Zgryźliwość kojarzy mi się z radością, która źle skończyła.
163. Choroba hieny
Inaczej choroba ta to ZATRUCIE witaminą A i D. Choroba występuje na całym świecie u bydła. Chorujące zwierzę ma wygląd i postawę hieny. Za decydujący czynnik uważa się nadmierne przyjmowanie witaminy A i D, co obniża proces różnicowania i proliferacji w chondrocytach i osteoblastach. Podawanie zaraz po porodzie witaminy A i D w konsekwencji daje zmiany kliniczne, kończące się u 1% cieląt zejściem śmiertelnym ( ponieważ w świeżym mleku, sztucznych mieszankach do pojenia jest dużo tych witamin). Taki stan powoduje zatrzymanie wzrostu płytek kostnych i dysproporcję rozwojową kończyn przednich i tylnych. Zwierzęta mają pozycję siedzącą, leżą na boku osłabione, lub chodzą w sposób bunny-hopping.
164: NIEDOBÓR Cu, Mn, Co U BYDŁA
MIEDŻ:
• udział w tworzeniu osłonek mielinowych
• udział w syntezie Hgb
• chodzi w skład enzymów ( oksydaza cytochromu C, dysmutaza nadtlenkowa, tyrozynaza)
• synteza kolagenu, elastyny, melaniny, katecholamin
• niezbędna w przyswajaniu żelaza
Niedobór :
• spadek lub zboczony apetyt
• spadek mleczności
• okresowa niepłodność samic
• zmniejszenie przyrostów
• wzrost podatności na grzybice
• niedokrwistość
• ciche ruje
• przedłużenie się okresu rui
• ronienia
Objawy zwiastunowe:
• siwienie włosa wokół oczu ( „okulary miedziowe”)
• zanik karbikowania u owiec
• ścieńczenie włosa
Zespoły:
• niezborność ruchów
• objawy nerwowe
• demielinizacja u cieląt
• porażenie kończyn miednicznych ( „jak się nie ma miedzi to się na dupie siedzi”)
• nie towarzyszy tym zmianom gorączka
POSTAĆ OSTRA (wrodzona) :
• u jagniąt ( a zagadnienie jest o bydle no ale... )
• słabe z niedowładami
• całkowite porażenie
• charłactwo, zejścia śmiertelne
• CTO w normie
POSTAĆ PRZEWLEKŁA :
• 1-2 miesięczne jagnięta
• zaburzenia ruchowe kończyn tylnych
• załamywanie kończyn w stawach
• choroba trwa 3-4 tygodnie
POSTAĆ SUBKLLINICZNA :
• u starszych
• utrata łaknienia
• osłabienie
• anemia
• odbarwienie włosa
• spadek jakości wełny
• ronienia
• uszkodzenie CUN
INNE ZESPOŁY CHOROBOWE ZWIĄZANE Z NIEDOBOREM MIEDZI :
• choroba nagłych upadków bydła( towarzyszy jej zanik, zwłóknienie serca, pękanie łuku aorty )
• pęknięcie tt macicznych u klaczy
• choroba biegunkowa bydła
• uwiąd cieląt i bukatów ( zanik mm kończyn )
• hemoglobinuria u krów
ROZPOZNANIE :
• spadek poziomu Cu w surowicy ( 70- 50mg% )
• spadek poziomu Cu w wątrobie poniżej 50 mg/kg tkanki
• spadek poziomu Cu w sierści poniżej 8 ppm suchej masy
• obniżenie aktywności ceruloplazminy
• analiza paszy, gleby, wody
• obniżenie Cu w paszy poniżej 3- 10 ppm s.m
• wzrost zawartości w paszy Mo, Fe
LECZENIE :
• doustnie : CoSO4 x 5 H2O ( 0,5 – 1 % )
• lizawki mineralne
• mieszanki mineralne
• domięśniowo : glicynian miedzi, wersenian miedzi , dextran
• nawożenie roślin, gleby
MANGAN:
• występuje enzootycznie wraz z niedoborem Cu
• wpływa na mineralizacje kości poprzez modulację metabolizmu wapnia i fosforu
Objawy:
• przykurcze raciczek ( śródręcze – palce, śródręcze – nadgarstek )
• nadmierne napięcie zginaczy u cieląt
• obrzęki stawów
• obrzęki tkanki podskórnej
• skręcenie kończyn
• zniekształcenie kości śródstopia
• wyrośla kostne
• częste złamania
Zespoły chorobowe:
• niepłodność
• niezborność ruchowa noworodków
• chondrodystrofia u ptaków i prosiąt
• peroza ;-)
KOBALT :
• regulacja erytropoezy
• wraz z manganem aktywuje enzymy
Niedobór :
• spadek apetytu ( wit B12 stymuluje apetyt )
• lizawość
• niedokrwistość
• koprofagia
• urinodipsja
• ronienia
• zaburzenia w rozrodzie
• łzawienie
• niekiedy biegunka
• enzootyczne charłactwo – marazm
• spadek wydajności produkcyjnej
• zmniejszona żywotność płodów
• wysoka śmiertelność okołoporodowa
• wzrost podatności na ketozę i choroby pasożytnicze
Zespoły chorobowe związane z niedoborem Co:
• kołowacizna mózgowa
• choroba białej wątroby – zwyrodnienie tłuszczowe wątroby owiec
Diagnostyka :
• badanie chemiczne płynów ustrojowych i tkanek
• obniżenie poziomu witaminy B w:
➔ wątrobie poniżej 200g / kg tkanki
➔ w surowicy poniżej 1ng/ ml
➔ treści żwacza poniżej 20pg/ml
• obniżenie stężenia kobaltu w surowicy i w wątrobie poniżej 0 ,15 ppm
• obniżenie zawartości kwasu metylomalonowego w moczu
• chemiczna analiza pasz i gleby : spadek poziomu kobaltu :
➔ w paszy poniżej 0,05 – 0,1 ppm sm
➔ w glebie poniżej 2 ppm
• badanie histopatologiczne : złogi hemoglobiny w śledzionie i wątrobie
Leczenie :
• lizawki
• premiksy
• preparaty mineralne zawierające kobalt, witaminę B12
• &#x...