Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
12
ZAGROŻENIA CHEMICZNE I TERMICZNE
str. 14 – 20
Nr ind. 371203 ISSN 0137-8910 Cena 2,93 zł
(w tym 5% VAT)
2011
Miesięcznik Państwowej Straży Pożarnej
W NUMERZE
30 lat temu
zastrajkowali
podchorążowie
WOSP
Nasza okładka:
Strażackie
życzenia
fot. Jerzy Linder
W ogniu pytań
Jakość czy jakoś?
str. 8
10
Spłonęła
fabryka
dezodorantów
Ratownictwo i ochrona ludności
Pachnący pożar
str. 10
Bezpieczeństwo i zdrowie
Zagrożenia chemiczne w pracy
strażaka str. 14
O czynnikach termicznych str. 18
Rozpoznawanie zagrożeń
Gazem w ogień str. 22
Fachowo w każdym calu str. 26
Rozlewnia pod lupą
str. 28
Szkolenie
Stanowisko do ćwiczeń z LPG str. 30
14
Z tablicą
Mendelejewa
do akcji
Technika
Strażacki worek św. Mikołaja str. 34
KCKRiOL – wizja str. 36
Za granicą
Misja dodatkowa
str. 38
Do czytania pod choinką
A tu się pali jak cholera… str. 40
Jak to z kalendarzem było str. 46
Listy i polemiki
Przed nami daleka droga str. 42
30
Szkolenie
bliżej praktyki
Nieprzeciętni
Zawsze na służbie
str. 44
Strażak na lodzie
str. 45
Historia i tradycje
Pamięć, która przetrwa
str. 6
Życie i służba
Stanisława Komorowskiego (cz. 3) str. 47
Byłem komendantem Jubilatki str. 48
Stałe pozycje
Kalejdoskop str. 3
Poglądy i opinie str. 4
Flesz str. 5
Przegląd wydarzeń str. 50, 51, 52, 53
www.poz@rnictwo str. 50
Klub Maniaków Miniatur str. 51
Służba i wiara
40
Zamiast
szopki
noworocznej
str. 52
To warto przeczytać
str. 52
Szczypta wspomnień
str. 54
Straż na znaczkach
str. 54
Postscriptum
str. 55
2
12/2011
Światowy Dzień Pamięci
o Oiarach Wypadków Drogowych
Trzecia niedziela listopada to Światowy
Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Dro-
gowych. Dane Komendy Głównej Policji są
porażające – każdego dnia na polskich
drogach ginie średnio 15 osób, a ponad
170 zostaje rannych. Według badań Świa-
towej Organizacji Zdrowia wypadki drogo-
we zajmują dziewiąte miejsce na liście
przyczyn nagłych zgonów. Rocznie za ich
przyczyną ginie na świecie 1,3 mln ludzi
– to 4 tys. osób dziennie. Światowy Dzień
Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowy
obchodzony jest z inicjatywy Organizacji
Narodów Zjednoczonych od 2005 r. Wcze-
śniej, od 1993 r., znana była inicjatywa an-
gielskiej organizacji Road Peace pod na-
zwą Europejski Dzień Pamięci.
WYDAWCA: Komendant Główny PSP
REDAKCJA: 00-463 Warszawa,
ul. Podchorążych 38,
tel. 22 523 33 06, faks 22 523 33 05
e-mail: pp@kgpsp.gov.pl, www.ppoz.pl
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Redaktor naczelny: mł. bryg. Bogdan ROMANOWSKI
tel. 22 523 33 07 lub tel. MSWiA 533-07,
bromanowski@kgpsp.gov.pl
Zastępca redaktora naczelnego: st. kpt. Anna ŁAŃDUCH
tel. 22 523 33 99 lub tel. MSWiA 533-99,
alanduch@kgpsp.gov.pl
Sekretarz redakcji: Agnieszka WÓJCIK tel. 22 523 33 98
lub tel. MSWiA 533-98, awojcik@kgpsp.gov.pl
Elżbieta PRZYŁUSKA tel. 22 523 33 08
lub tel. MSWiA 533-08, eprzyluska@kgpsp.gov.pl
Grafika i fotoedycja: Jerzy LINDER tel. 22 523 33 06
lub tel. MSWiA 533-06, jlinder@kgpsp.gov.pl
Administracja i reklama: Małgorzata JANUSZCZYK,
Marta MAŁECKA
tel. 22 523 33 06, lub tel. MSWiA 533-06,
pp@kgpsp.gov.pl
Korekta: Dorota KRAWCZAK
RADA REDAKCYJNA
Przewodniczący: nadbryg. Janusz SKULICH
Członkowie: st. bryg. Andrzej SZCZEŚNIAK,
st. bryg. Piotr GUZEWSKI, st. bryg. dr inż. Jerzy RANECKI,
st. bryg. Janusz SZYLAR,
mł. bryg. dr inż. Dariusz WRÓBLEWSKI
Oiary nieuwagi i głupoty
Liczba wypadków na torach kolejowych
z udziałem pieszych stale wzrasta. W samej
Warszawie w tym roku doszło do 68 wypadków,
w których zginęły 23 osoby, a 36 zostało okale-
czonych. Najczęstsze powody tych zdarzeń to
pośpiech, brak poszanowania dla przepisów
drogowych oraz nadmierne spożycie alkoholu
– osoby pijane nie potraią prawidłowo ocenić
odległości nadjeżdżającego pociągu. Tereny ko-
lejowe patroluje Straż Ochrony Kolei, która karze
przechodzących w niedozwolonym miejscu
mandatami w wysokości od 20 do 500 zł.
„Rzeczpospolita”
Wiadomości.onet.pl
Płonąca Ziemia
Wyniki pracy nad projektem MODIS, cz
y
li trwa-
jącej dziesięć lat obserwacji Ziemi przez satelity
NASA, ujawniły niepokojącą liczbę pożarów. Na
podstawie przesłanych danych sporządzono anali-
zę i wizualizację przedstawiającą zasięg pożarów od lipca 2001 r. do lipca
2011 r. Analiza skupia się wokół wielkopowierzchniowych pożarów w Rosji czy
USA, ale tego typu zdarzenia stanowią zaledwie 2-4 proc. wszystkich pożarów
na Ziemi. 70 proc. z nich ma miejsce na kontynencie afrykańskim. Łącznie na
całym świecie w ciągu dnia może wybuchnąć nawet 10 tys. pożarów. Wbrew
pozorom ich przyczyną nie są tylko susze przypisane do gorących szerokości
geograicznych. Większość z tych pożarów wystąpiła na terenach sawanny
i była spowodowane rolniczą działalnością człowieka. Dzięki danym pochodzą-
cym z analiz można badać wpływ pożarów na zmiany klimatyczne na Ziemi.
Odkrywcy.pl
PRENUMERATA
Zamówienia na prenumeratę „Przeglądu Pożar-
niczego” na 2012 r. przyjmuje WEMA
Wydawnictwo-Poligraia Sp. z o.o.,
ul. Rolna 191/193, 02-729 Warszawa
Zamówienia (proszę podać w nich nazwę, adres
i NIP zamawiającego) można składać:
• telefonicznie: 22 827 21 17
• faksem: 22 828 57 79
• e-mailem: sekretariat@wp-wema.pl
• przez internet: www.wp-wema.pl
Numer konta bankowego: Bank Zachodni WBK
84 1090 1056 0000 0001 1750 2199
Cena egzemplarza – 5 zł, w tym 5% VAT
REKLAMA w „Przeglądzie Pożarniczym”
Szczegółowych informacji o cenach i o rozmia-
rach modułów reklamowych udzielamy tele-
fonicznie pod numerem 22 523 33 06 oraz na
stronach serwisu internetowego: www.ppoz.pl
Test na tolerancję
W testach dla kandydatów na policjantów
wprowadzono nową kategorię: postawa
wobec innych ludzi. Zawiera ona 60 pytań,
które mają sprawdzić, czy kandydat do-
strzega i uwzględnia odczucia oraz opinie
innych ludzi, prezentuje otwartość i tole-
rancję na różnorodność i wielokulturo-
wość, a także czy rozumie poszanowanie
godności ludzkiej oraz respektowanie ogól-
nych wartości i norm moralnych. Testy
przeprowadzane są od czerwca. Przyczyna
ich wprowadzenia to m.in. rosnąca liczba
imigrantów w Polsce – powodująca zdarze-
nia, których tłem jest dyskryminacja, a tak-
że skargi na Policję dotyczące niewłaściwe-
go potraktowania osób o innej orientacji
seksualnej czy kolorze skóry.
„Gazeta Wyborcza”
Do rezerwy kandydaci sznurem…
MON szuka kolejnych pomysłów na przyciągnię-
cie chętnych do służby w Narodowych Siłach
Rezerwowych (NSR). W tym roku zgłosiło się
ok. 10 tys. kandydatów. Jest to zaledwie połowa
zakładanej liczby chętnych. Po wprowadzeniu za-
chęt w postaci nagród dla żołnierzy NSR w wyso-
kości 2 tys. zł oraz uproszczeniu zasad naboru
liczba chętnych wcale nie wzrosła. Teraz MON
chce stworzyć nowe etaty ochroniarzy w jednost-
kach wojskowych, które miałyby zastąpić usługi
zewnętrznych agencji. Jest to wyraźny ukłon
w stronę bezrobotnych, którzy są najliczniejszą
grupą chętnych do NSR cieszy się popularnością.
Stanowią oni 70 proc. kandydatów. Oprócz za-
pewnienia miejsca pracy MON chce również za-
oferować kandydatom kontrakt od razu na 6 lat
zamiast na18 miesięcy.
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i redakcji tekstów
oraz zmiany ich tytułów. Prosimy o nadsyłanie materiałów
w wersji elektronicznej. Redakcja nie odpowiada za treść
ogłoszeń oraz reklam i nie zwraca materiałów niezamó-
wionych.
Opracowanie techniczne, druk: Centrum Usług Wspólnych
– Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71,
02-903 Warszawa, tel. 22 694 67 52, faks 22 694 62 06;
www.cuw.gov.pl, e-mail: wydawnictwa@cuw.gov.pl
Nakład 4000 egz.
Kompletne numery archiwalne w formacie PDF
(od nr 1/2011) publikujemy na naszej stronie internetowej
po trzech miesiącach od ukazania się drukiem.
„Dziennik. Gazeta Prawna”
3
12/2011
szej jakości. Jeżeli będziemy nagradzali tych,
z których pracy obywatele będą bardziej zadowole-
ni, to jakość się poprawi. Wojewoda śląski ma taką
metodologię. Będziemy chcieli ją upowszechnić.
Takich pomysłów, energii, świetnych ludzi jest
w administracji dużo. I w samorządach też. Trzeba
upowszechnić to, co się sprawdziło lokalnie. Co się
sprawdza w samorządach, można przejąć w admi-
nistracji państwowej. Dlatego zrobimy wspólne
warsztaty wojewodów i marszałków województw.
Dużo energii i szans marnuje się dlatego, że między
samorządami a administracją rządową za mało jest
współpracy.
EMERYTURY I PODWYŻKI
Rozmowa „Gazety Wyborczej” z Jackiem
Cichockim, szefem MSW, o najpilniej-
szych sprawach resortu:
– Co było nie tak w strukturze MSWiA, że
ponad 14 lat po reformie z czasów AWS znów
rozdzielono sprawy wewnętrzne i admini-
strację?
– To był potężny resort o bardzo różnych ob-
szarach odpowiedzialności. Z jednej strony było
myślenie o bezpieczeństwie wewnętrznym pań-
stwa i odpowiedzialność za to oraz nadzór nad
służbami. Z drugiej – kwestie mniejszości narodo-
wych, informatyzacji, modernizacji różnego ro-
dzaju obszarów administracji państwa i relacji
z podmiotami lokalnymi. Wreszcie był bardzo
szczególny obszar, czyli współpraca z wojewoda-
mi, którzy w terenie reprezentują istotne kwestie
związane z funkcjonowaniem państwa, chociażby
po klęskach żywiołowych. Zarządzanie tymi
wszystkimi obszarami było bardzo złożone i bar-
dzo trudne. [...]
– Co w MSW jest najpilniejsze do rozwiąza-
nia?
– Sprawa pierwsza to doprowadzenie do końca
i zakończenie sukcesem polskiej prezydencji, tak
by można było powiedzieć, że wywiązaliśmy się
z naszych zobowiązań, ale i zadbaliśmy o nasze
interesy. Chodzi np. o wzmocnienie zarządzania
strefą Schengen.
Kolejne sprawy to te, o których mówił pan pre-
mier w exposé, czyli reforma emerytur munduro-
wych oraz podwyżki dla policjantów, w tym pyta-
nie o możliwość podwyżek dla innych służb.
W poniedziałek w czasie rozmowy z przedstawi-
cielami związków zawodowych deklarowałem,
że podejmowałem próby przekonania ministra i-
nansów do tego, żeby znaleźć środki także dla in-
nych służb. To się na razie nie udało.
– Chodzi o strażaków?
– Straż pożarną, Straż Graniczną, BOR.
Sprawdzamy, czy w obecnych budżetach da się
znaleźć pieniądze na podwyżki. Umówiłem się ze
związkowcami, że w połowie stycznia będę wie-
dział, jakie są możliwości. W poniedziałek przed-
stawiliśmy też model systemu emerytalnego dla
nowych funkcjonariuszy. Mam nadzieję, że
do początku stycznia będziemy już mieli gotową
ustawę, a w lutym znajdzie się ona w parlamencie.
– Pan bardzo podkreśla, że zmiany dotyczą
nowych funkcjonariuszy. Czy ta informacja
przebiła się do już pracujących, czy dalej od-
chodzą ze służby ze strachu przed reformą?
– Podczas rozmów ze związkami odwołałem
się do słów premiera, że zmiany nie będą narusza-
ły systemu emerytalnego obecnych funkcjonariu-
szy. Chociaż będą mieli prawo wyboru: będą mo-
gli przejść do nowego systemu. Bo chcielibyśmy,
żeby funkcjonariusze, którzy są wyszkoleni, zdo-
byli doświadczenie, pracowali jak najdłużej dla
państwa. [...]
NIC NOWEGO
Stanisław Rakoczy, podsekretarz stanu
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych,
w rozmowie z „Gazetą Wyborczą” tuż po
objęciu stanowiska wiceministra:
SŁABY PUNKT
St. kpt. Jarosław Kuśmierek, naczelnik
Wydziału Operacyjno-Szkoleniowego KM
PSP Poznań, w rozmowie z czasopismem
„998”:
– Straż pożarna cieszy się opinią dobrze
funkcjonującej formacji. Co można jeszcze
poprawić?
– To druga co do wielkości po Policji, jeżeli
chodzi o liczebność, służba podlegająca minis-
terstwu. Dobra opinia na jej temat cieszy, choć
powinna być jeszcze bardziej ugruntowana.
Oczywiście nic nowego w kwestiach jej funkcjo-
nowania się nie wymyśli. Ale na pewno istotne
jest doposażenie straży pożarnej. Jej zadania prze-
ciwpożarowe są bardzo ważne, ale równie często,
jeżeli nie częściej, strażacy występują też w roli
ratowników drogowych czy w innych zagroże-
niach. Musimy zrobić wszystko, by działała jak
najlepiej. To kwestia komunikacji związana
z nr. tel. 112, funkcjonowania centrów powiado-
mienia ratunkowego, unowocześnienia i informa-
tyzacji. Tych spraw jest mnóstwo.
– Z najnowszych danych opublikowanych
przez Zarząd Główny OSP wynika, że średnio
o 31 proc. wzrosło zaangażowanie w akcje ratow-
niczo-gaśnicze ochotniczych straży pożarnych.
Czy w parze z tym idzie rosnące zainteresowanie
szkoleniami?
– [...] zainteresowanie szkoleniami, moim zda-
niem, pozostaje niezmienne, niejako niezależnie
od liczby akcji ratowniczo-gaśniczych. Można na-
wet zauważyć wzrost zainteresowania szkoleniami
wcześniej mniej popularnymi, jak choćby szkole-
niem strażaków –
ratowników OSP z zakresu dzia-
łań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na
wodach. Z moich obserwacji wynika, że druhowie są
niezmiennie zainteresowani szkoleniami prowadzo-
nymi przez doświadczonych i zaangażowanych stra-
żaków, którzy potraią przekazać wiedzę i umiejętno-
ści przydatne w prowadzeniu działań ratowniczych.
– Czy przewidywana jest w najbliższym
czasie nowelizacja programu szkoleń straża-
ków OSP? [...]
– [...] tego nie wiem. Czy istnieje potrzeba nowe-
lizacji systemu szkolenia strażaków ratowników
OSP? Moim zdaniem tak. Sam fakt, że programy
szkolenia nie zostały zmodyikowane od momentu
ich zatwierdzenia, może świadczyć o tym, że nie wy-
ciągamy wniosków z bieżących działań ratowniczo-
-gaśniczych. [...]
Warto przy tej okazji zaznaczyć, że niezmiernie
istotny w procesie nauczania jest właściwy dobór
doświadczonych wykładowców, a raczej instrukto-
rów mających nie tylko odpowiednie wykształcenie
i umiejętności, ale również zdolności pedagogiczne,
a często także wychowawcze. Wydaje mi się, że ten
element jest najsłabszy, ponieważ bardzo rzadko
uczy się potencjalnych nauczycieli. Brakuje wymia-
ny doświadczeń pomiędzy poszczególnymi ośrod-
kami szkoleniowymi, pomiędzy poszczególnymi
komendantami miejskimi/powiatowymi PSP.
Nieczęsto organizowane są też warsztaty metodycz-
ne bądź szkolenia kadry dowódczej.
ADMINISTRACJA PO NOWEMU
Minister administracji i cyfryzacji Michał
Boni w rozmowie z „Polityką” o swej roli
w nowym ministerstwie:
– Nadmiar instytucji to od lat mantra pol-
skich polityków.
– Najgorzej jest wtedy, kiedy instytucji jest
dużo i działają słabo. Pierwszym celem, jaki sobie
stawiam, jest większa efektywność. Temu m.in.
służy cyfryzacja. Kiedy instytucje zaczną efek-
tywniej działać, będzie można powiedzieć, czy
ich jest za dużo i czy mają zbyt wielu urzędników.
– „Za dużo urzędników” to kolejna mantra.
A z Unii słyszymy, że mamy urzędników i insty-
tucji za mało…
– Może nie są dobrze rozlokowani. Zadania się
powielają. W porównaniu z innymi krajami nie
mamy rozdmuchanej administracji. Ale ludzką
złość często budzi niesprawność. I brak zrozumie-
nia, że się jest – w administracji – wyłącznie dla
obywatela. To obywatel-klient jest nadzorującym
kierownikiem w symbolicznym sensie. [...]
– Trzeba zwalniać urzędników?
– Trzeba oszczędzać także na zatrudnieniu. Ale
podstawa to świadczenie przez państwo usług lep-
4
12/2011
NA POCZĄTEK
To silniejsze od nas. Przychodzi grudzień, koniec roku i nie-
odmiennie ciągnie nas do podsumowań. Kiedy oddawaliśmy
do druku 12 numer PP, przyszedł czas na releksję, jaki był ten
rok. Staraliśmy się podejmować tematy ważne i aktualne, udało
nam się zaprosić do współpracy nowych autorów – doświad-
czonych ratowników, ludzi nauki i specjalistów z pokrewnych
ratownictwu dziedzin. Owocem jest wiele nowatorskich publi-
kacji. A oto telegraiczny skrót najważniejszych z nich.
W styczniu pokazaliśmy problemy ratownictwa wysokościowe-
go, które świętowało 30-lecie. Zaczęliśmy też bardzo oczekiwa-
ny, jak się okazało, cykli konspektów dydaktycznych dla straża-
ków prowadzących pogadanki z przedszkolakami. W marcu
głos oddaliśmy naszym partnerom wolontariuszom z racji
Europejskiego Roku Wolontariatu. W kwietniu po raz pierwszy
tak szeroko opisaliśmy problematykę dochodzeń popożaro-
wych, pokazując stanowiska różnych służb. W lipcu po pożarze
magazynów w Wólce Kosowskiej naświetliliśmy problem
budowli wielkokubaturowych. W sierpniu pisaliśmy o współpra-
cy z mediami i świadomej polityce kreowania wizerunku forma-
cji. Październikowy numer zdominowała tematyka ćwiczeń
ratowniczych.
Czego mogą się spodziewać Państwo po naszym miesięczniku
w przyszłym roku? Otrzymujemy wiele pozytywnych opinii
o blokach tematycznych, więc będziemy kontynuować taką
formułę PP. Już w styczniu do Państwa rąk trai numer poświęco-
ny bazom paliw płynnych. Chcemy być pismem nowoczesnym
i profesjonalnym, śledzącym najważniejsze wydarzenia i pro-
blemy formacji. A ich z pewnością w nadchodzącym roku nie
braknie. Dość wspomnieć Euro 2012, 20-lecie powstania PSP
i ważny dla samej redakcji jubileusz 100-lecia PP. Chcemy być
platformą wymiany wiedzy, doświadczeń, poglądów, dlatego
przypominamy, że hasło: Zostań naszym autorem jest nadal
aktualne.
W KCKRiOL odbyło się spotkanie podsu-
mowujące dotychczasową współpracę ze stro-
ną ukraińską przy przygotowaniach do organi-
zacji Euro 2012. Omówione zostały ćwiczenia
EU Carpathex 2011, „Krajowy plan operacji za-
bezpieczenia turnieju Euro 2012” i zagadnienia
techniczne związane z udzielaniem pomocy ra-
towniczej podczas mistrzostw. Poruszono rów-
nież zadania dla PSP wynikające z „Wytycz-
nych CBRN…”, jak również kwestię potencjal-
nego użycia sił i środków Ministerstwa Ukrainy
ds. Sytuacji Nadzwyczajnych przewidzianych
do wykorzystania po stronie polskiej. W spot-
kaniu udział wzięli m.in.: zastępca komendan-
ta głównego PSP nadbyg. Piotr Kwiatkowski
i naczelnik Zarządu Sytuacji Nadzwyczajnych
oraz Działalności Antyterrorystycznej Departa-
mentu Ochrony Cywilnej Ministerstwa Sytuacji
Nadzwyczajnych Ukrainy płk Wiktor Kuczer.
Na terenie JRG 7 w Poznaniu odbyła się
uroczystość wręczenia odznaczeń, wyróżnień
i awansów na wyższe stopnie służbowe, połą-
czona z wmurowaniem aktu erekcyjnego pod
budowę stanowiska do analizowania i progno-
zowania zagrożeń KM PSP w Poznaniu oraz
zakończeniem projektu PO KL „Profesjonalne
służby ratownicze – podstawą bezpieczeństwa
mieszkańców województwa wielkopolskiego”.
Spotkanie stało się również okazją do podpisa-
nia strategii rozwoju ratownictwa dla aglome-
racji poznańskiej i ślubowania nowo przyjętych
funkcjonariuszy. KG PSP reprezentował na nim
zastępca komendanta głównego PSP nadbryg.
Marek Kowalski.
KW PSP w Toruniu zaprezentowała efekty
swojej pracy nad realizacją projektu „Bezpiecz-
ne Centrum – doposażenie jednostek organiza-
cyjnych PSP w ciężkie pojazdy i sprzęt do ra-
townictwa technicznego na drogach”. Projekt
współinansowany ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego zrealizowano
w partnerstwie pięciu województw: kujaw-
sko-pomorskiego, łódzkiego, świętokrzyskie-
go, wielkopolskiego i mazowieckiego.
W CNBOP-PIB odbyła się narada szkolenio-
wa dla pełnomocników ds. ochrony informacji
niejawnych oraz pracowników zajmujących
się przygotowaniami obronnymi w komendach
wojewódzkich PSP, szkołach PSP, CNBOP-PIB
i CMP. Poruszono na niej dwa zasadnicze ob-
szary tematyczne: ochrony informacji niejaw-
nych oraz przygotowań obronnych w PSP.
5
12/2011
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
ZAGROŻENIA CHEMICZNE I TERMICZNE
str. 14 – 20
Nr ind. 371203 ISSN 0137-8910 Cena 2,93 zł
(w tym 5% VAT)
2011
Miesięcznik Państwowej Straży Pożarnej
W NUMERZE
30 lat temu
zastrajkowali
podchorążowie
WOSP
Nasza okładka:
Strażackie
życzenia
fot. Jerzy Linder
W ogniu pytań
Jakość czy jakoś?
str. 8
10
Spłonęła
fabryka
dezodorantów
Ratownictwo i ochrona ludności
Pachnący pożar
str. 10
Bezpieczeństwo i zdrowie
Zagrożenia chemiczne w pracy
strażaka str. 14
O czynnikach termicznych str. 18
Rozpoznawanie zagrożeń
Gazem w ogień str. 22
Fachowo w każdym calu str. 26
Rozlewnia pod lupą
str. 28
Szkolenie
Stanowisko do ćwiczeń z LPG str. 30
14
Z tablicą
Mendelejewa
do akcji
Technika
Strażacki worek św. Mikołaja str. 34
KCKRiOL – wizja str. 36
Za granicą
Misja dodatkowa
str. 38
Do czytania pod choinką
A tu się pali jak cholera… str. 40
Jak to z kalendarzem było str. 46
Listy i polemiki
Przed nami daleka droga str. 42
30
Szkolenie
bliżej praktyki
Nieprzeciętni
Zawsze na służbie
str. 44
Strażak na lodzie
str. 45
Historia i tradycje
Pamięć, która przetrwa
str. 6
Życie i służba
Stanisława Komorowskiego (cz. 3) str. 47
Byłem komendantem Jubilatki str. 48
Stałe pozycje
Kalejdoskop str. 3
Poglądy i opinie str. 4
Flesz str. 5
Przegląd wydarzeń str. 50, 51, 52, 53
www.poz@rnictwo str. 50
Klub Maniaków Miniatur str. 51
Służba i wiara
40
Zamiast
szopki
noworocznej
str. 52
To warto przeczytać
str. 52
Szczypta wspomnień
str. 54
Straż na znaczkach
str. 54
Postscriptum
str. 55
2
12/2011
Światowy Dzień Pamięci
o Oiarach Wypadków Drogowych
Trzecia niedziela listopada to Światowy
Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Dro-
gowych. Dane Komendy Głównej Policji są
porażające – każdego dnia na polskich
drogach ginie średnio 15 osób, a ponad
170 zostaje rannych. Według badań Świa-
towej Organizacji Zdrowia wypadki drogo-
we zajmują dziewiąte miejsce na liście
przyczyn nagłych zgonów. Rocznie za ich
przyczyną ginie na świecie 1,3 mln ludzi
– to 4 tys. osób dziennie. Światowy Dzień
Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowy
obchodzony jest z inicjatywy Organizacji
Narodów Zjednoczonych od 2005 r. Wcze-
śniej, od 1993 r., znana była inicjatywa an-
gielskiej organizacji Road Peace pod na-
zwą Europejski Dzień Pamięci.
WYDAWCA: Komendant Główny PSP
REDAKCJA: 00-463 Warszawa,
ul. Podchorążych 38,
tel. 22 523 33 06, faks 22 523 33 05
e-mail: pp@kgpsp.gov.pl, www.ppoz.pl
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Redaktor naczelny: mł. bryg. Bogdan ROMANOWSKI
tel. 22 523 33 07 lub tel. MSWiA 533-07,
bromanowski@kgpsp.gov.pl
Zastępca redaktora naczelnego: st. kpt. Anna ŁAŃDUCH
tel. 22 523 33 99 lub tel. MSWiA 533-99,
alanduch@kgpsp.gov.pl
Sekretarz redakcji: Agnieszka WÓJCIK tel. 22 523 33 98
lub tel. MSWiA 533-98, awojcik@kgpsp.gov.pl
Elżbieta PRZYŁUSKA tel. 22 523 33 08
lub tel. MSWiA 533-08, eprzyluska@kgpsp.gov.pl
Grafika i fotoedycja: Jerzy LINDER tel. 22 523 33 06
lub tel. MSWiA 533-06, jlinder@kgpsp.gov.pl
Administracja i reklama: Małgorzata JANUSZCZYK,
Marta MAŁECKA
tel. 22 523 33 06, lub tel. MSWiA 533-06,
pp@kgpsp.gov.pl
Korekta: Dorota KRAWCZAK
RADA REDAKCYJNA
Przewodniczący: nadbryg. Janusz SKULICH
Członkowie: st. bryg. Andrzej SZCZEŚNIAK,
st. bryg. Piotr GUZEWSKI, st. bryg. dr inż. Jerzy RANECKI,
st. bryg. Janusz SZYLAR,
mł. bryg. dr inż. Dariusz WRÓBLEWSKI
Oiary nieuwagi i głupoty
Liczba wypadków na torach kolejowych
z udziałem pieszych stale wzrasta. W samej
Warszawie w tym roku doszło do 68 wypadków,
w których zginęły 23 osoby, a 36 zostało okale-
czonych. Najczęstsze powody tych zdarzeń to
pośpiech, brak poszanowania dla przepisów
drogowych oraz nadmierne spożycie alkoholu
– osoby pijane nie potraią prawidłowo ocenić
odległości nadjeżdżającego pociągu. Tereny ko-
lejowe patroluje Straż Ochrony Kolei, która karze
przechodzących w niedozwolonym miejscu
mandatami w wysokości od 20 do 500 zł.
„Rzeczpospolita”
Wiadomości.onet.pl
Płonąca Ziemia
Wyniki pracy nad projektem MODIS, cz
y
li trwa-
jącej dziesięć lat obserwacji Ziemi przez satelity
NASA, ujawniły niepokojącą liczbę pożarów. Na
podstawie przesłanych danych sporządzono anali-
zę i wizualizację przedstawiającą zasięg pożarów od lipca 2001 r. do lipca
2011 r. Analiza skupia się wokół wielkopowierzchniowych pożarów w Rosji czy
USA, ale tego typu zdarzenia stanowią zaledwie 2-4 proc. wszystkich pożarów
na Ziemi. 70 proc. z nich ma miejsce na kontynencie afrykańskim. Łącznie na
całym świecie w ciągu dnia może wybuchnąć nawet 10 tys. pożarów. Wbrew
pozorom ich przyczyną nie są tylko susze przypisane do gorących szerokości
geograicznych. Większość z tych pożarów wystąpiła na terenach sawanny
i była spowodowane rolniczą działalnością człowieka. Dzięki danym pochodzą-
cym z analiz można badać wpływ pożarów na zmiany klimatyczne na Ziemi.
Odkrywcy.pl
PRENUMERATA
Zamówienia na prenumeratę „Przeglądu Pożar-
niczego” na 2012 r. przyjmuje WEMA
Wydawnictwo-Poligraia Sp. z o.o.,
ul. Rolna 191/193, 02-729 Warszawa
Zamówienia (proszę podać w nich nazwę, adres
i NIP zamawiającego) można składać:
• telefonicznie: 22 827 21 17
• faksem: 22 828 57 79
• e-mailem: sekretariat@wp-wema.pl
• przez internet: www.wp-wema.pl
Numer konta bankowego: Bank Zachodni WBK
84 1090 1056 0000 0001 1750 2199
Cena egzemplarza – 5 zł, w tym 5% VAT
REKLAMA w „Przeglądzie Pożarniczym”
Szczegółowych informacji o cenach i o rozmia-
rach modułów reklamowych udzielamy tele-
fonicznie pod numerem 22 523 33 06 oraz na
stronach serwisu internetowego: www.ppoz.pl
Test na tolerancję
W testach dla kandydatów na policjantów
wprowadzono nową kategorię: postawa
wobec innych ludzi. Zawiera ona 60 pytań,
które mają sprawdzić, czy kandydat do-
strzega i uwzględnia odczucia oraz opinie
innych ludzi, prezentuje otwartość i tole-
rancję na różnorodność i wielokulturo-
wość, a także czy rozumie poszanowanie
godności ludzkiej oraz respektowanie ogól-
nych wartości i norm moralnych. Testy
przeprowadzane są od czerwca. Przyczyna
ich wprowadzenia to m.in. rosnąca liczba
imigrantów w Polsce – powodująca zdarze-
nia, których tłem jest dyskryminacja, a tak-
że skargi na Policję dotyczące niewłaściwe-
go potraktowania osób o innej orientacji
seksualnej czy kolorze skóry.
„Gazeta Wyborcza”
Do rezerwy kandydaci sznurem…
MON szuka kolejnych pomysłów na przyciągnię-
cie chętnych do służby w Narodowych Siłach
Rezerwowych (NSR). W tym roku zgłosiło się
ok. 10 tys. kandydatów. Jest to zaledwie połowa
zakładanej liczby chętnych. Po wprowadzeniu za-
chęt w postaci nagród dla żołnierzy NSR w wyso-
kości 2 tys. zł oraz uproszczeniu zasad naboru
liczba chętnych wcale nie wzrosła. Teraz MON
chce stworzyć nowe etaty ochroniarzy w jednost-
kach wojskowych, które miałyby zastąpić usługi
zewnętrznych agencji. Jest to wyraźny ukłon
w stronę bezrobotnych, którzy są najliczniejszą
grupą chętnych do NSR cieszy się popularnością.
Stanowią oni 70 proc. kandydatów. Oprócz za-
pewnienia miejsca pracy MON chce również za-
oferować kandydatom kontrakt od razu na 6 lat
zamiast na18 miesięcy.
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i redakcji tekstów
oraz zmiany ich tytułów. Prosimy o nadsyłanie materiałów
w wersji elektronicznej. Redakcja nie odpowiada za treść
ogłoszeń oraz reklam i nie zwraca materiałów niezamó-
wionych.
Opracowanie techniczne, druk: Centrum Usług Wspólnych
– Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71,
02-903 Warszawa, tel. 22 694 67 52, faks 22 694 62 06;
www.cuw.gov.pl, e-mail: wydawnictwa@cuw.gov.pl
Nakład 4000 egz.
Kompletne numery archiwalne w formacie PDF
(od nr 1/2011) publikujemy na naszej stronie internetowej
po trzech miesiącach od ukazania się drukiem.
„Dziennik. Gazeta Prawna”
3
12/2011
szej jakości. Jeżeli będziemy nagradzali tych,
z których pracy obywatele będą bardziej zadowole-
ni, to jakość się poprawi. Wojewoda śląski ma taką
metodologię. Będziemy chcieli ją upowszechnić.
Takich pomysłów, energii, świetnych ludzi jest
w administracji dużo. I w samorządach też. Trzeba
upowszechnić to, co się sprawdziło lokalnie. Co się
sprawdza w samorządach, można przejąć w admi-
nistracji państwowej. Dlatego zrobimy wspólne
warsztaty wojewodów i marszałków województw.
Dużo energii i szans marnuje się dlatego, że między
samorządami a administracją rządową za mało jest
współpracy.
EMERYTURY I PODWYŻKI
Rozmowa „Gazety Wyborczej” z Jackiem
Cichockim, szefem MSW, o najpilniej-
szych sprawach resortu:
– Co było nie tak w strukturze MSWiA, że
ponad 14 lat po reformie z czasów AWS znów
rozdzielono sprawy wewnętrzne i admini-
strację?
– To był potężny resort o bardzo różnych ob-
szarach odpowiedzialności. Z jednej strony było
myślenie o bezpieczeństwie wewnętrznym pań-
stwa i odpowiedzialność za to oraz nadzór nad
służbami. Z drugiej – kwestie mniejszości narodo-
wych, informatyzacji, modernizacji różnego ro-
dzaju obszarów administracji państwa i relacji
z podmiotami lokalnymi. Wreszcie był bardzo
szczególny obszar, czyli współpraca z wojewoda-
mi, którzy w terenie reprezentują istotne kwestie
związane z funkcjonowaniem państwa, chociażby
po klęskach żywiołowych. Zarządzanie tymi
wszystkimi obszarami było bardzo złożone i bar-
dzo trudne. [...]
– Co w MSW jest najpilniejsze do rozwiąza-
nia?
– Sprawa pierwsza to doprowadzenie do końca
i zakończenie sukcesem polskiej prezydencji, tak
by można było powiedzieć, że wywiązaliśmy się
z naszych zobowiązań, ale i zadbaliśmy o nasze
interesy. Chodzi np. o wzmocnienie zarządzania
strefą Schengen.
Kolejne sprawy to te, o których mówił pan pre-
mier w exposé, czyli reforma emerytur munduro-
wych oraz podwyżki dla policjantów, w tym pyta-
nie o możliwość podwyżek dla innych służb.
W poniedziałek w czasie rozmowy z przedstawi-
cielami związków zawodowych deklarowałem,
że podejmowałem próby przekonania ministra i-
nansów do tego, żeby znaleźć środki także dla in-
nych służb. To się na razie nie udało.
– Chodzi o strażaków?
– Straż pożarną, Straż Graniczną, BOR.
Sprawdzamy, czy w obecnych budżetach da się
znaleźć pieniądze na podwyżki. Umówiłem się ze
związkowcami, że w połowie stycznia będę wie-
dział, jakie są możliwości. W poniedziałek przed-
stawiliśmy też model systemu emerytalnego dla
nowych funkcjonariuszy. Mam nadzieję, że
do początku stycznia będziemy już mieli gotową
ustawę, a w lutym znajdzie się ona w parlamencie.
– Pan bardzo podkreśla, że zmiany dotyczą
nowych funkcjonariuszy. Czy ta informacja
przebiła się do już pracujących, czy dalej od-
chodzą ze służby ze strachu przed reformą?
– Podczas rozmów ze związkami odwołałem
się do słów premiera, że zmiany nie będą narusza-
ły systemu emerytalnego obecnych funkcjonariu-
szy. Chociaż będą mieli prawo wyboru: będą mo-
gli przejść do nowego systemu. Bo chcielibyśmy,
żeby funkcjonariusze, którzy są wyszkoleni, zdo-
byli doświadczenie, pracowali jak najdłużej dla
państwa. [...]
NIC NOWEGO
Stanisław Rakoczy, podsekretarz stanu
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych,
w rozmowie z „Gazetą Wyborczą” tuż po
objęciu stanowiska wiceministra:
SŁABY PUNKT
St. kpt. Jarosław Kuśmierek, naczelnik
Wydziału Operacyjno-Szkoleniowego KM
PSP Poznań, w rozmowie z czasopismem
„998”:
– Straż pożarna cieszy się opinią dobrze
funkcjonującej formacji. Co można jeszcze
poprawić?
– To druga co do wielkości po Policji, jeżeli
chodzi o liczebność, służba podlegająca minis-
terstwu. Dobra opinia na jej temat cieszy, choć
powinna być jeszcze bardziej ugruntowana.
Oczywiście nic nowego w kwestiach jej funkcjo-
nowania się nie wymyśli. Ale na pewno istotne
jest doposażenie straży pożarnej. Jej zadania prze-
ciwpożarowe są bardzo ważne, ale równie często,
jeżeli nie częściej, strażacy występują też w roli
ratowników drogowych czy w innych zagroże-
niach. Musimy zrobić wszystko, by działała jak
najlepiej. To kwestia komunikacji związana
z nr. tel. 112, funkcjonowania centrów powiado-
mienia ratunkowego, unowocześnienia i informa-
tyzacji. Tych spraw jest mnóstwo.
– Z najnowszych danych opublikowanych
przez Zarząd Główny OSP wynika, że średnio
o 31 proc. wzrosło zaangażowanie w akcje ratow-
niczo-gaśnicze ochotniczych straży pożarnych.
Czy w parze z tym idzie rosnące zainteresowanie
szkoleniami?
– [...] zainteresowanie szkoleniami, moim zda-
niem, pozostaje niezmienne, niejako niezależnie
od liczby akcji ratowniczo-gaśniczych. Można na-
wet zauważyć wzrost zainteresowania szkoleniami
wcześniej mniej popularnymi, jak choćby szkole-
niem strażaków –
ratowników OSP z zakresu dzia-
łań przeciwpowodziowych oraz ratownictwa na
wodach. Z moich obserwacji wynika, że druhowie są
niezmiennie zainteresowani szkoleniami prowadzo-
nymi przez doświadczonych i zaangażowanych stra-
żaków, którzy potraią przekazać wiedzę i umiejętno-
ści przydatne w prowadzeniu działań ratowniczych.
– Czy przewidywana jest w najbliższym
czasie nowelizacja programu szkoleń straża-
ków OSP? [...]
– [...] tego nie wiem. Czy istnieje potrzeba nowe-
lizacji systemu szkolenia strażaków ratowników
OSP? Moim zdaniem tak. Sam fakt, że programy
szkolenia nie zostały zmodyikowane od momentu
ich zatwierdzenia, może świadczyć o tym, że nie wy-
ciągamy wniosków z bieżących działań ratowniczo-
-gaśniczych. [...]
Warto przy tej okazji zaznaczyć, że niezmiernie
istotny w procesie nauczania jest właściwy dobór
doświadczonych wykładowców, a raczej instrukto-
rów mających nie tylko odpowiednie wykształcenie
i umiejętności, ale również zdolności pedagogiczne,
a często także wychowawcze. Wydaje mi się, że ten
element jest najsłabszy, ponieważ bardzo rzadko
uczy się potencjalnych nauczycieli. Brakuje wymia-
ny doświadczeń pomiędzy poszczególnymi ośrod-
kami szkoleniowymi, pomiędzy poszczególnymi
komendantami miejskimi/powiatowymi PSP.
Nieczęsto organizowane są też warsztaty metodycz-
ne bądź szkolenia kadry dowódczej.
ADMINISTRACJA PO NOWEMU
Minister administracji i cyfryzacji Michał
Boni w rozmowie z „Polityką” o swej roli
w nowym ministerstwie:
– Nadmiar instytucji to od lat mantra pol-
skich polityków.
– Najgorzej jest wtedy, kiedy instytucji jest
dużo i działają słabo. Pierwszym celem, jaki sobie
stawiam, jest większa efektywność. Temu m.in.
służy cyfryzacja. Kiedy instytucje zaczną efek-
tywniej działać, będzie można powiedzieć, czy
ich jest za dużo i czy mają zbyt wielu urzędników.
– „Za dużo urzędników” to kolejna mantra.
A z Unii słyszymy, że mamy urzędników i insty-
tucji za mało…
– Może nie są dobrze rozlokowani. Zadania się
powielają. W porównaniu z innymi krajami nie
mamy rozdmuchanej administracji. Ale ludzką
złość często budzi niesprawność. I brak zrozumie-
nia, że się jest – w administracji – wyłącznie dla
obywatela. To obywatel-klient jest nadzorującym
kierownikiem w symbolicznym sensie. [...]
– Trzeba zwalniać urzędników?
– Trzeba oszczędzać także na zatrudnieniu. Ale
podstawa to świadczenie przez państwo usług lep-
4
12/2011
NA POCZĄTEK
To silniejsze od nas. Przychodzi grudzień, koniec roku i nie-
odmiennie ciągnie nas do podsumowań. Kiedy oddawaliśmy
do druku 12 numer PP, przyszedł czas na releksję, jaki był ten
rok. Staraliśmy się podejmować tematy ważne i aktualne, udało
nam się zaprosić do współpracy nowych autorów – doświad-
czonych ratowników, ludzi nauki i specjalistów z pokrewnych
ratownictwu dziedzin. Owocem jest wiele nowatorskich publi-
kacji. A oto telegraiczny skrót najważniejszych z nich.
W styczniu pokazaliśmy problemy ratownictwa wysokościowe-
go, które świętowało 30-lecie. Zaczęliśmy też bardzo oczekiwa-
ny, jak się okazało, cykli konspektów dydaktycznych dla straża-
ków prowadzących pogadanki z przedszkolakami. W marcu
głos oddaliśmy naszym partnerom wolontariuszom z racji
Europejskiego Roku Wolontariatu. W kwietniu po raz pierwszy
tak szeroko opisaliśmy problematykę dochodzeń popożaro-
wych, pokazując stanowiska różnych służb. W lipcu po pożarze
magazynów w Wólce Kosowskiej naświetliliśmy problem
budowli wielkokubaturowych. W sierpniu pisaliśmy o współpra-
cy z mediami i świadomej polityce kreowania wizerunku forma-
cji. Październikowy numer zdominowała tematyka ćwiczeń
ratowniczych.
Czego mogą się spodziewać Państwo po naszym miesięczniku
w przyszłym roku? Otrzymujemy wiele pozytywnych opinii
o blokach tematycznych, więc będziemy kontynuować taką
formułę PP. Już w styczniu do Państwa rąk trai numer poświęco-
ny bazom paliw płynnych. Chcemy być pismem nowoczesnym
i profesjonalnym, śledzącym najważniejsze wydarzenia i pro-
blemy formacji. A ich z pewnością w nadchodzącym roku nie
braknie. Dość wspomnieć Euro 2012, 20-lecie powstania PSP
i ważny dla samej redakcji jubileusz 100-lecia PP. Chcemy być
platformą wymiany wiedzy, doświadczeń, poglądów, dlatego
przypominamy, że hasło: Zostań naszym autorem jest nadal
aktualne.
W KCKRiOL odbyło się spotkanie podsu-
mowujące dotychczasową współpracę ze stro-
ną ukraińską przy przygotowaniach do organi-
zacji Euro 2012. Omówione zostały ćwiczenia
EU Carpathex 2011, „Krajowy plan operacji za-
bezpieczenia turnieju Euro 2012” i zagadnienia
techniczne związane z udzielaniem pomocy ra-
towniczej podczas mistrzostw. Poruszono rów-
nież zadania dla PSP wynikające z „Wytycz-
nych CBRN…”, jak również kwestię potencjal-
nego użycia sił i środków Ministerstwa Ukrainy
ds. Sytuacji Nadzwyczajnych przewidzianych
do wykorzystania po stronie polskiej. W spot-
kaniu udział wzięli m.in.: zastępca komendan-
ta głównego PSP nadbyg. Piotr Kwiatkowski
i naczelnik Zarządu Sytuacji Nadzwyczajnych
oraz Działalności Antyterrorystycznej Departa-
mentu Ochrony Cywilnej Ministerstwa Sytuacji
Nadzwyczajnych Ukrainy płk Wiktor Kuczer.
Na terenie JRG 7 w Poznaniu odbyła się
uroczystość wręczenia odznaczeń, wyróżnień
i awansów na wyższe stopnie służbowe, połą-
czona z wmurowaniem aktu erekcyjnego pod
budowę stanowiska do analizowania i progno-
zowania zagrożeń KM PSP w Poznaniu oraz
zakończeniem projektu PO KL „Profesjonalne
służby ratownicze – podstawą bezpieczeństwa
mieszkańców województwa wielkopolskiego”.
Spotkanie stało się również okazją do podpisa-
nia strategii rozwoju ratownictwa dla aglome-
racji poznańskiej i ślubowania nowo przyjętych
funkcjonariuszy. KG PSP reprezentował na nim
zastępca komendanta głównego PSP nadbryg.
Marek Kowalski.
KW PSP w Toruniu zaprezentowała efekty
swojej pracy nad realizacją projektu „Bezpiecz-
ne Centrum – doposażenie jednostek organiza-
cyjnych PSP w ciężkie pojazdy i sprzęt do ra-
townictwa technicznego na drogach”. Projekt
współinansowany ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego zrealizowano
w partnerstwie pięciu województw: kujaw-
sko-pomorskiego, łódzkiego, świętokrzyskie-
go, wielkopolskiego i mazowieckiego.
W CNBOP-PIB odbyła się narada szkolenio-
wa dla pełnomocników ds. ochrony informacji
niejawnych oraz pracowników zajmujących
się przygotowaniami obronnymi w komendach
wojewódzkich PSP, szkołach PSP, CNBOP-PIB
i CMP. Poruszono na niej dwa zasadnicze ob-
szary tematyczne: ochrony informacji niejaw-
nych oraz przygotowań obronnych w PSP.
5
12/2011