Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
Pałeczki Gram-dodatnie tlenowe Pałeczki Gram(+) tlenowe• przetrwalnikujące * Bacillus - laseczki tlenowe • nieprzetrwalnikujące * Corynebacterium – maczugowce tlenowe * Mycobacterium – prątki, ale nie stosuje się metody Grama do identyfikacji, tylko Ziehl-Neelsena!!! * Listeria - listerie * Erysipelothrix - włoskowiec * Nocardia - promieniowce tlenowe Mycobacterium – prątki wybitnie tlenowe• generalnie wolnorosnące - ponad 20 gat.- rosną 10-14 dni- typowe wolnorosnące ponad 20 gat. 5-7 dni- tzw. „szybko rosnące”• kwasooporne: niewrażliwe na odbarwianie kwaśnym alkoholem w metodzie Ziehl-Neelsena!!! - w ścianie kom. ok.. 40-60% lipidów, kwas mykolowy • chorobotwórcze: wywołujące klasyczną * gruźlicę – proces przewlekły (zakażenie pierwotne+ powiększenie okolicznych węzłów chłonnych) - M. tuberculosis – prątek ludzki - M. bovis – prątek bydlęcy (gł. gruźlica kości) - M. africanum – gruźlica w Afryce - M. microti – gruźlica zwierząt * trąd – M. leprae – prątki trądu nie rosną na podłożach sztucznych!!! * zmiany atypowe - w płucach, węzłach, skórze, przewodzie pokarmowym... - prątki inne niż gruźlicze MOTT – mycobacteria other than tuberculosis, zróżnicowana grupa, różne klasyfikacje• saprofityczne: ucho, mastka, j. ustna.. Diagnostyka prątków• materiały: plwocina - 3 x przez 3 dni, BAL, popłuczyny żołądkowe(dzieci), mocz (3x), płyn mózgowo-rdzeniowy, opłucnowy, stawowy, krew miesiączkowa, tkanki martwicze...• wykrycie prątków bezpośrednio w materiale * met. Ziehl-Neelsena – fuksyna „na gorąco”, kwaśny alkohol, błękit metylenowy (prątki kwasooporne – czerwone na niebieskim tle) * met. fluorescencyjna – auramina, rodamina..- świecą w mikroskopie .fluorescencyjnym * met. PCR – mogą być fałszywie dodatnie• hodowla: materiały „zanieczyszczone”: homogenizacja !!! (metoda ługowa, fosforanowa..), materiały „jałowe” – posiew bezpośrednio na podłoże * podłoże Loewensteina-Jensena (jajo,glicerol,asparagina,zieleń malachitowa) inkubacja 2 miesiące, oglądamy co tydzień *BACTEC System – monitorowanie wytwarzania CO2 przez namnażające się prątki• identyfikacja -metody tradycyjne (wytwarzanie barwnika,test niacynowy, szybkość wzrostu), chromatografia, genetyczne – hybrydyzacja (sondy), PCR• określenie wrażliwości na leki – dodanie leku do podłoża L-J, wykrycie genu oporności metodą PCR• próby biologiczne – świnka morska, obecnie się nie robi
* świnie, ryby, kraby, drób, gryzonie
* zakażenia skóry czasami z odczynem węzłowym.. posocznica
* zawodowe, rzadko Listerie powszechne w środowisku: woda, dzikie, domowe zwierzęta (owce), pokarmy .. • Listeria monocytogenes – pasożyt wewnątrzkomórkowy listeriolizyna O, fosfolipazy, internalina – łatwo rozprzestrzenia się w organizmie, broni przed fagocytozą granulocytów, skuteczne aktywne makrofagi (DTH) Listeriozazakażenia oportunistyczne: niemowlęta, dorośli, starsze osoby z obniżoną odpornością: nowotwory, przeszczepy.. ale zachorowania rzadko tropizm do płodu, łożyska oraz ośrodkowego układu nerwowego: zapalenia opon mózg-rdz. noworodków, dorosłych – duża śmiertelność, poronienia, porody przedwczesne, bakteriemia, zap.wsierdzia..., zakażenia pokarmowediagnostyka listeriozy: materiały: krew, smółka, płyn-mózg.rdz. kał* małe wymagania, rosną w niskich temperaturach, wtedy wykazują ruch wskazane: podłoża selektywne, * test biochemiczny, określenie serotypu (1, 4b)* oznaczenie przeciwciał w surowicy – różne testy leczenie: ampicylina+gentamycyna, naturalnie oporne na cefalosporyny !!! Nocardia asteroides – tlenowe promieniowce• zakażenia egzogenne - promieniowce bytują glebie, butwiejących liściach, sianie.. (charakterystyczny zapach)• nokardioza: postać płucna, ropnie w mózgu, nerkach...
w ciepłych krajach: zmiany skórne – stopa madurska (często ze Streptomyces, Actinomadura...)
diagnostyka: * w ropnych grudkach -Gram(+) rozgałęzione pałeczki, kwaasooporne !!
* hodowla – zwykłe podłoża, ściśle tlenowe, wzrost po kilku dniach, często kolorowe kolonie • leczenie: kotrimoksazol, betalaktamy
Bacillus – laseczki tlenowewiele gatunków, wytwarzają przetrwalniki, liczne w kurzu, glebie, wodzie, pokarmach...• Bacillus anthracis – laseczka wąglika – broń biologiczna !!! * otoczka, egzotoksyna (3 białka) postać skórna – czarna krosta, płucna, jelitowa typowa choroba odzwierzęca – kozy, owce, krowy.. zachorowania u garbarzy, hodowców, weterynarzy...• Bacillus cereus – zatrucia pokarmowe – wczesne, ustępujące samoistnie enterotoksyny – właściwości wymiotneBacillus anthracis• laseczka tlenowa;• otoczka polipeptydowa, endospory; • przetrwalniki: poza organizmem żywiciela, przy dostępie tlenu atmosferycznego i w temperaturze poniżej 42,50 C - zdolne przeżyć w glebie kilkadziesiąt lat;• egzotoksyna: 3 białkowych komponenty, z których żadna działając pojedynczo nie wykazuje zjadliwości; EF (edema factor), PA (protective antigen) i LF (lethal factor); geny kodujące plazmidzie pX01; • naturalny rezerwuar: zwierzęta roślinożerne (głównie: bydło, konie, owce, rzadziej: kozy, świnie, zwierzęta futerkowe);• kontakt z chorym lub padłym zwierzęciem oraz środkami spożywczymi i produktami pochodzenia zwierzęcego: mięso, krew, skóra, włosie, kości; Wąglikpostacie:
- skórna (ponad 95% przypadków), czarną krostą, guzkowaty, swędzący, w miejscu zakażenia → czarny strup okolony naciekiem; na rękach, głównie nadgarstku oraz głowie i karku, rzadziej na tułowiu i nogach.
- płucna: inhalacji znacznej dawki zarazka, prawdopodobnie rzędu 8-10 tysięcy przetrwalników; początkowo ostre zakażenie dróg oddechowych trwające 2-4 dni → w ciężką niewydolność oddechową prowadzącą z reguły do śmierci. - żołądkowo-jelitowa: sporadycznie, po spożyciu głównie mięsa zanieczyszczonego przetrwalnikami; nudności, wymioty, utrata łaknienia i gorączka powyżej 400 C, a następnie bólami brzucha i krwawą biegunką
→ objawy toksemii prowadzącej do wstrząsu, sinicy i zgonu. Śmiertelność 25 do 60%....zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl hannaeva.xlx.pl
Gruźlica – odporność• pierwotne zakażenie– po 4-6 tyg. rozwija się odporność komórkowa (DTH)• test tuberkulinowy – zaczerwienienie, naciek komórkowy 1-2-3 dniach, dodatni > 5 mm, > 15 – duże prawdopodobieństwo aktywnego zakażeniaProfilaktyka: * szczepionka BCG – żywa, odzjadliwiona !!!, żeby powstała odpowiedź komórkowa * eradykacja gruźlicy u bydła * pasteryzacja mleka * rtg płuc – zdjęcia małoobrazkowe * leczenie osób bezobjawowych, tuberkulino(+) > 15 mm, 3 miesiące Leczenie: najczęściej skojarzone, co najmniej 6 miesięcy * I rzut – izoniazyd (INH, hydrazyd kw.nikotynowego), ryfampicyna (RPM), etambutol (EMB), pyrazynamid, streptomycyna (SM) * II rzut – etionamid, cykloseryna, kapreomycyna, wiomycyna, fluorochinolony * mogą być różne układy: INH+RPM, RPM+EMB, Oporność: < pierwotna - u nowo wykrytych chorych (5%) < nabyta - u wcześniej leczonych (15%) * na jeden lek - najczęściej INH (2-6%), SM (2-3,5%), RMP (<1%) * szczepy MDR (multi drug resistance) - INH + RPM (3% u wcześniej leczonych) * szczepy XDR - INH+RPM+EMB+SMróżne odsetki w różnych krajach, wysokie: Rosja, Bałkany, Korea Szczepy oporne w Polsce częściej: mężczyźni, palący, wykształcenie podstawowe, więźniowie, bezdomni Corynebacterium – maczugowce tlenowe• C. diphteriae – maczugowiec błonicy nosicielstwo w gardle, tylko człowiek – kilka % egzotoksyna - wytwarzana tylko przez szczepy lizogenne (obecność bakteriofaga z genem tox), frakcja B – ułatwia wiązanie się z komórką, frakcja A – właściwa toksyna, hamuje syntezę białek: zmiany martwicze – błony rzekome słabo inwazyjne -gronkowce, paciorkowce ułatwiają penetrację w głąb tkanek chorobotwórczość: * błonica gardła i migdałków z objawami ogólnymi: zap. mięśnia sercowego, neuropatia (demielinizacja), ciężka postać – krup (duża śmiertelność) obecnie rzadko - szczepionka D - anatoksyna (DTP), wzrost zakażeń w latach 90-tych - zakażenia od osób z dawnego ZSRR * zakażenia przyranne – błonica nosa, ucha, spojówek, mieszane zakażenia w owrzodzeniach podudzi, stopie cukrzycowej.. – szczepy mało toksyczne leczenie: antytoksyna, tracheostomia, penicylina, izolacja chorego diagnostyka błonicy: * preparat bezpośredni – metoda Grama, Neissera: ziarnistości wolutyny * hodowla: agar z krwią, podłoże Loefflera (do wytwarzania ziarnistości), 1-2 dni * testy biochemiczne * morfologia kolonii na podłożu z tellurynem potasu - szczepy typu gravis, mitis, intermedius * wykrycie produkcji toksyny przez szczep – metoda płytkowa Eleka, * test neutralizacji na myszkach inne maczugowce – dyfteroidy * większość niechorobotwórcze, kolonizują skórę, nos, ucho zewnętrzne, okolicę moczowo-płciową, często izolowane są z krwi jako zanieczyszczenie * zakażenia oportunistyczne – hematologia, przeszczepy,cewniki, protezy.... C.jeikeum, C.urealyticum Erisipelothrix rusiopathiae – włoskowiec różycy, cienkie Gram(+) pałeczki
* świnie, ryby, kraby, drób, gryzonie
* zakażenia skóry czasami z odczynem węzłowym.. posocznica
* zawodowe, rzadko Listerie powszechne w środowisku: woda, dzikie, domowe zwierzęta (owce), pokarmy .. • Listeria monocytogenes – pasożyt wewnątrzkomórkowy listeriolizyna O, fosfolipazy, internalina – łatwo rozprzestrzenia się w organizmie, broni przed fagocytozą granulocytów, skuteczne aktywne makrofagi (DTH) Listeriozazakażenia oportunistyczne: niemowlęta, dorośli, starsze osoby z obniżoną odpornością: nowotwory, przeszczepy.. ale zachorowania rzadko tropizm do płodu, łożyska oraz ośrodkowego układu nerwowego: zapalenia opon mózg-rdz. noworodków, dorosłych – duża śmiertelność, poronienia, porody przedwczesne, bakteriemia, zap.wsierdzia..., zakażenia pokarmowediagnostyka listeriozy: materiały: krew, smółka, płyn-mózg.rdz. kał* małe wymagania, rosną w niskich temperaturach, wtedy wykazują ruch wskazane: podłoża selektywne, * test biochemiczny, określenie serotypu (1, 4b)* oznaczenie przeciwciał w surowicy – różne testy leczenie: ampicylina+gentamycyna, naturalnie oporne na cefalosporyny !!! Nocardia asteroides – tlenowe promieniowce• zakażenia egzogenne - promieniowce bytują glebie, butwiejących liściach, sianie.. (charakterystyczny zapach)• nokardioza: postać płucna, ropnie w mózgu, nerkach...
w ciepłych krajach: zmiany skórne – stopa madurska (często ze Streptomyces, Actinomadura...)
diagnostyka: * w ropnych grudkach -Gram(+) rozgałęzione pałeczki, kwaasooporne !!
* hodowla – zwykłe podłoża, ściśle tlenowe, wzrost po kilku dniach, często kolorowe kolonie • leczenie: kotrimoksazol, betalaktamy
Bacillus – laseczki tlenowewiele gatunków, wytwarzają przetrwalniki, liczne w kurzu, glebie, wodzie, pokarmach...• Bacillus anthracis – laseczka wąglika – broń biologiczna !!! * otoczka, egzotoksyna (3 białka) postać skórna – czarna krosta, płucna, jelitowa typowa choroba odzwierzęca – kozy, owce, krowy.. zachorowania u garbarzy, hodowców, weterynarzy...• Bacillus cereus – zatrucia pokarmowe – wczesne, ustępujące samoistnie enterotoksyny – właściwości wymiotneBacillus anthracis• laseczka tlenowa;• otoczka polipeptydowa, endospory; • przetrwalniki: poza organizmem żywiciela, przy dostępie tlenu atmosferycznego i w temperaturze poniżej 42,50 C - zdolne przeżyć w glebie kilkadziesiąt lat;• egzotoksyna: 3 białkowych komponenty, z których żadna działając pojedynczo nie wykazuje zjadliwości; EF (edema factor), PA (protective antigen) i LF (lethal factor); geny kodujące plazmidzie pX01; • naturalny rezerwuar: zwierzęta roślinożerne (głównie: bydło, konie, owce, rzadziej: kozy, świnie, zwierzęta futerkowe);• kontakt z chorym lub padłym zwierzęciem oraz środkami spożywczymi i produktami pochodzenia zwierzęcego: mięso, krew, skóra, włosie, kości; Wąglikpostacie:
- skórna (ponad 95% przypadków), czarną krostą, guzkowaty, swędzący, w miejscu zakażenia → czarny strup okolony naciekiem; na rękach, głównie nadgarstku oraz głowie i karku, rzadziej na tułowiu i nogach.
- płucna: inhalacji znacznej dawki zarazka, prawdopodobnie rzędu 8-10 tysięcy przetrwalników; początkowo ostre zakażenie dróg oddechowych trwające 2-4 dni → w ciężką niewydolność oddechową prowadzącą z reguły do śmierci. - żołądkowo-jelitowa: sporadycznie, po spożyciu głównie mięsa zanieczyszczonego przetrwalnikami; nudności, wymioty, utrata łaknienia i gorączka powyżej 400 C, a następnie bólami brzucha i krwawą biegunką
→ objawy toksemii prowadzącej do wstrząsu, sinicy i zgonu. Śmiertelność 25 do 60%....