Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}147Jarosław MikielewiczTechniczne aspekty wykorzystaniaenergii biomasy i wiatrowejw Unii Europejskiej i w PolsceWstępPrzynależność Polski do Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r zobowią-zuje nasz kraj do przestrzegania polityki Unii m.in. w zakresie wykorzy-stania Odnawialnych Źródeł Energii (OZE). Udziały odnawialnych energiiw bilansach energetycznych poszczególnych krajów Unii różnią się bar-dzo, od mniej więcej 1% do ponad 25%. Unia przedsięwzięła odpowiedniekroki promocyjne w postaci odpowiednich programów których realizacjama na celu wyrównanie tych dysproporcji., Technologie związane z odna-wialnymi źródłami energii są w większości przypadków technologiami no-woczesnymi i innowacyjnymi i z tego powodu wymagają przełamania ba-rier nie tylko technicznych i ekonomicznych ale również legislacyjnych ipsychicznych.Komisja Europejska od wielu lat stara się przyspieszyć i zintensyfiko-wać wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii poprzez wsparcie badańnaukowych i programów demonstracyjnych. Rozwój energetyki opartej ozasoby odnawialne to szansa na przyspieszenie rozwoju gospodarczegokrajów biorących udział w promocji tych nowoczesnych technologii. Ener-getyka oparta o zasoby odnawialne stymuluje racjonalizację zużycia ener-gii i rozwój technologii energooszczędnych.Nowe inicjatywy Unii Europejskiej mają na celu ukształtowanie przy-szłej struktury sektora energetycznego w Europie [1,2]. W tego typu struk-turze zamierza się przeznaczyć odnawialnym źródłom energii bardziej istot-ną rolę niż dotychczas. Komisja Europejska podziela pogląd, że promocjaOŹE przyczyni się do ochrony środowiska i obniżenia zależności energe-148Energia wiatrowa i słoneczna – systemy, technologia, efektywnośćtycznej krajów na zadawalającym poziomie ekonomicznym. W ostatnimokresie odnotowuje się duże obniżenie kosztów związanych z technologia-mi wykorzystującymi energie odnawialne i powoduje to, że technologiezbliżają się cenowo do konwencjonalnych nośników energii. Ma to odnie-sienie przede wszystkim do energii z biomasy i małej energetyki wodnejoraz energii wiatrowej. Pozostałe nośniki charakteryzują się dużymi spad-kami cen.Poza strategią i celami UE ważnym jest, aby każdy z krajów członkow-skich wytyczył własne cele narodowe. UE ma na względzie fakt, że OŹEmają bardzo różnorodne przeszkody w rozwoju w poszczególnych krajach iże rozwój OŹE w danym kraju będzie zależał od lokalnych możliwości ipotrzeb. Kilka krajów członkowskich realizuje już własne koncepcje doty-czące OŹE. Rozwój OŹE w Danii, Austrii i Finlandii pokazuje, że spójnestrategie i cele prowadzą do zwiększonego udziału OŹE w bilansach ener-getycznych tych krajów.Przewiduje się, że do osiągnięcia zamierzonych celów UE głównie przy-czyni się biomasa, której obecny udział wzrośnie trzykrotnie do 5600 PJ.Kolejnym ważnym źródłem będzie energia wiatrowa, której przyszły udziałma wynosić 40 GW. Energetyka wodna pozostanie prawdopodobnie dru-gim co do wielkości źródłem odnawialnym, lecz nie przewiduje się jej du-żego wzrostu (około 13 GW) tym samym utrzymując jej 10% udział w ogól-nym bilansie energii odnawialnych. Jeżeli udałoby się uzyskać tego typuscenariusz rozwoju OŹE to pozwoliłoby na uzyskanie podwojenia udziałuenergii odnawialnych w bilansie ogólnym.Dyrektywa 2001/77/EC ustala indywidualne cele dla poszczególnychkrajów UE 15. Cele dla 10 nowoprzyjętych krajów do Unii. ustalone są wtraktatach akcesyjnych. Zwraca uwagę fakt, że zamierzenia krajów wstę-pujących są niższe niż UE 15.UE 25 nie osiągnie takich rezultatów jakieprzewidywano dla UE 15. Jednak w dalszej perspektywie czasowej możli-wości 25 krajów są większe niż 15 ze względu na duże rezerwy w więk-szości z 10 krajów nowo wstępujących.Program rozwoju energetyki odnawialnej w Unii EuropejskiejW celu zdefiniowania trwałej infrastruktury do rozwoju odnawialnychźródeł energii, biorąc pod uwagę zarówno aspekty polityczne, prawne, ad-ministracyjne gospodarcze i ekonomiczne Komisja Europejska wydała w1997 tzw.Białą Księgę.Dokument ten zatytułowany jest-Energyfor theFuture: Renewable Energy Resources(Energia przyszłości: odnawialne źró-dła energii) [2]. Przedstawia on sytuację energii odnawialnych w krajachUE, daje prognozy dotyczące stopnia penetracji rynku przez OŹE. Nawią-Techniczne aspekty wykorzystania energii biomasy i wiatrowej w Unii Europejskiej i w Polsce149zuje do inicjatyw wspierających tego typu działania oraz przedstawia ko-rzyści, jakie mogłyby wyniknąć dla Wspólnoty Europejskiej, gdyby używa-ła ona więcej OŹE, pokazuje problemy które należałoby rozwiązać orazwskazuje kierunki strategii do rozwoju OŹE. Komisja Europejska planujeutworzenie europejskiego funduszu energii odnawialnych, ogólnej strate-gii promocji energii odnawialnych polegającej na instalacji 15 000 MW po-chodzących z energetyki wiatrowej oraz 1000 MW z energii biomasy.O polityce UE w zakresie OZE świadczą dalsze dokumenty politycznewyznaczające cele i ramy działań oraz wspierające programy badawczo –rozwojowe i wdrożeniowe. Oprócz wspomnianej Białej Księgi, należą do nich:• 2000 – Zielona Księga pt. Kierunki Europejskiej Strategii Bezpie-czeństwa Energetycznego.• 2001 – Dyrektywa o promocji elektryczności produkowanej z zaso-bów odnawialnych (2001/77/EC).• 2002 – Dyrektywa o efektywności energetycznej budynków (2002/91/EC).• 2003 – Dyrektywa o promocji wykorzystania biopaliw lub innychpaliw odnawialnych w transporcie (2003/30/EC).• 2003 – Dyrektywa restrukturyzująca zasady opodatkowania nośni-ków energetycznych i energii elektrycznej (2003/96/EC).Dla wspomagania realizacji celów określonych w polityce energetycz-nej Komisja Europejska utworzyła programy, których zadaniem jest finan-sowe wsparcie projektów przyczyniających się do rozwoju technologii iprzyspieszenia wdrożeń OŹE.W latach 1995-1998 funkcjonował Czwarty, a w latach 1999-2003 reali-zacja polityki energetycznej odbywała się w ramach Piątego Programu.Piąty Ramowy Program dla Rozwoju Badawczego i Technologicznego (1999-2002) z kwotą 12 mld ECU był w szczególności nakierowany na promocjęOŹE oraz skojarzonej gospodarki cieplnej. Polska realizowała również pro-jekty w ramach tego programu. Poza programami Unii Europejskiej wszyst-kie zrzeszone kraje mają własne programy i własne środki promujące roz-wój i wdrażanie OŹE.Od 2002 realizowany jest Szósty Program. Jego zasadniczym celemjest wdrożenie Europejskiej Przestrzeni Naukowej, Poprzez integrację śro-dowisk badawczych w Europie. W programie tym min dofinansowane sąbadania służące zwiększeniu konkurencyjności gospodarki europejskiej.Zarówno naukowcy jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa mogą odna-leźć się praktycznie we wszystkich obszarach priorytetowych programu.Obszary priorytetowe obejmują szereg dziedzin nauki, w tym najszybciejrozwijające się gałęzie wiedzy. Oprócz priorytetowych obszarów badaw-150Energia wiatrowa i słoneczna – systemy, technologia, efektywnośćczych przewidziano szereg działań horyzontalnych obejmujących kilka ob-szarów priorytetowych. W jednym z obszarów priorytetowych (zrówno-ważony rozwój) pojawia się zagadnienie zrównoważonych systemów ener-getycznych. Cele realizowane w tym obszarze do 2010r to m.in. wprowa-dzenie nowych i konkurencyjnych cenowo technologii, wykorzystującychodnawialne źródła energii. Celem długookresowym jest tu wprowadzeniedo praktyki nowych źródeł energii, takich jak wodór. Projekty mają obej-mować wielu partnerów z Europy i świata, w tym przemysł. Instrumenta-mi programu to m.in. sieci doskonałości, projekty zintegrowane itp. Po-szczególne instrumenty programu mogą być dofinansowane przez Komi-sję Europejską w wysokości od 25 do 100% kosztów projektu. Najmniej-szy udział dotacji przewidziany jest dla sieci centrów doskonałości. Insty-tut Maszyn Przepływowych otrzymał Europejskie Centrum Doskonałości„ Centre for Clean and Safe Technologies in Power Engineering (CLE-ANERPAS- Contract no. NNE5/2002/7”. Centrum to ma za zadanie m.in.koordynację technicznych aspektów rozwoju energii odnawialnej. Instytutposiada długą tradycję w badaniach maszyn hydraulicznych, służących ma-łej energetyce wodnej ,kolektorów słonecznych. Współpracuje też z wielo-ma naukowymi i przemysłowymi ośrodkami zajmującymi się energetykąźródeł odnawialnych. Ostatnio prowadzi badania i promocję pomp ciepła.Główne cele UE do roku 2010 to:• 12 % udziału energii odnawialnej w zużyciu energii pierwotnej• 22,1 % udziału zielonej energii w produkcji energii elektrycznej• 5,75 % udziału biopaliw w zużyciu paliw silnikowych w transporcieSpośród wymienionych rodzajów OZE energetyka wiatrowa rozwijasię najszybciej a tempo przyrostu kilkakrotnie wyprzedza założenia. Ener-getyka wodna, geotermalna i fotowoltaiczna rozwijają się mniej więcej wwyznaczonym tempie, a dla energetyki wykorzystującej biomasę i cieplnąenergię słoneczną, tempo rocznego przyrostu jest ok. 3- krotnie mniejszeod założonego. Taki stan rzeczy wymaga dodatkowego wsparcia rozwojutechnologii przetwarzających energię biomasy i słońca.Charakterystyka wykorzystania biomasy i energii wiatrowejw krajach UEEnergia biomasyBiomasa jest największym źródłem energii odnawialnej w odniesieniudo energii pierwotnej, jako że jej poziom ocenia się w granicach 55% całko-witej produkcji z OŹE. Produkcja energii z biomasy wynosi około 3% wskali UE. W liczbach bezwzględnych największą produkcję energii z bio-Techniczne aspekty wykorzystania energii biomasy i wiatrowej w Unii Europejskiej i w Polsce151masy odnotowuje się we Francji (ponad 375 PJ), Szwecji (270 PJ) orazFinlandii (165 PJ). We Francji energia ta konsumowana jest przede wszyst-kim w sektorze indywidualnym (80%). W przypadku Szwecji i Finlandiigłównym producentem jest przemysł drzewny. Biorąc pod uwagę znaczneróżnice w populacjach tych krajów udział biomasy w ogólnym bilansie OŹEtych krajów wynosi: we Francji około 7.7%, Finlandii 38% i Szwecji 21%.Osiągnięcie celu nadrzędnego 12 % udziału energii z zasobów odnawial-nych wymaga zwiększenia udziału OZE w wykorzystaniu ciepła, główniew oparciu o biomasę a także wykorzystanie energii słonecznej i geoter-malnej. Oczekiwania w stosunku do wykorzystania ciepła z zasobów odna-wialnych są duże i wymagają intensyfikacji działań głównie w sektorzekomunalnym. Przy czym we wszystkich krajach największe nadzieje wią-że się z wykorzystaniem biomasy. Rys.1 i Rys.2Rys. 1. Kocioł do spalania słomyDyrektywa 2003/30/EC o promocji wykorzystania biopaliw lub innychpaliw odnawialnych w transporcie wyznacza cel osiągnięcia 5,75% udziałubiopaliw w całości paliw zużywanych w transporcie.Rosnące ceny paliw konwencjonalnych powodują zastępowanie ich gra-nulatem. Surowcem do produkcji granulatu są odpady drzewne. Najpopu-larniejszymi odpadami do produkcji granulatu są trociny i wióry. Można teżwytwarzać granulat z kory, zrębków, słomy. Wówczas zawiera on więcejpopiołu. Kotły opalane granulatem mogą mieć zastosowanie wszędzie tamgdzie planowana jest wymiana kotłowni węglowych.zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl