Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Higiena, toksykologia
i bezpieczeństwo żywności 15.11.2010r. i 22.11.2010r. semestr V
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1)
z dnia 18 września 2008 r.
w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych2)
Na podstawie art. 10 pkt 1-4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Postanowienia ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) dopuszczalne cele stosowania w żywności substancji dodatkowych;
2) funkcje technologiczne substancji dodatkowych;
3) wykaz substancji dodatkowych (dozwolonych substancji dodatkowych), które mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane w żywności zgodnie z ich funkcjami technologicznymi, oraz szczegółowe warunki ich stosowania, w tym rodzaj środków spożywczych, do których mogą być stosowane, oraz dopuszczalne maksymalne poziomy;
4) szczegółowe wymagania w zakresie oznakowania substancji dodatkowych przeznaczonych i nieprzeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta finalnego.
§ 2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do substancji pomagających w przetwarzaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 37 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zwanej - dalej "ustawą".
§ 3. Dozwolonymi substancjami dodatkowymi nie są następujące składniki żywności:
1) substancje stosowane do wód przeznaczonych do spożycia przez ludzi, określonych w przepisach o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, butelkowanych naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych;
2) pektyna płynna, czyli produkty zawierające pektynę i pochodzące z wysuszonego miąższu jabłek, wysuszonych wytłoków z jabłek lub skórek owoców cytrusowych albo ich mieszaniny, otrzymane przez działanie rozcieńczonym kwasem, po którym następuje częściowa neutralizacja solami sodową lub potasową;
3) baza gumy do żucia;
4) białe lub żółte dekstryny, prażona lub dekstrynizowana skrobia, skrobia modyfikowana działaniem kwasów lub zasad, skrobia bielona, fizycznie modyfikowana skrobia i skrobia traktowana enzymami amylolitycznymi;
5) chlorek amonu;
6) plazma krwi, żelatyna spożywcza, hydrolizaty białkowe i ich sole, białka mleka i gluten;
7) niespełniające funkcji substancji dodatkowych aminokwasy i ich sole, z wyjątkiem kwasu glutaminowego, glicyny, cysteiny i cystyny oraz ich soli;
8) kazeina i kazeiniany;
9) inulina.
§ 4. W produkcji jednego środka spożywczego dopuszczalne jest stosowanie mieszaniny dozwolonych substancji dodatkowych, z zastrzeżeniem § 5.
§ 5. 1. Dozwolone substancje dodatkowe stosuje się zgodnie z ich funkcjami technologicznymi, w dawkach lub poziomach oraz na warunkach określonych w załącznikach nr 1-5 do rozporządzenia.
2. Aby przyporządkować daną substancję dodatkową do jednej z funkcji technologicznych określonych w tabeli 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia, należy wziąć pod uwagę główną funkcję technologiczną, jaką ta substancja pełni w środku spożywczym. Jednakże przyporządkowanie substancji dodatkowej do jednej funkcji technologicznej nie wyklucza możliwości pełnienia przez daną substancję innych funkcji technologicznych.
§ 6. 1. Maksymalne dopuszczalne poziomy dozwolonych substancji dodatkowych, określone w załącznikach nr 2, 3 i 5 do rozporządzenia, mają zastosowanie do gotowych do spożycia środków spożywczych, przygotowanych według instrukcji producenta.
2. Maksymalne dopuszczalne poziomy dozwolonych substancji dodatkowych, określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia, mają zastosowanie do środków spożywczych wprowadzanych do obrotu, chyba że przepisy tego załącznika do rozporządzenia stanowią inaczej.
§ 7. 1. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w żywności określa załącznik nr 1 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Funkcje technologiczne dozwolonych substancji dodatkowych określa tabela 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia.
3. Wykaz dozwolonych substancji dodatkowych określa tabela 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia.
§ 8. 1. Dozwolone substancje dodatkowe, dla których nie zostały ustalone maksymalne dozwolone poziomy, stosuje się w dawce najniższej, niezbędnej do osiągnięcia zamierzonego celu technologicznego, zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną.
2. Jeżeli dla dozwolonej substancji dodatkowej nie zostały ustalone maksymalne dozwolone poziomy, w rozporządzeniu oznacza się to znakiem "-" lub określeniem "quantum satis".
Rozdział 2
Substancje słodzące
§ 9. Substancje słodzące są substancjami dodatkowymi stosowanymi w żywności:
1) w celu nadania słodkiego smaku środkom spożywczym;
2) jako słodziki stołowe.
§ 10. 1. Substancje słodzące, które mogą być wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem bezpośrednio dla konsumenta finalnego lub do zakładów żywienia zbiorowego albo stosowane w produkcji środków spożywczych, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
2. Substancje słodzące mogą być stosowane wyłącznie w produkcji środków spożywczych wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia i zgodnie z warunkami w nim określonymi.
§ 11. Użyte w załączniku nr 2 do rozporządzenia określenia oznaczają:
1) "o obniżonej wartości energetycznej" - środki spożywcze o obniżonej o co najmniej 30 % wartości energetycznej w porównaniu z oryginalnymi lub podobnymi środkami spożywczymi;
2) "bez dodatku cukru" - środki spożywcze bez dodatku cukru, tzn. bez żadnego dodatku mono- lub dicukrów lub jakichkolwiek środków spożywczych o właściwościach słodzących.
§ 12. Substancje słodzące, o których mowa w § 10, mogą być obecne w środkach spożywczych:
1) złożonych (wieloskładnikowych) bez dodatku cukru lub o obniżonej wartości energetycznej, w złożonych, dietetycznych środkach spożywczych stosowanych w niskokalorycznej diecie oraz w złożonych środkach spożywczych o długim okresie przechowywania, jeżeli substancja słodząca jest dozwolona w jednym ze składników złożonego środka spożywczego, z zastrzeżeniem § 13;
2) jeżeli dany środek spożywczy (składnik) jest przeznaczony wyłącznie do produkcji złożonego środka spożywczego, który spełnia wymagania określone w rozporządzeniu.
§ 13. Substancje słodzące nie mogą być stosowane w środkach spożywczych dla niemowląt i małych dzieci, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy, w tym również w środkach spożywczych dla niemowląt i małych dzieci ze schorzeniami.
§ 14. Przepisów § 9-13 nie stosuje się do środków spożywczych o właściwościach słodzących.
Rozdział 3
Barwniki
§ 15. 1. Barwniki są substancjami dodatkowymi nadającymi lub przywracającymi barwę środkom spożywczym. Barwniki obejmują naturalne składniki żywności oraz naturalne źródła surowcowe, normalnie same niespożywane jako żywność i nieużywane jako charakterystyczne jej składniki; barwnikami są również preparaty otrzymane ze środków spożywczych i innych naturalnych źródeł surowcowych, uzyskane w procesie fizycznej lub chemicznej ekstrakcji, w której ekstrahuje się selektywnie pigmenty względem składników odżywczych albo aromatycznych.
2. Barwniki dozwolone i warunki ich stosowania w żywności określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
3. Wykaz barwników dozwolonych do stosowania w żywności określa tabela 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
4. Dozwolone są laki glinowe barwników określonych w tabeli 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
§ 16. Barwnikami, o których mowa w § 15, nie są:
1) środki spożywcze suszone lub zagęszczone oraz składniki aromatyczne stosowane w produkcji złożonych środków spożywczych, z powodu ich właściwości aromatycznych, smakowych lub odżywczych, przy tym mające skutek barwiący jako drugorzędny, w szczególności papryka, kurkuma i szafran;
2) barwniki używane do barwienia zewnętrznych, niejadalnych części środków spożywczych, takich jak powłoki serów i osłonki wyrobów mięsnych.
§ 17. Barwniki nie mogą być dodawane do następujących środków spożywczych, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w § 19-22:
1) żywności nieprzetworzonej, czyli środków spożywczych, które nie podlegały żadnemu traktowaniu powodującemu znaczącą zmianę ich oryginalnego charakteru, z wyłączeniem takich czynności, jak: podział, rozdzielenie, rozcięcie, wyjęcie kości, siekanie, obdarcie, obranie, oczyszczenie, mielenie, krojenie, mycie, trybowanie, oziębienie, mrożenie, głębokie mrożenie, zmiażdżenie albo wyłuskanie, pakowanie lub rozpakowywanie;
2) naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych w opakowaniach jednostkowych;
3) mleka, mleka półtłustego i odtłuszczonego, pasteryzowanego lub sterylizowanego (włączając sterylizację UHT), bez dodatków smakowych i środków aromatyzujących;
4) mleka czekoladowego;
5) mleka fermentowanego bez dodatków smakowych i środków aromatyzujących;
6) mleka zagęszczonego i mleka w proszku, określonych w przepisach dotyczących szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej oraz metod analiz niektórych rodzajów mleka zagęszczonego i mleka w proszku, przeznaczonego do spożycia przez ludzi;
7) maślanki bez dodatków smakowych i środków aromatyzujących;
8) śmietany i śmietanki oraz śmietanki w proszku bez dodatków smakowych i środków aromatyzujących;
9) olejów i tłuszczów zwierzęcych lub roślinnych;
10) jaj i produktów jajecznych;
11) mąki i innych produktów przemiału zbóż oraz skrobi;
12) chleba i produktów podobnych;
13) makaronów i "gnocchi";
14) cukrów, włączając wszystkie mono- i dicukry;
15) past pomidorowych, w tym przecierów i koncentratów pomidorowych, oraz pomidorów w konserwach;
16) sosów na bazie pomidorów;
17) soków owocowych i nektarów owocowych, określonych w przepisach dotyczących szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych oraz soków warzywnych;
18) owoców, warzyw (włączając ziemniaki) oraz grzybów w konserwach i suszonych, owoców i warzyw (włączając ziemniaki) oraz grzybów przetworzonych;
19) dżemów ekstra, galaretek ekstra, przecieru z kasztanów jadalnych, Creme de pruneaux, określonych w przepisach dotyczących szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych oraz słodzonego przecieru z kasztanów jadalnych;
20) ryb, mięczaków i skorupiaków, mięsa, drobiu i dziczyzny oraz ich przetworów, z wyjątkiem gotowych posiłków zawierających te składniki;
21) wyrobów kakaowych, składników czekoladowych w wyrobach czekoladowych, określonych w przepisach dotyczących szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych;
22) kawy palonej, herbaty, cykorii, ekstraktów herbaty i cykorii; herbacianych, roślinnych, owocowych i zbożowych preparatów do sporządzania naparów oraz mieszanek i mieszanek instant wszystkich wyszczególnionych produktów;
23) soli, zamienników soli, przypraw naturalnych (ziołowych i korzennych) i mieszanek tych przypraw;
24) wyrobów winiarskich gronowych, określonych w przepisach Wspólnoty Europejskiej dotyczących wspólnej organizacji rynku wina;
25) Korn, Kornbrand, napojów spirytusowych owocowych, okowity z owoców, Ouzo, Grappa, Tsikoudia z Krety, Tsipouro z Macedonii, Tsipouro z Tesalii, Tsipouro z Tyranavos, Eau de vie de marc (okowita z wytłoków winogron) marque nationale luxembourgeoise, Eau de vie de seigle (okowita zbożowa) marque nationale luxembourgeoise, London gin, określonych w przepisach ustanawiających ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych;
26) Sambuca, Maraschino i Mistra, określonych w przepisach ustanawiających szczegółowe przepisy wykonawcze dla definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych;
27) Sangria, Clarea i Zurra;
28) octu winnego;
29) środków spożywczych dla niemowląt i małych dzieci, określonych w przepisach dotyczących środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego;
30) miodu pszczelego;
31) słodu i przetworów słodowych;
32) dojrzewających i niedojrzewających serów bez dodatków smakowych;
33) wyrobów z tłuszczu z mleka owczego i koziego.
§ 18. 1. Barwniki mogą być obecne w następujących środkach spożywczych:
1) złożonych (wieloskładnikowych), z wyjątkiem środków spożywczych wymienionych w § 17 oraz jeżeli barwniki są dozwolone do jednego ze składników, które tworzą złożony środek spożywczy;
2) jeśli dany środek spożywczy (składnik) jest przeznaczony wyłącznie do produkcji złożonego środka spożywczego, który spełnia wymagania określone w rozporządzeniu.
2. Maksymalne dawki dozwolonych barwników oznaczają dawkę substancji barwiącej zawartej w preparacie barwiącym.
§ 19. 1. Barwniki dozwolone, które mogą być stosowane na zasadzie quantum satis do środków spożywczych określonych w tabeli 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia oraz do pozostałych środków spożywczych, określa tabela 2 załącznika nr 3 do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Barwniki, o których mowa w ust. 1, nie mogą być stosowane do środków spożywczych określonych w § 17 oraz w tabeli 5 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
§ 20. 1. Barwniki, które mogą być użyte pojedynczo lub łącznie, do środków spożywczych określonych w tabeli 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia, w maksymalnych dawkach określonych w tej tabeli, określa tabela 3 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
2. Środki spożywcze, do których mogą być stosowane barwniki określone w tabeli 3 załącznika nr 3 do rozporządzenia, oraz maksymalne dawki tych barwników określa tabela 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia.
3. Barwniki, o których mowa w ust. 1, można stosować do środków spożywczych określonych w tabeli 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia, pod warunkiem że w przypadku napojów bezalkoholowych aromatyzowanych, lodów spożywczych, deserów, wyrobów ciastkarskich, pieczywa cukierniczego i wyrobów cukierniczych ilość każdego z barwników: E 110, E 122, E 124 i E 155 nie będzie przekraczać 50 mg/kg lub 50 mg/l.
§ 21. Środki spożywcze, do których mogą być stosowane tylko niektóre dozwolone barwniki, oraz warunki stosowania tych...