-
stości i które chcą w nich wziąć udział,
nie pozwala na żadne zmiany progra-
mu. Bez względu na okoliczności po-
grzeb nie będzie przełożony – mówił
prezydencki minister Jacek Sasin.
Trumny z ciałami prezydenckiej
pary mają być w niedzielę rano prze-
transportowane do Krakowa turbo-
śmigłowym samolotem CASA, który
lata poniżej obecnego poziomu chmu-
ry wulkanicznej. – Mam nadzieję, że
pogoda umożliwi przyjazd do Krako-
wa zagranicznych delegacji – mówił
Sasin.
Rzecznik rządu Paweł Graś poin-
formował wczoraj po południu, że na
razie żadna z delegacji zagranicznych
nie odwołała przyjazdu do Krakowa.
– Część delegacji dziś zdecyduje, czy
udadzą się drogą lotniczą do Polski,
czy przy wykorzystaniu innych środ-
ków transportu – mówił Graś. Dodał,
że premier Donald Tusk i ministrowie
chcą lecieć do Krakowa samolotem,
a jeśli to będzie niemożliwe, pojadą
pociągiem lub samochodami. Polscy
europosłowie uziemieni na zamknię-
tym lotnisku w Brukseli już są w dro-
dze. – Wynajęliśmy samochód i je-
dziemy z europosłami PiS, Unii Pra-
cy do Warszawy – mówił nam wczo-
raj Jarosław Kalinowski (PSL).
ISLANDIA
J
UDYTA
W
ATOŁA
: Co się stanie, kiedy
chmura pyłu wisząca na Polską za-
cznie opadać na ziemię?
P
ROF
. E
DWARD
W
IĘCEK
,
specjalista od
zanieczyszczeń pyłowych, Politechnika
Łódzka:
Nic takiego strasznego.
W chmurze pyłu wulkanicznego są
przede wszystkim krzemiany, a one
nie grożą zwiększonym ryzykiem
pylicy czy zachorowania na nowo-
twory. Jeśli chmura opadnie, po-
działa wprawdzie drażniąco na dro-
gi oddechowe, co może objawić się
na przykład kaszlem, ale nie będzie
stanowić zagrożenia dla ludzi.
Czyli opadanie pyłu z takiej wulka-
nicznej chmury można by porównać
do burzy piaskowej?
– Niezupełnie. Na pewno taki pył
wulkaniczny bardziej może podraż-
niać drogi oddechowe, bo struktura
jego cząstek jest inna. Piasek na pu-
styni jest gładki, a to, co wydobywa się
z wnętrza wulkanu – ostre, kanciaste.
Podczas erupcji wulkanu z wnętrza
ziemi wydobywa się także siarka.
Czy nie ma jej w tej chmurze?
– Oczywiście jest tam domieszka
siarki czy siarkowodoru. W dużym
stężeniu byłaby to trucizna, jednak
chmura znajdująca się nad Europą
jest już rozrzedzona, a zanim opad-
nie, jeszcze się rozrzedzi. Dlatego nie
ma się czym martwić, przynajmniej
na razie.
Eyjafjallajokull
OCEAN
ATLANTYCKI
FINLANDIA
NORWEGIA
ROSJA
WIELKA
BRYTANIA
SZWECJA
POLSKA
© GAZETA WYBORCZA
ŻRÓDŁO: MET OFFICE
dzielny pogrzeb prezydenta Lecha Ka-
czyńskiego i jego żony – powiedziano
nam w piątek po południu w biurze pra-
sowym Białego Domu.
Urzędnik biura prasowego przy-
znał, że chmura, z powodu której od-
wołano większość lotów nad północ-
ną Europą, może uniemożliwić Oba-
mie przylot do Polski, ale dodał: – Na
razie wszystkie przygotowania do lo-
tu prezydenta do Polski idą pełną pa-
rą. Mamy nadzieję, że Barack Obama
na pogrzebie będzie. Jednak może to
być decyzja podjęta z godziny na go-
dzinę w sobotę.
Poza Amerykanami przyjazd za-
powiedziało 97 delegacji, w tym pre-
zydenci UE (Herman Van Rompuy),
Rosji (Dmitrij Miedwiediew), Francji
(Nicolas Sarkozy), Czech (Vaclav
Klaus), Gruzji (Micheil Saakaszwili),
Turcji (Abdullah Gul), Ukrainy (Wik-
tor Janukowycz), Afganistanu (Hamid
Karzaj), Litwy (Dalia Grybauskaite),
król Hiszpanii Juan Carlos z żoną i pre-
mier José Luis Zapatero, król Norwe-
gii Harald V, król Szwecji Karol XVI
Gustaw, brytyjski następca tronu ksią-
żę Karol, kanclerz Niemiec Angela
Merkel i prezydent Horst Köhler, pre-
mier Włoch Silvio Berlusconi, szefo-
wie Komisji Europejskiej i europarla-
mentu José Manuel Barroso i Jerzy
Buzek.
2
Wulkan nad lodowcem Eyjafjallajokull (na zdjęciu) od środowej nocy wyrzuca z siebie chmurę pyłu, którą wiatr rozwiał do wczoraj nad całą północną Europę. W piątek wulkan wciąż był aktywny
www.wyborcza.pl
wychodzi 24 godziny na dobę
Polska w żałobie
5
www.wyborcza.pl
+
Gazeta Wyborcza
+
Sobota–niedziela 17-18 kwietnia 2010
Chmura kompletnie
sparaliżowała Europę
Z 28 tys. lotów planowanych na piątek nad Europą trzeba było
odwołać 17 tys. Nie wiadomo, kiedy ruch zostanie przywrócony
Co mówić dzieciom
ROZMOWA Z
dr. Witoldem Ligęzą
psychologiem rozwojowym
– Z przerażeniem przeczytałem
o przedszkolankach z warszawskiej Sa-
skiej Kępy, które usadziły trzy- i cztero-
latki przed telewizorem i kazały im oglą-
dać transmisję z przyjazdu do Polski
trumny z ciałem Marii Kaczyńskiej. Po
reakcji tych dzieciaków widać, że przed-
szkolanki niewiele im wytłumaczyły.
Na drugi dzień dzieci mówiły, że nie chcą
iść do przedszkola, bo tam pokazują
„straszne filmy”. Używały słów „szcząt-
ki” i „zwłoki”, wiedząc, że to coś strasz-
nego, ale nie rozumiejąc co.
Tak nie wolno! By poradzić sobie
z emocjami, trzeba je nazwać i zrozu-
mieć. Jeśli dzieci są tylko ich biernymi
odbiorcami, czują jedynie, że stało się
coś bardzo złego, ale nie rozumieją, co
to jest, może to zrodzić traumę, z którą
nie poradzą sobie do końca życia.
Małopolski kurator oświaty powiedział
nauczycielom, żeby rozmawiali o ka-
tastrofie z dziećmi. Czy oni potrafią po-
rozmawiać również z najmłodszymi?
– Nie jestem pewien. Chciałbym jed-
nak wierzyć, że wielu ma wyczucie i ro-
bi to dobrze. Wypadek wydarzył się
w sobotę. Rodzice mieli czas, by poroz-
mawiać o tym z dziećmi w domach. Wie-
lu wyręczyło nauczycieli.
Przedszkolaki malują flagi z kirami, ka-
że się im ubierać na czarno...
– Zastanawiam się, jaki cel chciało
osiągnąć przedszkole, każąc trzylatkom
ubierać się na czarno. Zgaduję, że „pa-
nie” chciały tym samym nauczyć dzie-
ci szacunku do śmierci. Nie tędy droga.
To jest akurat temat, który w odpo-
wiednim czasie powinna załatwić ro-
dzina. Czas na to raz przychodzi wcze-
śniej, raz później. W normalnych wa-
runkach pojawia się zazwyczaj, gdy
umrze np. dziadek czy babcia.
O
LGA
S
ZPUNAR
:
Powiedziałam trzylet-
niemu synowi, że wszyscy, którzy byli
w tym samolocie, są już w niebie, że
patrzą na nas z góry i nic ich nie boli.
D
R
W
ITOLD
L
IGĘZA
:
Dobrze pani powie-
działa.
Pewnie lepiej by było, gdyby w naszym
domu telewizor nie chodził od rana do
wieczora, gdyby syn nie widział rozbi-
tego samolotu i płaczących ludzi...
– Mało prawdopodobne, by udało się
ochronić dziecko przed wszystkim, co
się teraz dzieje. Jeśli o tragedii nie do-
wie się z telewizji, to od kolegów. Wyj-
dzie na ulicę, zobaczy wieńce, znicze,
płaczących ludzi, f lagi z kirem...
No i trzeba wytłumaczyć, dlaczego już
piąty dzień z rzędu nie ma bajki...
– Nie czarujmy się. Dzieci czują, że
stało się coś niedobrego, tyle że odbie-
rają tę katastrofę na swój sposób. Pierw-
szą reakcją mojego dziecka na to wyda-
rzenie był płacz – nad zepsutą maszyną.
Nie pomyślało nawet, że ktoś w niej le-
ciał.
Synek znajomej dopytywał się zdener-
wowany, czy na pokładzie na pewno
nie było Scooby’ego.
– No właśnie. Dzieci nie są w stanie
tak jak my zrozumieć tej katastrofy. Prze-
kładają ją na coś, co jest im znane. Dla-
tego maluchom trzeba to wszystko
wyjaśnić na ich poziomie myślenia.
W całej tej sytuacji najgorszy nie jest
włączony telewizor, ale brak naszego
komentarza do tego, co on pokazuje.
Nie trzeba mieć wyrzutów sumienia,
że pozwoliło się dzieciom na to patrzeć?
M
ARIUSZ
Z
AWADZKI
w Londynie miały być zamknięte przy-
najmniej do soboty rano. Finowie
przewidywali, że żadnych lotów nie
będzie co najmniej do niedzieli wieczór.
Kilku europejskich monarchów nie
dotarło wczoraj do Kopenhagi na 70.
urodziny duńskiej królowej Małgorzaty.
Na lotniskach koczują dziesiątki tysię-
cy ludzi, którzy liczą, że wiatr przegna
chmurę. Dużo więcej pasażerów prze-
wożą promy na Bałtyku. Ogromne kole-
jki ustawiały się do kas kolejowych
w Paryżu, Brukseli i Londynie, żeby
kupić bilety na pociąg pod kanałem La
Manche. Przejechały nim dodatkowe
trzy pociągi poza rozkładem, ale i tak
dla wszystkich nie starczyło miejsca.
Operator tej trasy Eurostar apeluje do
osób, które chciałyby się wydostać z Lon-
dynu, żeby nie przychodziły na dworzec,
jeśli nie mają rezerwacji.
Lekarze przestrzegają, że chmura
pyłu, choć niewidoczna dla ludzi na zie-
mi, nie musi być dla nich obojętna. Świa-
towa Organizacja Zdrowia przestrzega,
że opadający na ziemię pył może utrud-
nić oddychanie astmatykom i ludziom
cierpiącym na choroby układu odde-
chowego. W Szkocji służby medyczne
przestrzegają, że spadający popiół może
wywołać ból gardła albo szczypanie
oczu. – Czujemy zapach siarki w powi-
etrzu – twierdzi mieszkaniec Oslo Tim
Farish.
Tymczasem sprawca zamieszania,
wulkan pod lodowcem Eyjafjallajokull
w Islandii, był wczoraj wciąż aktywny,
choć wyrzucał już mniej pyłu niż przy
pierwszej erupcji w środę w nocy. Gi-
gantyczna chmura pyłu wulkanicznego,
którą wiatr rozprasza i spycha w stronę
Europy, w piątkowe popołudnie sięgała
od Atlantyku do Moskwy i od Skandy-
nawii po Austrię. Przesuwała się na
południowy wschód i pesymiści obaw-
iali się, że pozostanie nad Europą, a przy-
najmniej centralną jej częścią, jeszcze
przez kilka dni.
Chmura szybuje na wysokości od 6
do 10 km, czyli tam, gdzie latają samolo-
ty. Drobinki pyłu wpadające do silnika
odrzutowca mogą go uszkodzić, co przy-
trafiło się w ostatni czwartek fińskiemu
samolotowi wojskowemu F-18. Wrócił
on bezpiecznie do bazy, ale piloci
przestrzegają, że nawet krótkie loty
mogą być bardzo niebezpieczne. W 1989
roku jumbo jet linii KLM leciał nad
Alaską po wybuchu wulkanu
i w chmurze pyłu zgasły jego wszystkie
cztery silniki. Na szczęście po sześciu
minutach pilotom udało się je ponown-
ie uruchomić. Od tamtej pory chmury
wulkaniczne uszkodziły 20 samolotów,
choć w żadnym przypadku nie doszło
do katastrofy.
Obsługa lotniska w Belfaście zasłania
silnik przed pyłem wulkanicznym
W piątek odwołano 17 z 28 tys.
planowanych lotów (w czwartek tylko
6 tys.). Trzy największe lotniska na kon-
tynencie – paryskie Charles de Gaulle,
londyńskie Heathrow i Frankfurt – były
zamknięte. Odbyła się mniej niż połowa
z 600 lotów transatlantyckich. Swoją
przestrzeń powietrzną zamknęły
(całkowicie lub częściowo) Szwecja, Nor-
wegia, Finlandia, Wielka Brytania, Ir-
landia, Niemcy, Francja, Belgia, Holan-
dia, Czechy, Polska, Dania, Estonia, Łot-
wa, Litwa, Słowacja, Austria. Otwarto
za to lotniska w Szkocji, Irlandii i północ-
nej Szwecji, skąd chmura odleciała już
na wschód i południe.
Agencja Eurocontrol nadzorująca
loty w całej Europie przewiduje, że za-
kłócenia w lotach potrwają jeszcze przy-
najmniej przez całą sobotę. Lotniska
„...Gdyby śmierci nie było, nikt z nas już by nie żył.
Przemijamy jak wszystko, by w ten sposób przetrwać...”
/Ks. J. Twardowski/
Wo bec nie wy o bra żal nej tra ge dii,
w któ rej zgi nę ło tak wie lu wy bit nych i za słu żo nych
Oby wa te li Rze czy pos po li tej Pol skiej
łą czy my się w bó lu
z
Ro dzi na mi i Naj bliż szy mi
Wszyst kich Ofiar
ka ta stro fy lot ni czej w Smo leń sku
Za rząd i Pra cow ni cy Gru py Kapitałowej Grupy LO TOS S.A.
2