15. Oratorium w twórczości Haendla, Historia muzyki baroku

15. Oratorium w twórczości Haendla.

1. Oratorium:

              - nie jest formą liturgiczną

- oratorio – sala przeznaczona do wspólnych modlitw, gdzie odbywały się nabożeństwa

- inicjatorem nabożeństw był w połowie XVI wieku Filippo Neri

- na ukształtowanie oratorium miały wpływ przedstawienia o treści religijnej: dramaty liturgiczne, misteria – podstawę opracowania stanowiły tematycznie zamknięte sceny z Biblii, historie świętych i sceny alegoryczne

- utwór epicki(akcja opowiadana jest)

- treść religijna, oratoria świeckie należą do rzadkości, pojawią się dopiero w XVIII i XIX wieku

- forma statyczna(brak ruchu scenicznego, brak atrybutów dodatkowych scenicznych)

- większy udział chóru – konsekwencją faktura polifoniczna 2- lub 3częściowość

- pierwsze oratorium powstało w 1600 roku w Rzymie – utwór Emilia de Cavalieriego Rappresentazione di Anima e di Corpo (Przedstawienie Duszy i Ciała) – charakter moralizatorski, wyrażają ją postacie alegoryczne, występuje np. Czas, Rozum, alegoryczne osoby mają powierzone partie solowe, zespołowe i chóralne, trzyaktowe dzieło

2. Oratorium we Włoszech:

              - dwa typy oratorium: łacińskie (oratoria latine) i ludowe (oratorio volgare)

              - oratoria łacińskie – dużą rolę odgrywają chóry

- oratoria ludowe – silnie oddziaływała opera, partie solowe, początkowo rozwijają się we Włoszech, z czasem pojawiły się w innych językach narodowych

- wyróżnik oratorium – narrator, nazywany testo (wł. świadek)

3. Oratorium Haendla:

              - ponad 20 oratoriów

              - tematyka biblijna (Saul, Izrael w Egipcie, Samson, Jephta)

              - tematyka mitologiczna

              - rola polifonii została zredukowana na rzecz faktury łączącej polifonię z homofonią

- powiększanie obsady wykonawczej, zarówno liczby instrumentalistów, jak i chórzystów, nie było w zgodzie z ówczesną praktyką wykonawczą i z charakterem dzieł (np. zespół chóru i orkiestry w Mesjaszu za życia kompozytora nie przekraczał łącznie 60 osób).

- pierwsze oratoria — La Resurrezione (Zmartwychwsta­nie, 1707) oraz II trionfo del Tempo e del Disinganno (Triumf Czasu i Rozczarowania, 1708) — powstały podczas pierwszego pobytu Handla we Włoszech

- najwięcej dzieł powstało w latach trzydziestych co wiąże się ze słabnącą pozycją opery

- podobieństwa między operą, a oratorium u Haendla: 3-aktowa budowa, podobne rodzaje recytatywów, lub innego dzieła muzyczno-scenicznego, grany przez

, wykorzystujący techniki typowe dla , zwłaszcza tematu w kolejnych głosach