Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
121. Grupy interesu – definicja i cechy.
Grupy interesu wg różnych autorów:
a) A. Heywood: zorganizowane stowarzyszenie, którego celem jest wpływanie na treść polityki względnie działania rządu;
b) G. Wootton (definicja poprzez wskazanie 4 podstawowych cech, które pozwalają odróżnić je od innych społecznych/politycznych organizacji, również partii politycznych):
- organizacje skupiające różne kategorie członków (obywatele, firmy, inne organizacje); zadaniem grupy interesu jest uaktywnienie tych podmiotów w celu podjęcia kolektywnego działania;
- opierają się na dobrowolnym członkostwie (w grupach interesu z reguły nie funkcjonuje rozbudowana hierarchia ról – istnieje grupa przywódcza, ale dość wąska, status organizacyjny członków jest bardzo zbliżony -> dysponują podobnymi uprawnieniami w procesie decyzyjnym);
- grupy interesu w stopniu znacznie większym, niż inne organizacje uzależnione są od aktywności i zaangażowania swych członków (większą rolę odgrywają w nich kolektywne zachęty i korzyści, niż selektywne);
- mobilizują swych członków wokół określonych kwestii (rozstrzygnięcie konkretnego problemu, lub skupienie się na pewnych sferach życia społecznego, lub aspektach polityki publicznej – obowiązuje w nich wąska specjalizacja);
Grupy interesu opierają się na uwzględnieniu 3 elementów:
- czynnika organizacyjnego (formalna organizacja oparta na specyficznie rozumianej zasadzie członkostwa, dysponująca określonymi instrumentami, charakteryzująca się występowaniem ograniczonej struktury biurokratycznej i otwartością procesu decyzyjnego dla jej członków);
- czynnika funkcjonalnego (podejmowanie różnorodnych działań, przy wykorzystaniu różnych form i instrumentów służących wywieraniu presji, do osiągnięcia konkretnych celów, z reguły definiowanych w sposób wąski, jeśli chodzi o merytoryczną zawartość oraz zakres spodziewanych korzyści);
- czynnika relacjonalnego (dążą do wywierania wpływu na władzę polityczną – proces formułowania i wprowadzania w życie państwa określonych decyzji; grupy interesu nie dążą do zdobycia władzy).
Grupa interesu – organizacja posiadająca formalną strukturę, mobilizująca swych członków wokół określonych celów, których osiągnięcie związane jest z dystrybucją kolektywnych i selektywnych korzyści, dążąca do wywierania wpływu na proces formułowania i wprowadzania w życie polityki publicznej państwa albo treść konkretnych rozstrzygnięć przez stworzenie sformalizowanych powiązań z podmiotami odpowiedzialnymi za przebieg publicznego procesu podejmowania decyzji.
Z reguły kategoria grupy interesu obejmuje wszystkie zorganizowane grupy społeczne (a nie tylko te, które są w stanie w sposób efektywny wywierać wpływ na treść rozstrzygnięć politycznych.
Grupy interesu różnią się:
- poziomem rozwoju struktur wewnętrznych,
- metodami działania,
- zakresem promowanych kwestii problemowych,
- trwałością,
- sposobem powiązania z polityką publiczną państwa.