Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
15. Połączenia kości - ogólnie.
- ścisłe (nieruchome) – połączenia ciągłe, niezróżnicowane, bez szczeliny stawowej, łączone poprzez tkanki. W zależności od typu tkanki wyróżniamy
- więzozrosty występujące w czterech postaciach
- włóknisty – połączenie odbywa się za pomocą pasm tkanki łącznej zbudowanych z kolagenu np błony międzykostne przedramienia i podudzia
- sprężysty – występuje w postaci pasm tkanki łącznej. Zbudowane z włókien sprężystych (elastyna). Można je rozciągać, nadają żółte zabarwienie np. więzadła żółte w kręgosłupie
- szew – występuje w czaszce między kośćmi płaskimi (cienka warstwa tkanki łącznej)
- gładki – np. szew podniebienny pośrodkowy
- łuskowaty – np. staw łuskowy
- piłowaty – np. strzałkowy
- wklinowanie – osadzenie zębów w zębodołach (cienka warstwa tkanki łącznej ozębionej)
- chrząstkozrosty – za pomocą tkanki chrzęstnej (chrząstki szklistej z włókien chrząstki włóknistej)
- kościozrosty – w wyniku skostnienia więzo– i chrząstkozrostów
- wolne (ruchome, stawowe)
- w stawie wyróżni9amy
- składniki główne stawu
- powierzchnie stawowe kości łączących się ze sobą pokryte są chrząstką szklistą (lub włóknistą). Ukształtowane zwykle tak, ze mamy powierzchnie wypukłe (główki stawów) i wklęsłe (panewki stawowe). Dopasowane powierzchnie stawów amortyzują uderzenia kości i końców stawowych
- torebka stawowa
- część zewnętrzna mocna – błona włóknista
- część wewnętrzna – błona maziowa
- z mocnych pęczków warstw pasm łącznotkankowych. Szczególnie silne pasma to więzadła stawowe (błona włóknista)
- torebkowe
- wewnątrz torebkowe
- zewnątrz torebkowe
- błona maziowa – miękka, przesuwalna, delikatna. Zawiera komórki tłuszczowe, wydziela maź. Może tworzyć fałdy maziowe, zwykle wypełnione przez tkankę tłuszczową. Wypełniają wolne przestrzenie w stawie. Drobne uwypuklenia kosmki maziowe zwiększają powierzchnię wydzielania błony maziowej. Uwypuklenia po za jamę stawu – kaletki maziowe
- jama stawowa – szczelinowata przestrzeń wypełniona mazią
- niestałe elementy stawu
- więzadła stawowe – są mocniejszymi pasmami błony włóknistej torebki. Przytrzymują kości prawidłowo ułożone w stawie. Zabezpieczają oddalaniu się końców stawów od siebie. Hamują zbyt wydatne ruchy w stawie, zabezpieczają kierunek ruchu w stawie. Wzmacniają torebkę stawową
- obrąbki stawowe – zbudowane z chrząstki włóknistej, wystają na brzegu panewek i pogłębiają je
- krążki stawowe całkowicie oddzielają - łękotki stawowe nie dzielą całkowicie
jamę stawu jamy stawowej
Zbudowane z tkanki łącznej włóknistej lub chrzęstnej. Stanowią przesuwalne powierzchnie8e stawowe, dzielą jamę stawu umożliwiając różne ruchy w tym samym stawie. Dopasowane powierzchniami stawowymi do siebie, amortyzują uderzenia końców stawowych.
- rodzaje ruchów w stawach
- ślizgowe
- toczenia
- obrotowe
- Stawy dzielimy na
- proste (dwie kości)
- złożone (więcej niż dwie kości)
- zabezpieczenia przed zwichnięciem
- kostne – warunkowane przez ukształtowanie powierzchni stawowych (staw ramienno – łokciowy)
- więzadłowe – zabezpieczają staw przed zwichnięciem (staw kolanowy)
- mięśniowe – staw ramienny
- rodzaje stawów
- kulisty wolny – główka i panewka stanowią wycinek kuli, panewka dużo mniejsza od główki, staw wieloosiowy (np. staw ramienny)
- kulisty panewkowy – panewka dużo większa niż główka (np. staw biodrowy wieloosiowy)
- zawiasowy – jednoosiowy, zginanie i prostowanie, główka ma kształt bloczka z rynienką kierunkową (np. stawy między paliczkowe, staw goleniowo – skokowy)
- obrotowy – jednoosiowy, główka ma kształt walca, obrót wokół osi długiej (np. staw promieniowo – łokciowy bliższy)
- śrubowy – np. staw szczytowo – obrotowy pośrodkowy przedni i tylny
- elipsoidalny – np. staw promieniowo – nadgarstkowy
- siodełkowy – np. staw nadgarstkowo – śródręczny kciuka
- nieregularny – np. staw mostkowo – obojczykowy
- płaski – np. staw krzyżowo - biodrowy