Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Temat: Niepełnosprawność. Separacja czy integracja? Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych.
PLAN.
2. Czym jest niepełnosprawność?
Niepełnosprawność to stan będący efektem dysfunkcji natury fizycznej lub psychicznej, ubytku anatomicznego lub wynikły z urazów, schorzeń lub zaburzeń rozwojowych i powodujący znaczące ograniczenie możliwości wykonywania przez jednostkę podstawowych czynności życiowych. (samoobsługa, przemieszczanie się, czynności manualne, orientacje w otoczeniu, zdolność komunikowania się z innymi ludźmi oraz czynności związane z uczeniem się, wykonywaniem pracy, życiem rodzinnym czy prowadzeniem gospodarstwa domowego)
3. Integracja i separacja.
Integracja społeczna - zespolenie i zharmonizowanie elementów zbiorowości społecznej wyrażające się częstością kontaktów, ich intensywnością i wspólnotą ideową
Separatyzm - dążenia do odrębności, działalność mająca na celu wyodrębnienie się mniejszości społecznych
4. Reakcje środowiska na osoby niepełnosprawne.
Społeczeństwo dostrzegając odchylenia od normy ludzi niepełnosprawnych reaguje:
o Tworząc stereotypy na temat osób niepełnosprawnych
o Stygmatyzując osoby posiadające określoną cechę nie będącą tzw. normą
o Tworząc konkretne postawy (pozytywne lub negatywne)
POSTAWY NEGATYWNE
3 Stereotypy - nadawanie określonej grupie pewnych cech...nie mając przy tym kontaktu z ową grupą, ludzie posługują się stereotypami ponieważ nie maja możliwości wyrobienia sobie opinii na temat człowieka/grupy. W stereotypach na temat osób niepełnosprawnych dominują dwie cechy. Jedna to fakt że są oni postrzegani jako osoby lękliwe i niepewne siebie. Druga uzasadnia brak akceptacji i izolację społeczną tej grupy ponieważ przypisuje się jej podejrzliwość i skrytość. Niepełnosprawni są postrzegani jako jednostki wycofujące się z życia społecznego i kojarzone są z niepowodzeniami życiowymi.
4 Piętnowanie - wywołane negatywną oceną, przyczyną jest cecha która odróżnia osobę od innych, na skutek tego potępia się ją i eliminuje z grupy, wyraźne jest przez stosowanie obraźliwych określeń. Zjawisko piętnowania staje się w relacjach środowisko społeczne-osoba niepełnosprawna jednym z istotnych mechanizmów izolacji społecznej
5 Postawy: Postawa obojętności - polega na unikaniu kontaktów, które zobowiązywałyby do pomocy, kontakty ograniczają się do pozdrowień, zachowany jest szacunek dla osoby niepełnosprawnej,
Postawa odrzucająca - u unikanie jakichkolwiek kontaktów a nawet okazywanie lekceważenia i okazywanie swej przewagi związanej ze sprawnością
Postawa agresywna - polega na przemocy słownej i fizycznej, dodatkowo ogranicza jej codzienne funkcjonowanie
POSTAWY POZYTYWNE
2 Wsparcie społeczne - przejawia się poprzez troskę, zainteresowanie i życzliwość, wiąże się z pomocą. W zależności od udzielanego wsparcia dzielimy na:
a) Wsparcie informacyjne - polega na dostarczaniu informacji o możliwościach przeciwdziałania niepełnosprawności, o możliwościach i sposobach leczenia i rehabilitacji, o problemach związanych z niepełnosprawnością, o instytucjach udzielających pomocy osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom
b) Wsparcie emocjonalne - osoby niepełnosprawne oraz członkowie ich rodzin przeżywają kryzys psychiczny dowiadując się o ograniczeniu sprawności swojej lub bliskiej osoby. Potrzebują wtedy zrozumienia, wysłuchania i życzliwości, zazwyczaj są to osoby z grupy samopomocy, stowarzyszeń osób niepełnosprawnych lub stowarzyszeń rodzin osób niepełnosprawnych
c) Wsparcie materialne - przez dostarczanie środków materialnych i finansowych oraz darów (opału, odzieży, sprzętu gospodarczego)
d) Wsparcie przez świadczenie usług - osoby niepełnosprawne mają problem z wykonywaniem pewnych codziennych czynności, jedne nie radzą sobie z nimi częściowo,i takim potrzebna jest pomoc, inne w ogóle, i te trzeba wyręczać
e) Wsparcie w rozwoju - omówione wcześniej rodzaje wsparcia składają się na wsparcie w rozwoju, wyrównywanie szans związanych z możliwością nauki, wypoczynku, grupy samopomocy (osoba, która początkowo była „biorcą” teraz jest „dawcą” i udziela wsparcia „osobom słabszym psychicznie i fizycznie”, mniej doświadczonym
5. Klasyfikacja postaw wobec osób niepełnosprawnych
Przez pojęcie postawy rozumie się trwały sposób oceniania danego przedmiotu i emocjonalnego nań reagowania oraz względnie trwałych przekonań o jego naturze i właściwościach a także względnie trwałych dyspozycji do zachowań wobec tego przedmiotu.
2 Postawy uczuciowe - pozytywne a) życzliwość
b) sympatia
- negatywne a) niechęć do osoby
- pośrednie a) współczucie, litość
b) obojętność
3 Postawy wolicjonalne - pozytywne a) akceptacja kontaktów
b) chęć utrzymania kontaktów
- negatywne a) unikanie kontaktów
b) unikanie widoku inwalidztwa
- pośrednie a) niesienie pomocy
b)przyglądanie
4 Postawy intelektualne- pozytywne a)bardzo pozytywna ocena wartości osoby niepełnosprawnej (uznanie, podziw, szacunek)
- negatywne a) ujemna ocena cech osoby niepełnosprawnej
- pośrednie a) ocena cech osoby niepełnosprawnej zarówno
pozytywna i negatywna
b) ciekawość, zainteresowanie
7. Można wyróżnić trzy typy relacji między osobą niepełnosprawną a społeczeństwem:
- „spontaniczna partycypacja”- jest charakterystyczna dla społeczeństw rozwijających się, w których kalectwo i niepełnosprawność nie są postrzegane jako istotne problemy społeczne, gdyż jest wiele innych wymagających szybkiej interwencji (Np.: głód, choroby zakaźne), obecność niepełnosprawnych jest „widzialna” ale nie partycypują oni na równych prawach
- „separacja” - kraje o przejściowym stopniu rozwoju - niepełnosprawność spostrzegane są jako poważny problem, ale raczej medyczny niż społeczny. Osoby niepełnosprawne są „niewidzialne” przebywają w instytucjach zamkniętych lub w domach
- „integracja” - kraje wysoko rozwinięte z dużą tradycją rehabilitacji społecznej dla osób niepełnosprawnych. Zniesienie barier społecznych powoduje, że większość osób niepełnosprawnych jest „widzialna” - może partycypować w życiu społecznym na równych prawach z innymi.
8. Dane CBOS
9. Bibliografia
Flanczewska-Wolny M., Jakość życia w niepełnosprawności - mity a rzeczywistość, IMPULS, Gliwice-Kraków 2007.
Kawczyńska-Butrym Z., Niepełnosprawność - specyfika pomocy społecznej, BPS, Katowice 1998.
Łąkowski R., Encyklopedia popularna. PWN, Warszawa 1982.
Ochoczenko H., Nowicka A., Potrzeby osób niepełnosprawnych w warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych, IMPULS, Kraków 2006.
Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji, wyd. IFiS PAN, Warszawa 1996.
Ostrowska A., Sikorska J., Gonciarz B., Osoby niepełnosprawne w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, wydawnictwo przemysłowe WENA, Warszawa 2001.
www.bip.powiat.wloclawski.pl/bip_download.php?id=1901
www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2000/K_085_00.PDF